M Łobocki. WproMHktrtie Jo metodoSogfi boJt/ń petlogoglczoych, Kruków 20(0
ISBN: 97S-8J-7J87-163-0. V by Oficyna Wydawnicza JnipuU" 20VS>
Zarówno badania stosowane i podstawowe, jak i wszystkie te wcześniej scharakteryzowane, łącznie z badaniami ilościowymi i jakościowymi, zawdzięczają przysługującą im wartość poznawczą respektowaniu określonych założeń metodologicznych. Mam na myśli w szczególności poprawne sformułowanie problemów badawczych i wysuwanie w wielu badaniach również uzasadnionych naukowo hipotez roboczych. lłoza tym - niezależnie na ogół od typu badań pedagogicznych - niezwykle ważne jest powoływanie sic na poprzednie doświadczenia badacza w interesujących go sprawach, a także troska o należycie pogłębioną podbudowę teoretyczną szczególnie badań ilościowych, jakimi są zazwyczaj badania weryfikacyjne typu indukcyjnego. W tych ostatnich badaniach doniosłą rolę do spełnienia mają oczywiście również omówione tutaj zmienne i ich wskaźniki.
Ciekawą odmianą badań pedagogicznych są także wspomniane wcześniej badania monograficzne i biograficzne (por. B. Turlejska, 1998; A. Nowak, 1998) oraz badania porównawcze i historyczne (por. B. Matwijów, 1998; B. Łuczyńska, 1998). O niektórych z nich jest mowa w rozdziale X. Znane są również badania podłużne, pilorażowe, panelowe i wdrożeniowa. Te ostatnie - oprócz weryfikacji i diagnozy określonego stanu rzeczy - mają na celu wdrożenie niektórych innowacji pedagogicznych np. do codziennej praktyki życia szkolnego. Badania podłużne (longitudynalnc) - w przeciwieństwie do badań poprzecznych (przekrojowych) - ro badania dokonywane na przestrzeni dłuższego czasu celem ukazania badanego zjawiska w przekroju rozwojowym i procesie charakterystycznych dla niego przemian. Badania pilotażowe są z reguły wstępną próbą zastosowania odpowiednio dobranych lub specjalnie skonstruowanych metod czy technik badań, za pomocą których zamierza się osiągnąć własne cele badawcze. Natomiasr badania panelowe to badania mające na celu rozpoznanie zmian zaistniałych u osób badanych w pewnym przedziale czasu pod względem interesującego badacza problemu (por. E. Hajduk, 1993b). Ponadto rozróżnia się także inne typy badań, np. badania indywidualne przeprowadzane z. każdą / osób badanych oddzielnie i badania zbiorowe z udziałem jednocześnie kilku, kilkunastu, kilkudziesięciu, a nawet i więcej osób badanych. Mówi się również o badaniach eksperymentalnych. sondażowych, socjomcrrycznych. testowych itp., którym poświęcony jest po części rozdział X.
Rozdział VII