BILANS WARTOŚĆ POZNAWCZA I ANALITYCZNA (99)

188 Aktywa obmioi

• 220 — Rozrachunki z budżetami,

• 221 - VATnaliczony i jego rozliczenie,

• 222 — KAT należny i jego rozliczenie,

• 223 - Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu VA T,

• 224 - Inne rozrachunki publicznoprawne,

• 226 - Rozrachunki z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).

_ . Konto 220 - Rozrachunki z budżetami służy do ujęcia rozliczeń

Rozrachunki .

Z budżetami z budżetami z tytułu:

• podatku dochodowego od osób fizycznych, potrąconego zaliczkowo pracownikom w listach płac,

• podatków i opłat obciążających koszty danej jednostki gospodarczej (np. podatek od nieruchomości, opłaty skarbowe),

• podatku dochodowego od osób prawnych.

Dlatego też do konta 220 - Rozrachunki z budżetami należy prowadzić ewi-dencję analityczną w przekroju poszczególnych tytułów rozliczeń.

Powiązanie (ego konta z aktywami bilansu może wynikać tylko z nadpłat określonych podatków. Należności z tego tytułu powinny być - przed ich wykazaniem w bilansie - uzgodnione z właściwym urzędem skarbowym.

Znacznie szerszym zakresem powiązań księgowych charakteryzują się rozliczenia z urzędami skarbowymi z tytułu podatku od towarów i usług (VAT).

VAT jest specyficznym podatkiem, co wynika z jego konstrukcji, gdyż nie jest on elementem składowym ceny nabycia lub sprzedaży, lecz stanowi odrębną wielkość pobieraną w każdej fazie obrotu, przez jego doliczenie do ceny zakupu lub do ceny sprzedaży. Stąd też inaczej należy ująć w ewidencji, jako VAT:

• rozliczany, tzn. ujęty w fakturze i zapłacony przy zakupie, a więc tzw. VAT naliczony,

i pobierany na podstawie wystawionych faktur, a więc tzw. VAT należny.

W związku z tym należy w zakładowym planie kont uwzględnić funkcjonowanie następujących kont:

i i I . • 221 -YAT naliczony ijego rozliczenie,

vat • 222 - KAT należny i jego rozliczenie,

• 223 - Rozliczenie z urzędem skarbowym z tytułu YAT¹.

Konto 221 - YAT naliczony i jego rozliczenie służy do ewidencji podatku naliczonego przy zakupie dóbr lub usług. Podatek ten ujmuje się po stronie debetowej powyższego konta wyłącznie na podstawie:

a) faktur VAT wystawionych przez dostawców krajowych, będących podatnikami i płatnikami VAT, oznaczonych numerem identyfikacyjnym,

. W

b) dokumentów odprawy celnej potwierdzających dopuszczenie importu dóbr jo obrotu na polskim obszarze celnym.

Ni koncie 222 — VAT należny i jego rozliczenie księguje się podatek obliczony od wartości przychodów ze sprzedaży oraz od wartości innych operacji stanowiących podstawę opodatkowania (np. darowizny, przekazanie towarów na cele (jpiezentacyjne), a ponadto — rozliczenie jednostki gospodarczej z właściwym „rzędem skarbowym. Podstawę do uznania konta 222 - VAT należny i jego rozli-_c:enie stanowią:

a) faktury VAT wystawione przy sprzedaży produktów i towarów (przy jednoczesnym obciążeniu konta Rozrachunki z odbiorcami krajowymi lub Pozostałe rozrachunki,

b) wydruki kas fiskalnych, będące dobowymi raportami fiskalnymi oraz sporządzone na ich podstawie raporty obrotu towarami w placówkach handlu detalicznego, zakładach gastronomicznych i zakładach usługowych,

c) faktury wewnętrzne dokumentujące przekazane na potrzeby reprezentacji i reklamy produkty i towary, a także — nieodpłatne ich przekazanie na potrzeby pracowników jednostki.

Konto 223 - Rozrachunki z urzędem skarbowym z tytułu VAT wykorzystuje się natomiast do ustalenia księgowania zobowiązania podatkowego jednostki gospodarczej lub do ewidencji przysługującego tej jednostce zwrotu podatku za dany okres sprawozdawczy (miesiąc).

W związku z tym, po stronie Wn tego konta księguje się:

• przysługujące jednostce gospodarczej, jako podatnikowi i płatnikowi YAT, odliczenia podatku naliczonego od podatku należnego,

• przysługujący jednostce gospodarczej zwrot VAT z tytułu sprzedaży na eksport oraz z innych tytułów określonych przepisami,

• odliczenie od podatku należnego ulgi z tytułu zakupu kas rejestrujących z pamięcią fiskalną przystosowanych do potrzeb VAT,

• wpłaty podatku należnego na rachunek właściwego urzędu skarbowego.

Do omawianych wyżej kont niezbędne jest prowadzenie ewidencji analitycznej. Jej forma może być różna, jednak preferuje się jej prowadzenie w formie:

• rejestru zakupu VAT,

• rejestru sprzedaży VAT².

Ewidencja ta ma zapewnić uzyskanie prawidłowych i niezbędnych danych do ustalenia kwoty rozliczeń z urzędem skarbowym na podstawie sporządzonej deklaracji podatkowej. Wykazana w aktywach bilansu należność z tytułu VAT oznacza nadwyżkę YAT naliczonego nad należnym, wykazaną w deklaracji podatkowej.

’’ Oczywiście można przyjąć także i inne nazwy tych kont, jednak za najlepiej oddające istotę tych rozliczeń.

Dane w rejestrach są ujmowane w przekroju stawek podatkowych oraz w przypadku sprzedały- z podziałem na sprzedaż opodatkowaną i wolną od podatku, a I przypadku zakupu — z podziałem na zakupy opodatkowane, nicopodatkowane lub za które nie przysługuje odliczenie podatku.