538 PODSTAWY KOMUNIKACJI SPOŁECZNEJ
korzyść i satysfakcja (uses and gralilicalions) - podejście dotyczące efektów medialnych, zgodnie z którym telewidzowie dokonują selekcji, wybierając programy zaspokajające ich potrzebę informacji, indywidualnej tożsamości, interakcji społecznych albo rozrywki.
kosmopolita (cosmopolitan) - w teorii skoordynowanego gospodarowania znaczeniem: mówca, który celowo przyjmuje w rozmowie styl sugestywny społecznie, sprzyjający koordynacji i dialogowi opartemu na szacunku.
kształtowanie dyskursu (discursive tormation) - w studiach kulturowych: proces, w którym niekwestionowane i pozornie naturalne sposoby interpretowania świata przekształcają się w ideologię.
kultura (culture) - stworzony przez społeczeństwo i przekazywany z pokolenia na pokolenie wzorzec symboli, znaczeń, przesłanek i reguł; kod.
kultura niskiego kontekstu (low-context culture) - kultura, w której większość informacji przekazywanej w procesie komunikacji mieści się bezpośrednio w kodzie komunikatu, a nie jest zawarta w kontekście fizycznym ani uwewnętrzniona przez słuchacza.
kultura organizacyjna (organizational culture) - w podejściu kulturowym: sieć wspólnych znaczeń; pozostałość występów pracowników, poprzez które członkowie organizacji ustanawiają i objawiają swoją kulturę przed samymi sobą i przed innymi.
kultura wysokiego kontekstu (hlgh-conlexl culture) -kultura, w której większość informacji przekazywanej w procesie komunikacji jest zawarta w kontekście fizycznym bądź uwewnetrzniona przez słuchacza; tylko niewielka część informacji zawiera się w zakodowanej, wyrażonej bezpośrednio części komunikatu.
Kwestionariusz Kategorii Ról (role category questionna-ire) - kwestionariusz zawierający pytania otwarte, wykorzystywany przez konstruktywistów do pomiaru złożoności poznawczej danej osoby.
logika komponowania komunikatu (message design logie) - w konstruktywizmie: trzy milczące założenia -ekspresywne, konwencjonalne, retoryczne - na temat sposobu formułowania komunikatów mających służyć do realizacji dalszych celów.
logos (logos) - dowód logiczny wynikający z linii rozumowania w przemówieniu.
lustrzana Jaźń (looking-glass self) - w symbolicznym interakcjonizmie: mentalny wizerunek Jaźni wynikający z przejęcia roli drugiej osoby.
luźne sprzężenie (loose coupling) - słabe połączenia w obrębie systemu organizacyjnego, które powodują, że poszczególne części systemu mają na siebie niewielki wpływ.
menedżerializm (managerialism) - w krytycznej teorii komunikacji: dyskurs oparty na systematycznej logice, zestawie rutynowych praktyk i ideologii, które uprzywilejowują hierarchiczną kontrolę.
metaanaliza (mela-analysis) - procedura statystyczna łącząca wyniki niezależnych badań, w których analizowano ten sam związek pomiędzy dwiema zmiennymi, na przykład korelację pomiędzy oglądaniem telewizji a lękiem przed przemocą.
metakomunikacja (metacommunication) - komunikacja o komunikacji; czasami termin ten jest stosowany w odniesieniu do komunikacji na temat związków.
metaprzedstawienie (metaperlormance) - w teorii kodów mowy: rytualne działania uznawane przez członków grupy za symboliczne.
męskość (masculinity) - wskaźnik zmienności kulturowej; jasno zdefniowane role płciowe i dominujący w społeczeństwie męski system wartości, w którym poczesne miejsce zajmują: sukces, pieniądze i posiadanie rzeczy materialnych.
mnie (me) - w symbolicznym interakcjonizmie: wizerunek jaźni oglądany w lustrze cudzych reakcji; uogólniony „inny" dla jaźni.
model ograniczonych efektów (limited ellects model) - model komunikacji masowej, w którym społeczeństwo jest porównywane do plastra miodu składającego się z małych grup wprawionych w oka gęstej sieci osobistych więzi i zależności; model ten wyjaśnia dowody empiryczne wskazujące na stosunkowo niewielki i rozproszony wpływ mass mediów.
model potężnych efektów (powerlul elfects model) -wczesny model komunikacji masowej, w którym komunikaty medialne były porównywane do kul wystrzeliwanych w tłum z karabinu maszynowego albo do igły umożliwiającej wstrzyknięcie przekonującego komunikatu bezpośrednio pod skórę słuchaczy.
molestowanie seksualne (sexual harassment) - niechciane zachowanie o podłożu seksualnym, narzucane w kontekście braku równowagi w relacjach władzy.
możliwość obalenia (falsi/iability) - cecha dobrej teorii naukowej - sprawdzalność; możliwość udowodnienia ewentualnego fałszu teorii.
myślenie refleksyjne (rellective Ihinking) - u Johna De-weya: racjonalny, systematyczny proces podejmowania decyzji; pierwowzór dialektyki relacyjnej.
narracja (narration) - opowiadanie; w paradygmacie narracyjnym: symboliczne działania (słowa i/lub uczynki) mające określoną kolejność i znaczenie dla tych, którzy je przeżywają, kreują albo interpretują.
nie-bliskość (nonmmediacy) - w dialektyce relacyjnej: strategia polegająca na symbolicznym wycofywaniu się z sytuacji.
niejednoznaczność (equivocality) - poziom niejasności związanej z informacją; nadmiar, a nie niedostatek możliwych znaczeń.
niepewność (uncertainty) - w teorii redukowania niepewności i teorii kontroli niepokoju/niepewności: zmienna poznawcza, która obejmuje wątpliwości względem własnej zdolności do przewidzenia wyniku interakcji z nieznajomym, a także do wyjaśnienia przeszłych zachowań.
niepokój (amiety) - w teorii kontroli niepokoju/niepewności: zmienna atektywna obejmująca uczucie dyskomfortu psychicznego, napięcia, niepokoju albo niepewności co do przyszłych wydarzeń.
niezależne Ja (independent self) - w teorii negocjowania twarzy: pojęcie odnoszące się do tego, do jakiego stopnia człowiek wyobraża sobie siebie jako jednostkę względnie niezależną od innych; tożsamość Ja.
obróbka (elaboralion) - w modelu szans rozpracowania przekazu: dokładne przemyślenie argumentów istotnych dla sprawy, zawartych w komunikacie perswazyjnym.
obserwacja uczestnicząca (participant observalion) -metoda badawcza polegająca na przyjęciu stanowiska zainteresowanego, choć niepoinformowanego gościa; skrupulatnie zapisując, co ludzie mówią i robią, badacz próbuje odkryć, jak interpretują oni swój świat.
oczekiwania (expectancy) - w teorii niespełnionych oczekiwań: wydarzenia przewidywane - a niekoniecznie pożądane - przez ludzi.
odtwarzanie (reproduction) - w adaptacyjnej teorii strukturacji: wzmacnianie istniejących już cech systemu; podtrzymywanie status quo.
odzyskiwanie twarzy (lace-restoration) - strategia dbania o własną twarz, stosowana w celu zachowania niezależności i obrony przed utratą osobistej wolności.
organizowanie (organizing) - w teorii systemów informacyjnych: sposób na wyłuskanie sensu z niejednoznacznej informacji.
oscylowanie (spiraling alteration) - w dialektyce relacyjnej: strategia radzenia sobie z dialektycznymi silami polegająca na reagowaniu to na jedną, to na drugą z nich.
osoby-w-rozmowie tpersons-in-conmsation) - w teorii skoordynowanego gospodarowania znaczeniem: określenie stosowane w odniesieniu do procesu komunikacji interpersonalnej postrzeganego od wewnątrz.
oszustwo (deception) - komunikat przekazywany przez nadawcę z intencją skłonienia odbiorcy do fałszywego przekonania lub wniosku.
paradygmat (paradigm) - wizje świata czy też światopogląd.
paradygmat racjonalnego świata (rational-wodd paradigm) - podejście naukowe, w którym zakłada się, że ludzie działają logicznie i podejmują decyzje na podstawie dowodów i rozumowania.
patos ipathos) - dowód emocjonalny wypływający z uczuć, które mowa wywołuje u słuchaczy.
penetracja (penetration) - w teorii penetracji społecznej: metafora bliskości relacyjnej, będącej rezultatem interpersonalnej bezbronności, a zwłaszcza zwierzeń.
perswazja tpersuasion) - celowe wywieranie wpływu, które prowadzi raczej do dobrowolnej zgody, a nie do wymuszonego podporządkowania się.
plan działania (action plans) - w teorii redukowania niepewności: umysłowe reprezentacje przewidywanych sekwencji zachowań, które mogą być wykorzystane do realizacji pożądanego celu.
PO (poziom odniesienia) (comparison level) - w teorii wymiany społecznej: wartość progowa, powyżej której wynik wydaje się atrakcyjny; minimalny poziom osobistej satysfakcji.