CCF20110308092

184 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

A u nas? U nas podobne inicjatywy w większości grzęzną w urzędniczych, zakodowanych głowach, rozbijają się o mur kultury „udzielnych księstw” resortów, służb, instytucji i decydentów. Policjanci i strażacy, żołnierze i pogranicznicy kształcą się i szkolą oddzielnie, pilnie strzegą swej autonomii i odrębności.

Powyższe wyjaśnienia pozwalają w wystarczającym stopniu zrozumieć istotę, obszar, zakres i funkcje polityki bezpieczeństwa wewnętrznego podmiotu. Pozwala to przejść do zagadnień kolejnych interpretacji podstawowych wytworów strategicznego planowania bezpieczeństwa wewnętrznego, charakterystyki metod i narzędzi zarządzania w tym obszarze, a także - przedstawieniu autorskich propozycji rozwiązań wybranych problemów.

6.3. Misja, wizja i cele strategiczne bezpieczeństwa wewnętrznego

Identyfikacja zakresu, obszaru i treści bezpieczeństwa wewnętrznego oraz adekwatnych charakterystyk procesu polityczno-strategicznego, w tym jego podstaw informacyjnych, umożliwia podjęcie wątku funkcji kierowniczych i zarządczych, ze szczególnym odniesieniem do planowania strategicznych podstaw-narzędzi realizacji owych funkcji. Zgodnie z nakreśloną wcześniej ogólną logiką sekwencji planistycznej, prowadzącą od działali i wytworów jakościowych, określających ideowo, konceptualnie najogólniejszy sposób zaspokajania potrzeb społecznych w analizowanym obszarze, przez stopniową inkrementalną i iteracyjną, ilościowo-jakościową konkretyzację i formalizację, aż do uzyskania możliwie uszczegółowionych, wymiernych i zopcracjonalizowanych podstaw formułowania i przekazywania dyrektyw, zadań dla sfery wykonawczej, początkiem opisu owej sekwencji jest określenie (przyjęcie) misji bezpieczeństwa wewnętrznego. Postrzegać i ujmować ją jednak należy w ścisłym, nierozerwalnym i komplementarnym ujęciu wspólnym z wartościami i kulturą, z wizją celami, strategiami i innymi elementami aksjologiczno-organizacyjnymi procesu zarządzania (rysunek).

Jak zwykle, zachowując troskę o możliwie dużą uniwersalizację treści, układem odniesienia refleksji będzie najczęściej państwo jako podmiot organizacyjny.

6.3.1.0 misji bezpieczeństwa wewnętrznego

Termin „misja bezpieczeństwa wewnętrznego” jest pewnym uproszczeniem, skrótem pojęciowym. Dokładniej pisać i mówić powinno się o misji państwa (podmiotu) w ramach jednej z dziedzin jego działalności - polityki bezpieczeństwa wewnętrznego.

„Właścicielem” i realizatorem misji (czyli posłannictwa społecznego) jest wszak konkretny podmiot-jakaś organizacja.

Refleksja nad misją bezpieczeństwa wewnętrznego, jej projektowanie i formułowanie jako pierwszej z fundamentalnych podstaw i jednocześnie elementu pierwotnego modelu struktur i strategii państwa (podmiotu) w tej dziedzinie mają szczególne znaczenie. Przyjęcie określonej misji determinuje wszystkie pozostałe etapy i wytwory prac projektowycli (wizję, cele, strategię, strukturę, plany, programy itd.). Misja wyznacza ramy działania a jednocześnie - co trzeba podkreślić - zgodność z nią (służebność wobec niej) jest (powinna być) nadrzędnym i pierwotnym kryterium oceny i optymalizacji wszelkich planów, postulatów i działań.

Wobec wieloznaczności pojęcia misji szczególne znaczenie warto w naszym podejściu nadać poniższym, upowszechnionym w publikacjach, dopełniającym się wzajemnie definicjom, które najlepiej oddają sens i istotę pojęcia:

-    „Misja wyjaśnia, dlaczego organizacja istnieje i co odróżnia ją od innych” (L.W. Rue, P.G. Holland);

„Misja jest odzwierciedleniem określającym szczególny, wyjątkowy sens i rację bytu organizacji, teraz i w przyszłości” (P. Dwojacki, A. Jaśkowski);

„Misja to najlepsza z możliwych odpowiedź na pytanie: dlaczego dla otoczenia jest ważne, aby istniała nasza organizacja i robiła to, co robi, czego od nas oczekują, co im dajemy swoją działalnością” - najlepsze chyba z funkcjonujących ujęcie definiujące autorstwa studenta Akademii Podlaskiej (na podstawie ujęcia W. Piotrowskiego).

Powyższe definicje komplementarnie wyróżniają główne cechy dobrze sformułowanej misji: określa ona rodzaj i zakres zaspokajanych potrzeb społecznych (domena) + określa rację bytu i sens + wyróżnia + odnosi się do przyszłości + weryfikowana jest przez otoczenie.

W praktyce organizacyjnej często w sformułowaniu misji wskazuje się także podstawowe wartości, przekonania oraz nadrzędne zasady funkcjonowania organizacji (działalności w określonym obszarze).

Jakie inne funkcje może czy powinna spełniać misja w procesie kicrowniczo-zarząd-czym oraz w funkcjonowaniu organizacji? W tym kontekście misję należy widzieć:

-    jako punkt wyjścia, podstawę i bazę polityki i zarządzania (w tym planowania) strategicznego. Misja:

•    jest elementem idei organizacji, zbiorem pierwotnych informacji wyjściowych do jej kształtowania,

•    określa konstytutywną i nadrzędną nawet wobec strategicznych zmian podstawę polityki, zarządzania i wykonawstwa w organizacji;