CIMG3358

80 ALEKSANDRA WITKOWSKA OSU

bach (miraculum XII) Nicolaus de Nova Sandecz (miraculum XIII) *«, mieszczą się w granicach lat poświadczonej źródłowo ich działalności.

Tak więc wyznaczenie pierwotnym zapisom Miracula s. Kyngae prawdopodobnej datacji ich powstania daje w sumie obraz przedstawiony w niżej zamieszczonej tabeli:

| Datacja zapisu	Miraculum	Liczba zapisów
1307	I, III, IV, V	4
1308	II, VI, VII, VIII	4
1309	IX, X, XI, XII	4
1310	—
13U	XIII, XIV; XV, XVI,	•
	XVII, XVIII, XIX	7
1312	XX, XXI	2
Razem		21

Brak bliższych wiadomości co do pierwszych lat rozwoju kultu starosądeckiego nie daje podstaw do wyjaśnienia faktu pojawienia się od r. 1307 pierwszych zapisów cudów Kingi. Istniała długoletnia tradycja zakonna o dokonaniu w tymże właśnie roku pierwszej translacji relikwii. przypisująca dokonanie tegoż aktu ówczesnemu prowincjałowi franciszkanów, bratu Gonsalwowi ^{1 2}. Jakkolwiek wiadomość ta nie da się w sposób pewny i ścisły zweryfikować, nie wydaje się jednak być

sprzeczna z ubolewaniem J. Długosza nad niedokonaniem aż do jego czasów podniesienia relikwii Kingi Mogą tu bowiem wchodzić w grę dwa różne zjawiska: prywatna elewacja, dokonana istotnie w 1307 r., i uroczysta translacja, o której myślał zapewne Długosz, a która nie miała rzeczywiście miejsca przed czasem powstania jego Vita s. Kunegundis — żywotem datowanym ostatnio na lata 1461—1474 ^s‘⁵. Gdyby istotnie przyjąć pierwszą translację w początkach XIV w., mielibyśmy analogiczną sytuację tłumaczącą powstanie pierwszych zapisów cudów Kingi, jaką skonstatowaliśmy analizując okoliczności powstania zbioru Miracula Salomei ²⁴⁶.

Podsumowując wyniki podjętej wyżej próby rekonstrukcji chronologii i proweniencji pierwotnych zapisów małopolskich Miracula, otrzymujemy dla ogólnej liczby 202 zapisek dane:**’

Zbiór	Liczba zapisów	Datacja
		zapisów	wtórnej redakcji
Miracula s. Stanislai (rotulus)	42	1250-1252 | 1252
Miracula s. Stanislai (Vita maior)	57	1250-1253/61	ok. 1257-1261
Miracula s. Iacchonis (Vita et mi-raculis s. Iacchonis)	41	1266-1352	1352
Miracula s. Salomeae (Vita s. Sa-lomeae)	41	1268-1273	1273-ok. 1290
Miracula s. Kyngae	21	1307-1312 1329

XIII-wiieczna proweniencja całości zbioru Miracula Stanisława i Salomei oraz głównego zrębu Miracula Jacka (1268—1290), a także niewiele późniejsza datacja cudów Kingi mówią o wczesnym powstaniu tego ro- ^{3 4}

1

H Tamże I nr 178.

2

Zapisał ją po raz pierwszy M. Frankowie. W Wizerunku świętej doskonałości ... (Kraków .1718) powołuje się na zeznania klaryski Urszuli Jordanówny, zaprotokołowane w aktach procesów z 1628 i 1629 r., poświadczające długoletnią o tym takcie tradycję zakonną: „Osobliwie zakonnica jedna Ursula Jordanówma wieku podeszłego zeznała to na ten czas, że w konwencie starosandeckim tę zastała tradycję, jakoby któryś Generał Zakonu Franciszka S_ wizytując Prowincą Polską Braci zakonnych, [...] umyślnie miał zjechać do klasztoru Starosandeckiego i tam konkursy ludzi różnych gromadne obaczywszy, i tam oczyma swojemi się cudom różnym, które się działy, przypatrzywszy, i rzeczą samą doznawszy, miał podnieść Relikwie jej święte i w inszą trumienkę przełożyć [...] potwierdziła tę tradycję relacja starych Sióstr, które ona w młodości swojej żyjące zastała, już w latach podeszłych na urzędach zakonnych będące, jako Doroty Bylickiej, która ksientą roku 1563. Katarzyny Burzyńskiej, Anny Lasockiej, Zofii Rdzawskiej i innych, które w zupełnej blisko sto lat mając starości, przed kilkadziesiąt lat pomarły, a od Sióstr także starych toż samo słyszały i młodszym to dla wiecznej pamiątki powiadały. Wielkie podobieństwo jest, że to podniesienie Relikwii B. Kunegundy stało się Roku 1307 przez Brata Konsalwa Generała [...]" (tamże s. 221 n.). Imię wymienionego wyżej Konsalwa występuje u L. Waddinga (Annales Minorum seu Trium ordinum a s. Francisco institutorum. T. 6. Quaracchi 1931 s. 39, 199) w podwójnej formie: Gondisalvus i Gonsalyus.

3

^M* Vtta beatae Kunegundis. Opera amnia. T. 1. Cracoviae 1887 s. 184: .Dolni ego non tam beatae huius Virginis (.1 sed Polonorum sortem, qui divina beneficja parvipendentes, Sanctam ipsam, quamvis multo miraculorum splendore coruscam, ducentis prope iam annis in terrae pulveribus delitescere paliuntur” oraz s. 189: „slmulque ruborem a Polonorum detersurus frontibus. qui Sanctam. plurimis in vlta et post mortem mirificatam prodigiis. passi sunt ducentenis annis in terrae pulvere delitescere.”

4

Por. Brożek, jw. s. 1*1 nn.

«• Por. s. 76.

^U1 Ponieważ 36 zapisek tych samych cudów Stanisława zostało, jak wiadomo, przytoczonych zarówno w zwoju, jak i w Vila motor, zatem oryginalnych miracula Stanisława w obu zbiorach łącznie mamy 63. Ogólna więc liczba relacji o cudach zmniejsza się faktycznie do liczby 166 zapisek.