CIMG3339

42 ALEKSANDRA WITKOWSKA OSU

t

i

Rys. 3

C — rkp. Bibl. Uniw. w Monasterze 542 z drugiej połowy XIV w. Zdaniem Dobrowolskiego posiadał tekst znacznie poprawniejszy od rkp. B, ale nie zachował się w całości, brak mu było końca rozdziału XLIX i rozdz. L-LII⁶¹. Dziś już nie istnieje. Jak podaje Mitteilung der Uniuersitatsbibliothek Munster pod datą 25 II 1958, spłonął w 1945 r.

D — rkp. Katedry Krak. z XIV w., nie znany⁶².

E — rkp. dominikanów krak. z końca XIV w. Pochodzi z Płocka, zachowały się jedynie dwie luźne jego karty, obejmujące częściowo rozdz. II, cały III i część IV, rozdz. IX i początek X⁶³.

F — rkp. Bibl. Ossol. 5971/1 z XIX w. Jest to kopia rkp. B, sporządzona w 1854 r. na polecenie Bielowskiego ⁶⁴.

G — rkp. akt I procesu z 1523 r. Zaginął w 1527 r.⁶³

H — rkp. akt I procesu — kopia z XVI w., sporządzona przez Waleriana Soleckiego OP. Zaginęła ¹.

I — rkp. akt I procesu, kopia z XVI w., niegdyś własność Tomasza Tre-tera. Kopia pochodziła z archiwum kard. Caraffa ®⁷. Dziś nie znana.

J — rkp. Bibl. Naród, w Paryżu L.5.382 z końca XVI w.⁶⁸

K — rkp. akt II procesu z 1589 r. Nie znany⁶².

L — rkp. Bibl. Angelica w Rzymie C VII 14 z XVI w. Jest to kopia rkp. K^{3 4}.

Ł — rkp. Bibl. Ossol. 3066/1 z XVII w. Kopia rkp. L, odpis częściowy. Pierwotnie był w posiadaniu T. Wierzbowskiego ^7|.

Aktualny stan zachowania rękopisów interesujących nas małopolskich Miracula, z powyższego przeglądu wynika, nie jest imponujący. Chcąc najogólniej ocenić wartość samej edycji źródeł, wypada przede wszystkim stwierdzić, iż wydawcy przygotowali ich publikację oczywiście na miarę postulatów metodycznych XIX w. Teksty zostały zaopatrzone w liczne przypisy leksykalne, zaznaczające różnice zachodzące między tekstami poszczególnych kodeksów, brak natomiast jakiegokolwiek komentarza krytycznego. Wąskość zagadnień poruszonych we wstępach do edycji oraz niewyczerpujące ich rozwiązanie dziś nas nie zadowalają i stają się dodatkowym bodźcem do podjęcia nowych studiów nad małopolskimi Miracula.

I. OKOLICZNOŚCI FORMALNE POWSTANIA NAJSTARSZYCH MIRACULA MAŁOPOLSKICH

Próba wniknięcia w genezę poszczególnych przekazów oraz rozwiązanie problemu ich autorstwa zarówno wskażą środowiska twórcze, z których tradycji pisarskich zbiory Miracula wyrosły, jak i pozwolą poznać okoliczności uzasadniające i tłumaczące ich powstanie.

1. MIRACULA SANCTI STANISLAI

Małopolskie tradycje kultu św. Stanisława, aż do początku XIII stulecia, nie przekazały nic pewnego o inicjatywach kleru krakowskiego zmierzających do kanonizacji Biskupa-męczennika. Sporo faktów świadczących o rozwijającym się kulcie i zmianie opinii o Stanisławie wśród następujących po sobie w ciągu XI—XII w. pokoleń w kręgu dworskim i rycersko-możnowładczym przygotowywało jednakże powoli moment podjęcia tychże starań ⁵.

Opis w: Woron i eck i, jw. s. 268.

“ Opis w: MPH IV s. 818 nn.; Inwentarz rękopisów Biblioteki Zakładu Narodowego im. Ossolińskich we Wrocławiu. T. 1. Wrocław 1948 s. 362.

“ Por. MPH V s. 1018 nn.

'■² Por. uwagi W. Kętrzyńskiego — tamże.

« Por. tamże s. 1017.

| Tamże.

9 Opis — tamże s. 1018 nn.

| Opis ipodał Dobrowolski (jw. s. 21 przyp. 3).

” Wspomina o nim W. Kętrzyński — MFH V s. 1019.

¹⁰ Tamże.

For. tamże oraz Inwentarz rękopisów... s. 144.

’* Por. bogatą literaturę polemiczną dotyczącą genezy kultu św. Stanisława. Z pozycji ważniejszych: T. Wojciechowski. Kościół katedralni/ w Krakowie. Kraków 1900; tenże. Szkice historyczne XI wieku. Kraków 1904; Semkowicz, jw.; M. Gębarowicz. Początki kultu iw. Stanisława i jego średniowieczny zabytek to Szwecji. Lwów 1927; K. Tymieniecki. Kielce w tr. XIII jako ośrodek patriotyzmu polskiego (Przyczynek do dziejów kultu św. Stanisława). „Pamiętnik Literacki” 4947 s. 47-62; K. Górski. O sprawie iw. Stanisława. ..Nasza Przeszłość” 4 (1948) s. 61-82; D. Borawska Z dziejów jednej legendy. W sprawie genezy kultu iw. Stanisława biskupa. Warszawa 1950: J. Lisowski. Kanoni-