CIMG3354

72 ALEKSANDRA WITKOWSKA OSU

goż spisu wyszedł spod pióra dwóch pierwszych lektorów: Bogusława i Klemensa, o czym nietrudno przekonać się studiując teksty protokołów skrzętnie odnotowujące ich obecność wśród bądź to naocznych świadków wydarzeń, bądź tych, wobec których miraculum zeznawano. Wnikliwe badanie Loenertza w sposób przekonywający udowodniły wczesne, bo już w 11 lat po śmierci Jacka, podjęcie notowania cudów.

Nie wiadomo, czy inicjatywa pochodziła od władz zakonnych, np. ówczesnego przeora Jana Zarica, czy też należała do brata Bogusława, lektora konwentu ²¹°. Zestaw miracula, w których występuje jego imię, pozwala ustalić czas 15-letniej działalności Bogusława na stanowisku sekretarza zeznań przypadającej na lata 1268—1283^2łl.

Dająca się zauważyć w miraculum XXVII dokładność zapisu daty rocznej i dziennej — 12 III 1268 — wyraźnie kontrastująca z niepełnymi datacjami wcześniejszych zapisek, każe przypuszczać, iż z datą tą wiąże się najprawdopodobniej sam początek funkcjonowania dominikańskjfego „biura cudów”. Opowiadania o cudach wcześniejszych od tej daty należą, zdaniem Loenertza, do kategorii faktów znanych Bogusławowi bądź to z tradycji zakonnej, bądź opowiedzianych mu znacznie później od samego wydarzenia, ze wszystkimi zatem możliwościami błędów i zmian^!1!. A zatem ponad połowę dostępnych Stanisławowi protokołów cudów (24 zapisy) przypisać należałoby z dużym prawdopodobieństwem pierwszemu z lektorów-sekretarzy.

Następca Bogusława — brat Klemens — zanotował dalszych 8 zeznań, w których dwukrotnie podany jest sam jako naoczny świadek cudu ^2,s. Datacja wszystkich zredagowanych przezeń protokołów mieści się w granicach lat 1284—1290. Co więcej, z okresu jego działalności pochodzą ponadto zapiski 4 cudów wcześniejszych, z podaną przez Stanisława datą roczną wydarzeń: 1263, 1264, 1265 i 1271 r.²¹⁴ Niezależnie od tego,

⁸¹⁰ Być może, że jest to ten sam Bogusław będący w latach 1243—a250 pod-pnzeorem dominikanów krakowskich, o którym czytamy w Roczniku Krasińskich, iż byt wystany w 1248 r. do Kurii wraz z dwoma kanonikami krakowskimi jako promotor kanonizacji św. Stanisława Czób. MFH III s. 132). Jest ponadto poświadczany w funkcji lektora w dokumencie fundacyjnym wydanym 6 VII1280 r. przez Kingę dla klarysek starosądeckich (por. KDMłp II nr 487).

P Vita s. lacchonis XXVII-XXX, XXXII-XXXV, XXXVII-XLI. W zapiskach XXV1II-XXX, XXXII, XXXVII i XXXIX występuje w roli świadka samego cudu.

>'« Do takich należą miracula XIV-XXI, XXV i XXVI. Wprawdzie tekst zapiski XXVI sugerowałby złożenie zeznania natychmiast ipo cudzie, a więc protokół zostałby zapisany już w 1267 r., jednakże brak daty dziennej skłania raczej do późniejszego o rok datowania zapisu, odtworzonego przez lektora z pamięci.

*“ Miracula XUI-XLVIII. W roli naocznego świadka wydarzeń wymieniają go zapisy XUV i XLV.

H Są nimi miracula: XXII-XXIV, XXXIII.

czy daty przypisywane wydarzeniom przez autora Żywotu Jacka są prawdziwe czy błędne, daty procesów ustnych, których odbiorcą był Klemens, po ustaleniach Loenertza, nie podlegają wątpliwości. Dla miracula XXII, XXIII i XXIV są to lata 1289—1290, dla zapiski XXXIII — okres między r. 1285 a 1288 ^,,ł.

Pozostałych 5 protokołów pochodzi z okresu działalności, już wymienionych, późniejszych lektorów: Bogusława młodszego. Mateusza, Fryderyka i Stanisława, którzy dorzucili do spisu Bogusława i Klemensa po jednej lub po dwie relacje *^ł*.

W sumie otrzymujemy dla całości zapisek pierwotnych protokołów Jack owych cudów poniższe dane co do osób ich redaktorów oraz chronologii zaprotokołowanych przez nich zeznań:

Lektor-sekretarz

Rok zapisu	j Bogusław | starszy	Klemens	Bogusław młodszy	Mateusz	Fryderyk	1 Stanisław
1268	13	._	_	__	--	—
1269	L	—	— "	’ —	—.
1270	2 ;		—.	—'	—
' 1271	__ >	—	■ — |	—	' - «,
1272	i	—	- ,	--
1273	i	. —	. -	-' *	—- i
1274	i		—	—	— ;
1276	—		—	—	—	—
1276	—	— • ■	—	*—
1277	i	—	—	' —“
1278	— •.'	- —	—	—3
1279	—	—	—
1280	—	—	—	--i .
1281	2		—	— . -	—	—
1282	1	'—	—	—	—,	* *
1283	1	—	—'	— -		. —
1284	—	i	sfe'.	—	—	— *
1285—88	—	i	—	—	' — .	—
1289	—	6	—	—		— : •
1289/90	- J	3	■. —	—		*. * *•
1290	•—-	1	i	—		— ,.
1329	—	—	—^1-	2	—	—
1331	—	—	—	• --	i
1352	—	—	—			“ .
Razem:	24	12	i	2	i.	--1 ,. %

m Loenertz (jw. s 10 rai.) zadął się utopieniem l przydzieleniem relacjom

Stanisława lektora poprawnych dat wydarzeń. Drogą identyfikacji wymienionych v protokołach osób wykazał szereg anachronizmów i błędów. Jakie zakradły _slę