CIMG3337

38 ALEKSANDRA WITKOWSKA OSU

S. Smolkę, natrafiało na znaczne trudności z powodu braku tak oryginału, jak i bezpośrednio od niego pochodzących kopii. Chcąc odtworzyć poprawny tekst źródła, należało skolacjonować dużą Mczbę zachowanych kodeksów. Ostatecznie wydanie Vita przejął w swe ręce wydawca Mira-cula, wykorzystując dlań 14 znanych mu rękopisów. Ustaliwszy przynależność tychże do trzech różnych familii, oparł swą edycję głównie na tekstach pierwszej z nich, kolacjonując 8 kopii przekazujących tekst naj-poprawniejszy. W skład tejże grupy weszły: najstarszy, XIII-wieczny rkp. Bibl. Kapit. Krak. 101, dwa rękopisy z XIV w.: rkp. Bibl. Jag. 1617 oraz rkp. Bibl. Cesarskiej w Petersburgu 363, z XV w.: 3 rękopisy Bibl. Jag. 271, 1767, 3408, rkp. Bibl. Kapit. Kieleckiej 275, rkp. Bibl. Uniw. Lwowskiego XLI B 5 i z pocz. XVI w. — rkp. Bibl. Uniw. Wrocł. I Q 437⁵⁸. W kilka lat po pełnej edycji źródła drobne fragmenty Vita maior zostały ponownie opublikowane przez Perlbacha³⁹. Obecny stan zachowania rękopisów przedstawił ostatnio M. Plezia⁴⁰.

c) Vita sanctae Salomeae reginae Haliciensis⁴¹. Żywot wydał W. Kętrzyński na podstawie zachowanego do dziś XVI-wiecznego rkp. Bibl. Jag. 3301 po skOlacjonowaniu go przez A. Pawińskdego z rkp. Bibl. Zamoyskich BOZ cim. 127 z XV w. Dostępny wydawcy rkp. Bibl. Ossol. 85, będący prywatną kopią Processus novus... z lat 1663—1665, zawierający^ odpis Vito z kodeksu Zamoyskich, nie wnosząc tym samym nic nowego, nie został przy edycji wykorzystany ⁴².

Ustalenie przez Kętrzyńskiego proweniencji zachowanych kopii było ważne zwłaszcza dla sprawy rozróżnienia rkp. Bibl. Zamoyskich i rkp. Bibl. Załuskich, które często identyfikowano tak w wypadku ustalania tradycji rękopiśmiennej Vita Salomei, jak i Kingi. Na podstawie istniejących opisów dawnych kodeksów można w pewnej mierze ustalić ich filiację (rys. 1).

A — oryginał nie znany (ok. 1290)

B — rkp. nie znany z XIV w., wspomina o nim Naruszewicz ⁴³.

C — rkp. Bibl. Załuskich 237 z 1401 r. Początkowo własność francisz-

*• Dokładny opis rękopisów we wstępie do wydania Vita maior — tamie s 320-330.

*• Ex Sancti Stanislai Cracomensis vitis et miraculis. Monumenta Germanlae Historica Scriptores 29. Berlin 1892 s. 501-517.

** Od Arystotelesa do „Złotej legendy". Warszawa 1958 s. 439-441.

“ MPH IV s. 770-796. tekst „Capitulum de miraculis" — s. 784-796.

1 Por. uwagi wydawcy odnośnie do tegoż rękopisu — tamże s. 772.

** Historia narodu polskiego. T. 4. Lipsk 1836 s. 205. Za nim podaje H. Zeiss-berg (Dziejopisarstwo polskie wieków średnich. T. 1. Warszawa 1877 s. 128) oraz J. Dąbrowski (Dawne dziejopisarstwo polskie. Wrocław 1964 s. 96).

A

I

B

i

c

Rys. 1

kąnów krakowskich, dostał się w połowie XVIII w. do zbiorów Bibl. Załuskich. Pod koniec XIX w. zaginął ^M.

D — rkp. Bibl. Zamoyskich, obecnie w zbiorach Bibl. Naród, w Warszawie BOZ cim. 127, z pół. XV w. Jest to kopia rkp. C^4S.

E — rkp. Bibl. Jag. 3301 z XVI w. Jest to kopia rkp. D. W. Kętrzyński i P. David wspominają o jego proweniencji z kościoła parafialnego w Nowym Korczynie⁴⁶.

F — rkp. klarysek krakowskich z XVII w. Jest to kopia rkp. D, włączona do Processus novus... z lat 1663—1665, którego oryginału dziś nie znamy *⁷.

G i—;• rkp. Bibl. Ossol. 85 z XVII w. Jest to kopia wyżej wspomnianego Processus notws... Rękopis zaginął po II wojnie⁴⁸.

d) Miracula sanctae Kyngae⁴⁹. Powstała w 1329 r. wtórna redakcja zapisów cudów Kingi z lat 1307—1312 opatrzona została przez wydawcę nagłówkiem Miracula, wyodrębniającym ją od właściwego Zywotu księż-.nej krakowskiej. W rękopisach oba teksty następują bezpośrednio po sobie, tworząc piśmienniczo zwartą całość.

Rozpoczętą przez A. Pawińskiego pracę nad edycją źródła, przygotowywaną na podstawie XV-wiecznego rkp. Bibl. Zamoyskich, przejął w 1879 r. Kętrzyński. Bezpośrednim tego powodem było przypadkowe j odkrycie nowego, XVII-wiecznego rękopisu Processus novus particularis

⁴⁴ W. Kętrzyński już go nie znal. Dokładny opis rękopisu podaje MPH IV 6. 671 n., 772.

** Dokładny opis i proweniencja rękopisu — tamże s. 664-671.

“ Dokładny opis w: W. Wisłocki. Katalog rękopisów Biblioteki Jagiellońskiej. T. 2. Kraków 1881 s. 725. Por. MPH IV s. 666: P. D a v i d. Les sources de 1’histoire de Pologne a l'ipoque des Piasts (963-1386). Paris 1834 s. 171.

” Opis rękopisu — MPH IV s. 771 n.

^<! Dokładny opis w: W. Kętrzyński. Katalog rękopisów Biblioteki Zakładu im. Ossolińskich. T. 1. Lwów 1881 s. 94; MPH IV s. 770-772.

*• Tekst Miracula tamże s. 732-744.