Drzewo życia8
tylko przykładach z kręgu kulturowego nadśródziemno-morza, nie nawet i tu można by je pomnożyć.
Podobne zjawisko obserwujemy w XIX wieku w krajach słowiańskich. Różne grupy lokalne — i to bynajmniej nie odległe od siebie o tysiące czy choćby setki kilometrów — przypisywały sobie zamieszkiwanie w środku świata. Na terenie Polski, mimo braku specjalnych badań, wiarę w środek świata zanotowano w kilku wioskach, a są podstawy, by sądzić, że było ich znacznie więcej. Niestety, i w tej materii źródła, jakimi obecnie dysponujemy, są nieliczne i pozostawiają wiele do życzenia. Wybitny etnograf i historyk kultury Jan S. By-stroń tak wyjaśniał występowanie idei środka świata w pracy Tradycyjne pojęcia o środku ziemi:
Grupa społeczna mająca poczucie swej wartości, chętnie wynosząca się ponad inne, stara się w rozmaity sposób wykazać swą wyższość; jednym z takich tytułów wyższości ma być także i osiedlenie w samym środku ziemi. Środek ziemi jest uważany oczywiście za coś lepszego od przyległych terytoriów, a tem samem bardziej od jakichś okolic odległych, położonych gdzieś na granicach świata; podobnie jak w centrum osady znajduje się świątynia czy dom wodza, a stopniowo w coraz to większej odeń odległości mieszczą się coraz to niżej wartościowani społecznie mieszkańcy, tak też i środek świata jest zarazem miejscem świętym jak i arystokratycznym, kto więc je zamieszkuje, ten z dumą podnosi swe tytuły do pierwszeństwa społecznego.
Duży nacisk położony na swego rodzaju megalomanię jest z pewnością przesadą. We wszystkich społecznościach plemiennych (a często i tak zwanych wysoko rozwiniętych) świat pojmowany był etnocentrycznie i cecha ta, obok animizmu i animatyzmu, stanowi jeden z głównych wyznaczników światopoglądu stworzonego przez myśl pierwotną. Dana grupa ludzi zwykle tylko siebie nazywała „ludźmi” w przeciwieństwie do innych
6 — Drzewo życia
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Drzewo życia2 tylko ziemi, ale i ciał niebieskich, o czym nie wspomina zupełnie mit, chociaż, jak wDrzewo życia7 pisuje się także kulawość, była ongiś nie tylko czyhającą na dzieci czarownicą, ale iDrzewo życia1 Spuścimy się na dno do morza, Wyniesiemy drobnego piasku Drobnego piasku, niebieskiegDrzewo życia3 lub zaistnienie jest niepożądane. „O wilku mowa, a wilk tu” — używamy tego powiedzeniDrzewo życia9 palił. dziewczynki śpiewają pieśni, w których „drzewko-’ odpowiada, że jest przeznaczpage0220 212 Summa teologiczna tylko odnośnie do ruchu miejscowego. I dlatego nie było potrze-bnem,Drzewo życia4 Te i inne czynniki, determinujące przebieg zmian kulturowych, negują zdecydowanie możDrzewo życia0 jest niepodważalnym czynnikiem determinującym ludzkie działania. Często dostarcza wzoDrzewo życia1 mit gwarantował ich sensowność, gdyż były one tylko odwzorowaniem (lub realizacją) syDrzewo życia2 Gdy djabłu się zdawało, że Bóg usnął, zaczął go spychać, aby wpadł do morza i aby utoDrzewo życia4 Przypisanie diabłom kulawości ukazuje się jako nieuchronna konieczność, gdyż nie tylkDrzewo życia7 nitywne rozstrzygnięcie tego problemu. Znów pozosta- i ły tylko nikłe ślady. WierzonoDrzewo życia4 nie słuszne. Właśnie w tej sferze przemiany kultury chłopskiej następowały najwolniejDrzewo życia9 Drzewo i góra kosmiczna Zespół wierzeń o górze i drzewie kosmicznym należał do tych tDrzewo życia7 ne jest w wielu wierzeniach. Badacz kultury ludowej Bułgarii, Christo Wakarelski stwiDrzewo życia8 wieństwa. I tak na przykład topielce uważano nieraz za synów boginek. Wszystkie przedDrzewo życia5 bywających na księżycu, na którą musimy teraz zwrócić uwagę. Niech za przykład posłużDrzewo życia0 bałkańskich. Węże, nazywane często identycznie jak demony domowe (na przykład damawikDrzewo życia2 postępowania ludzi. I tak na przykład do określonego momentu roku obowiązywał zakaz owięcej podobnych podstron