DSC66

66 Wielkie stolice kościelnego świata

Czyniąc z tego tekstu teologiczną podstawę rzymskiego prymatu, Damazy nadawał spójną postać poglądom o wyjątkowości Rzymu o bardzo odległej metryce, bardzo mocno zakorzenionym w świadomości chrześcijan tego miasta i przyjmującym rozmaitą postać. Możemy je śledzić także dzięki zabytkom archeologicznym, dokumentującym przywiązanie do osoby Piotra, wysławiającym jego rolę wśród apostołów, jego cuda.

Klarowną, rozwiniętą postać znalazła doktryna Piotrowa w uchwale synodu rzymskiego, który w 382 r. został zwołany przez Damazego w odpowiedzi na uchwały soboru konstantynopolitańskiego z 381 r., odbytego bez udziału przedstawicieli Rzymu (papieże późnej starożytności w. ogóle nie uznawali ważności decyzji konstantynopolitańskich, szczególnie drażnił ich kanon 3, dający biskupowi Konstantynopola drugie miejsce po biskupie Rzymu; o soborze tym napiszę szerzej, nieco dalej). Biskupi zgromadzeni przez Damazego uchwalili tekst credo oraz kanon Starego i Nowego Testamentu, a także tekst następujący:

„Po tych wszystkich pismach prorockich, ewangelicznych i apostolskich, które wyżej przytoczyliśmy, na których Kościół katolicki z łaski Bożej się opiera, uznaliśmy, że trzeba wspomnieć również to: Choć Kościoły katolickie rozsiane na ziemi są jedną komnatą ślubną Chrystusa, święty Kościół rzymski jednak został wywyższony ponad wszystkie Kościoły nie uchwałami żadnych synodów, lecz otrzymał prymat słowami Pana i Zbawiciela naszego: «Tu es Petrus...» [tu został zacytowany ustęp z Ewangelii Mateusza, 16,18— —19 — E.W.]. Do tego dodać trzeba udział wielce błogosławionego apostoła Pawła, naczynia doskonałości, który nie w innym czasie, jak plotą herety- | cy, lecz w tym samym czasie i w tym samym dniu zdobył męczeński wieniec, j kończąc życie sławną śmiercią w mieście Rzymie za panowania cesarza Nerona. Tak samo poświęcili oni [Piotr i Paweł — E.W.] wyżej wymieniony święty Kościół rzymski Chrystusowi Panu i wywyższyli go swoją obecnością i własnym chwalebnym tryumfem nad wszystkie inne miasta na całym świecie. Pierwszą stolicą Piotra apostoła jest stolica Kościoła rzymskiego, bez plamy i zmarszczki ani niczego podobnego. Druga stolica została poświęcona w Aleksandrii w imię błogosławionego Piotra przez Marka, jego ucznia i ewangelistę, który wysłany do Egiptu przez Piotra apostoła, głosił słowo prawdy i chwalebnie poniósł śmierć męczeńską. Trzecia zaszczytna stolica wielce błogosławionego Piotra apostoła jest w Antiochii, dlatego że tam właśnie zamieszkał on, zanim przybył do Rzymu, tam po raz pierwszy powstało imię ludu chrześcijańskiego.”

Tekst ten, nie wspominając decyzji konstantynopolitańskich, podejmuje z nimi ostrą polemikę. Rzym nie potrzebuje, jak Konstantynopol, uchwały soboru określającej jego rangę, a więc decyzji ludzi: biskup Rzymu otrzymał swój prymat wprost od Chrystusa.

Niewątpliwie zarówno duchowieństwo Rzymu, jak i jego lud, silnie od-

jąffni®¹⁵¹⁰ szlośćiM¹¹ Obecni i ważnych J w stosunku przekonanie historyk ą badań pioi szkieletu il wl990r.i lego Piotr nie wyka' ona: „Nie jgcy się w poinfonno wie tak żj Przemówi biega bob Kto wie. i jako Pasł rozrachn przez koi Właśni starożytn Doktr] poważać bez piotr Kombi jak widzie oczywisty, o osobach i wśród biski sza w tradi

uczestników

mowauia^

jawny, co |

P luszcza w