HPIM4495

254 Elżbieta Zakrzewską.^

ettów społecznych. Tl. Zbigniew Boluuński. Andrzej Pi*

ski. Kultura i Społmemtwo 1992 (Kwiecień-Czerwiec), _r. J nr 2.

, Alftcd. The mmnfrmtd Citizen: An K**y on ,h< W/ £>, stribution ofKmu^r. W: CaOerteJ Vaj.cn. Vol. 2: Stu** ł^i-/ 7'/v«»9; by Anid Brodcr*cn. pp. 120-134. The H*.

_gue: Martinus

Robert Bogdan

Co mówią ludzie zaetykietkowani jako opóźnieni w rozwoju umysłowym?

W końcu lał szcśćdzicsi ą tych i na początku siedemdziesiątek rozpoczęto badania nad rym, co mysią o sobie samych ludzie zacrykicrowani jako opóźnieni w rozwoju umysłowym. Okazało się, iż większość z nich z uporem twierdziła, że nie są opóźnieni (Edgcrton 1967; Edgenon. Bcrcovica 1976; Heshusiuś 1978; Lorber 1974; Muchlbergcr 1972). Najbardziej znamienne są wyniki badań przeprowadzonych przez Edgertona wśród byłych wychowanków tzw. szkół stanowych (czyi i szkół dla dzieci upośledzonych umysłowo) (Edgenon 1967). Wątkiem przewodnim klasycznej już pracy Edgertona The Cioak of Competence (Podpozorem kompetencji) jest teza, że ludzie określani jako opóźnieni w rozwoju umysłowym poświęcają mnóstwo czasu i energii na próby osłonienia się przed piętnem związanym z tą etykietką. Edgenon. podobnie jak inni badacze (Heshusius 1978; Lorber 1974). interpretował rozbieżność opinii profesjonalistów na temat badanych, to jest „Oni są opóźnieni¹', i samych badanych na swój temat, to jest „Nie jesteśmy opóźnieni" — jako próbę podejmowaną przez „osoby opóźnione w rozwoju umysłowym" uchodzenia za ludzi normalnych, to znaczy jako pewną racjonalizację. Badania prowadzone przez Edgertona i jego