HPIM4375

I6    Anders Gusta wton, Elżbieta Zakrzewska-Maniery?

Poziom 2

Codzienne interakcje społeczne, wraz z dyskusjami i sporami Strefa pośrednia tworzenia reprezentacji społecznych

Poziom 1

Podstawowe podłoże reprezentacji społecznych

Rys. I. Pole reprezentacji

W strefie pośredniej odnajdujemy podzielane poglądy i opinie, w formie wspólnych perspektyw, umożliwiających zrobienie pierwszego kroku w procesie instytucjonalizacji i obiektywizacji, opisanym przez Bergera i Luckmana (1991). Hannęrz (1992) opisuje tworzenie się subkultury jako stopniowy proces, w którym coraz więcej ludzi angażuje się w tworzenie łańcucha wspólnych perspektyw, przybierającego formę: _mja wtem, że ty wiesz, że ja wiem" To, co zaczyna się jako zwykła wspólnota poglądów i opinii, zmienia się stopniowo w niepowąrpiewalną oczywistość, doświadczaną przede wszystkim przez członków grupy podtrzymującej wspólną perspektywę, lecz po upływie pewnego czasu — także przez innych. Ten nieustanny proces obiektywizacji nie jest jednak nic/\ rri stałym i zależy od sposobu jego podtrzymywania.

Traktujemy wspólną perspektywę osób z pierwszego pokolenia integracji, ich rodziców i profesjonalistów podtrzymujących tę perspektywę, jako umiejscowioną w owej srrefie pośredniej.

Życie codzienne członków pierwszego pokolenia zintegrowanego społeczeństwa polega na napotykaniu zarówno innych. mniej lub bardziej wrogich potocznych opinii, jak i traktowanych jako oczywiste źródłowych reprezentacji ludzi

z upośledzeniem umysłowym jako głupich, niebezpiecznych iip. Tak więc perspektywa pokolenia integracji zarówno oznacza walkę o wewnętrzną codzienność, jak i zwalczanie pejoratywnych źródłowych reprezentacji społecznych.

Z perspektywy osób badanych, najbardziej przeszkadzającą postawą ze suony innych ludzi wydawał się pogląd, że osobom upośledzonym umysłowo brak jest zdolności do samodzielnego życia. Wszyscy badani reagowali bardzo gwałtownie przeciwko temu poglądowi, czemu dawali wyraz w swym codziennym życiu.

Subkultura ludzi z pierwszego pokolenia integracji, ich rodziców i niektórych profesjonalistów polegała na wspólnym podtrzymywaniu tej perspektywy. Ważnego potwierdzenia dla tego poglądu dostarczała współczesna polityka społeczna ukierunkowana na potrzeby osób upośledzonych. Stworzył się w cen sposób rodzaj wspólnoty między z jednej strony osobami z pierwszego pokolenia integracji i ich rodzicami oraz. z drugiej strony — profesjonalistami osobiście podtrzymującymi założenia polityki społecznej. W ten sposób łańcuch »ja wiem, te ty wiesz, że ja wiem” suwał się coraz mocniejszy i obejmował coraz więcej ludzi, na skutek czego proces obiektywizacji nadał podzielanym opiniom i poglądom stanu oczywistości, przede wszystkim w opinii członków subkultury. Dało to początek tworzeniu nowej społecznej reprezentacji osób upośledzonych umysłowo, mimo ii reprezentacja ta nie była jeszcze stabilna i wymagała ciągłego podtrzymywania. Jeśli zjawisko to potrwa jeszcze dłuższy czas i stanie się czymś ogólnie rozpoznawanym, wówczas proces obiektywizacji będzie narastał, a nowe reprezentacje społeczne najprawdopodobniej zostaną włączone do zasobu reprezentacji źródłowych, dostępnych większości członków społeczeństwa.