Scan 110328 0072

73

PACJENCI PROBLEMOWI

formacji zwrotnych i spostrzeżeń płynących od innych uczestników, pacjent z wielką siłą konfrontuje się z rzeczywistością. Dzięki temu spowodowana stresem regresja takiej osoby jest znacznie słabsza niż w psychoterapii indywidualnej. Pacjent może zniekształcać rzeczywistość, stosować acting-outy, wyrażać prymitywne, chaotyczne potrzeby i lęki, jednakże uczucia te są tonowane przez stałe i płynące z różnych stron przypomnienia o rzeczywistości.

W sytuacji grupowej ulega osłabieniu gotowość pacjenta do intensywnych i szkodliwych przeniesieniowych zniekształceń i psychoz. Po pierwsze, inni uczestnicy korygują zniekształcone postrzeganie terapeuty; czasami terapeuta musi zainicjować ten proces, prosząc, by potwierdzili lub - co się zdarza częściej -zanegowali spostrzeżenia pacjenta.

Po drugie, w warunkach terapii grupowej przeniesienie jest słabsze i niejako rozproszone. Pacjent w stosunku do kilku osób w grupie będzie przeżywał uczucia mniej intensywne, ale bardziej różnorodne. Czy też, gdy temperatura uczuć przeniesieniowych nadmiernie wzrośnie, pacjent z osobowością z pogranicza może na jakiś czas odpocząć, wycofać się bądź mniej angażować, co byłoby niemożliwie w terapii indywidualnej.

Pacjent z osobowością z pogranicza może zatem odnieść korzyść z czynnika terapeutycznego, jakim jest identyfikacja z prowadzącym, bez groźby, że jego granice zleją się z granicami terapeuty albo że popadnie w psychozę przeniesie-niową. Dzięki grupie pacjent może zachować większy dystans wobec terapeuty i z tego korzystnego punktu widzenia obserwować i internalizować aspekty jego zachowania. Może na przykład zauważyć, jak terapeuta słucha i wspiera uczestników grupy, a następnie zachować się tak samo wobec innych uczestników grupy lub osób z zewnątrz.

PODEJŚCIA TERAPEUTYCZNE

Psychoterapię indywidualną pacjentów o osobowości z pogranicza cechuje płynne i niestabilne przymierze terapeutyczne. Pacjenci tacy często nie potrafią albo nie chcą wykorzystać psychoterapii indywidualnej do zmiany osobistej i zamiast tego relację terapeutyczną traktują jako okazję do prymitywnej gratyfikacji bądź zemsty.

W przeciwieństwie do tego w grupie etos pracy psychoterapeutycznej jest znacznie wyraźniejszy, a spostrzeżenie, że inni uczestnicy mogą pracować nad swoimi problemami - dążyć do konkretnych celów, zmieniać się i za nowe zachowanie otrzymywać pozytywne informacje zwrotne - ma dla pacjenta z osobowością z pogranicza ważne znaczenie korekcyjne. Psychoterapeuta musi wciąż od nowa kierować jego uwagę na te zjawiska, zwłaszcza gdy ma do czynienia