O MOWIE LUDOWEJ W KRZĘCINIE. 7
Powodem tych zmian jest akcent; w wyr. źandry zaś jest powodem to, źe nom. sing. obok źandnr jest zandcr.
(DyftongiJ.
Dyftongów język polski nie zna, jednakże wskutek zniknięcia in-terwokalicznego v (przed u) powstaje jakby dyftong: dzduclia i dźeucha (dziewucha, akcent na a i e), znou (znowu).
Na odwrót z greckiego dyftongu eu powstaje w gwarze Krz. mo-noftong e w wyr. rematys (reumatyzm).
4. b) analogiczne.
Przed zębową twardą występuje e, przeniesione z innych form, w miejsce o : 1) w wyr. mętna, pometwo, \esna, kmetka, peron, ~fietr, v bedre\ 2) w konjugacyi w słowach , których temat kończy się na zębową twardą, w osobie 1. sing. i 3. plur. i w part. praet. act. II. na ł w femin. i neutr.: pietą, pietą™, pietra, płetwo, płetwy, nesę, ńesą™, We-swa, ?iesno, tieswy, \edę, v^ua, vedu0, yedwy, yezyia,
vezu0, Vtf2uy, berąm^ pere, perąm, i t. d.
Jako refleks k występuje 0 w wyr. mech, bes, ueó; w dalszych przypadkach w og. poi. e ginie, w Krz. pozostaje pod wpływem nomin.: mechuf besu, po u ehe. Podobny objaw jest i w jęz. og.: kret kreta, deszcz deszczu; cf. w czeskim bez bzu i bez beżu, w m. rusk. mox, mo-xom, i t. d.
Na wzór cas powstało vcaśńi — wcześniej.
Na wzór nom. sing. nastrojony, znaleziony, powstały formy nastrojowi, nalezoWi, prebodzońi, Bożenom.
Formy słowne pokrapuję, yoskrabuję, gdzie a jest wzdłużeniem 0, spowodowały formy rzeczownikowe: krapla i uoskradiny, zam. kropla, oskrobiny.
Jest w cerk. słowo aki/n, :-rki«rrn. W Krz. z zejaó powstało zajać przez upodobnienie e do a\ ta forma wpłynęła na formę praes. indic. stąd zamiast zeją jest zaje.
Kontaminacya form dość i dosyś wydała formę dosió.
Prefiks pro- często występuje w formie pre—? prefesór (obok profesor).
Analogia w sufiksacli: śersofi og. p. szerszeń, bocoW — bocian, vagan — wagon , źander — żandarm , śtander — sztandar, kater — katar.
Pod wpływem wyr. rezolutny powstała forma rezykant z ryzykant; pod wpływem wyr. sobie forma imienia Sobestyjdn — Sebcstyan.
5. Gwara Krz. ma trzy samogłoski ścieśnione czyste: e, ó, a. Wymawianie: e dźwięk pośredni między i (y) a e, a między 0 a a. Naj-