O MOWIE LUDOWEJ W KRZĘCINIE. 15
N i e p r z y d e c h o w a (&, <7) d o przy decho wej (r): chro-sta (krosta), parchan (parkan), chrobalc (grobak).
Średniojęzykowa(r)do przednio językowej (s, n): smćę, srućić — r przeszło na r, które jest przedniojęzykowe; jeżeli nie ma bezpośredniego sąsiedztwa z s mb n, to r wraca: zefucaó; — żerną, zemqnć — zerznę, zerznąć — , ale zarynać.
Przedni o językowa do wargowej: zoumer (ń do u).
Jeśli przed spółgłoską zmiękczoną (ć, ś, l, ń, p, v, i t. p.) znajdzie się niezmiękczona s, 2, albo ś, z, c, to przechodzi na ś, i, ć: stra-sne, / /Jem, gryśńi/c, kośńica, kreśńica, paświsko, ąozpuśńik, śioesy
śe, śpital, po jainuzńe (po jałmużnie), rfoim (sążni), g\i£ńe, dłużnik, dra-i/ac, kazce, Rozlać, ććij, uććivy; i t. d.
Trudne do wyjaśnienia są formy: langvera (landwera) i gdova (wdowa).
Assymilacya działa także wtedy, gdy głoski są oddzielone od siebie: /ęim z sążni, krykopa z przykopa, felfeber z feldioebel, memec z niemiec.
Tu także należą objawy z fonetyki między wyrazowej: śe£d£eśqnt z sześćdziesiąt — sześdziesiąt, jag ze z jak ze, durg nic zn. całkiem nic, z durch nic, ńig go ńe prymusi z nikt go, pu£ me z pw/d me — pw/ mę, pu£my z puśćmy — puśmy, do£my ta zdro\i z dość my — rfo/ ńek ta z niech ta) ńrksla z niechże ta — ze to — nieg z ta —
meg sta — ńeksta, dżąkujeśći z dzielcujeż ci, kaś śe zasypa z kaz (gdzież) .się; — również tu trzeba zaliczyć zamianę spółgłoski bezdźwięcznej na dźwięczną przed samogłoską: pegem (pielcł-em, piek-em), v\ógem, dżiśdgem kupon, vnedem pryjeclidn, jezdem, bez modzem śe pra-vovan (bez moc, zn. całą siłą, uparcie), to jez i pąnć (jest i —^ee t).
ó. Dyssymilaeya.
cA przechodzi w & w , kran.
n przed palatalnemi ma skłonność do przemiany w y: nańcusek i uajcusek, chańńok i chujńok, kóńcena i kójcena, nawet przed twarda: chańten i chajten.
W grupie ec i iz pierwsza przechodzi w y: wej ze se zn. weź ze Se, ce;eo z cee eo, w ń: rorica z rqd£ca — roćca.
W grupie £r r przechodzi na r: u£ryć, £rany.
W żr £ przechodzi na 7c: kry£vy — trzeźwy.
c w grupie na ć: ćistka (ciżba) z pierw, ciszczka — ciscka.
ł na n przed t: udntdr; piszemy i, bo ta przemiana zaszła widocznie jeszcze wtedy, kiedy ł w Krz. wymawiało się zębowo, inaczej nie przeszłoby w n.