20 KS. JERZY ZAREMBA
tego grobu, zstąpienie do otchłani (w pewnej jego interpretacji), trzeci dzień po śmierci, zjawienia Zmartwychwstałego, wniebowstąpienie; są tylko sposobem, uwarunkowanym strukturą naszego poznania, objawienia w wymiarze historycznym rzeczywistości dokonanego odkupienia: życia wiecznego, które w Chrystusie już stało się udziałem człowieka. Zjawienia Zmartwychwstałego Pana stanowią poniekąd zapoczątkowanie w historii paruzji jako pełnego chwały przyjścia Syna Człowieczego, na razie wobec wybranych przez Boga świadków.
Ta w pełni uzasadniona eschatologiczna interpretacja zmartwychwstania Chrystusa i Jego zjawień, napotykana we wczesnym chrześcijaństwie od samego początku, jako wydarzeń stanowiących inaugurację w historii wydarzeń ostatecznych, łączy się wyraźnie z tekstem Mt 27, 51-53 będącym przekazem najstarszej tradycji (uznającej m. in. patriarchów i męczenników za ,,appendix dominicae resurrectionis”), jak i z eschatologiczną interpretacją faktu zesłania Ducha Świętego, którego ściśle ze śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa złączone działanie w historii, zapoczątkowuje nową epokę w historii zbawienia obejmującą czas Kościoła: od śmierci Chrystusa do Jego powtórnego przyjścia, a więc czas już przeżywany jako obecny, choć stanowiący równocześnie nadchodzącą, ostateczną przyszłość (por. J 20, 22n).
Ten pneumatologiczny aspekt eschatologii wymaga niewątpliwie osobnego i szerszego uwzględnienia. Na razie można tu przytoczyć stwierdzenie, jakie czyni H. Urs von Balthasar (Estchatologie im Umriss, 445): Wznoszące się pionowo ponad horyzontalną linię historii zmartwychwstanie Jezusa, jakie według Pawła i Jana stanowi rzeczywistą obietnicę i zadatek zmartwychwstania i przemiany całego świata (1 Kor 15, 17-23), pozwala nam oczekiwać nadejścia nowego świata nie na przedłużeniu chronologicznym czasu osiągającego swój kres, lecz w wymiarze, którego nie da się z nim porównać.
4. Pojęcie przemiany
Następne (czwarte z kolei) założenie prezentowanego szkicu na temat śmierci i zmartwychwstania, które pozwala nam osiągnąć pewną syntezę wniosków eschatologii tradycyjnej i współczesnych prób nowego jej ujęcia, jest pojęcie przemiany, pojęcie tak zasadnicze i ważne w historii zbawienia i w Ewangelii a posiadające swój odpowiednik we współczesnej myśli teologicznej, tak często nawiązującej do pojęcia i określenia: ciągłość w nieciągłości.
Konkretne zastosowanie pojęcia przemiany napotykamy w rozumieniu pokuty, sprowadzającej się w swej istocie do wewnętrznej przemiany, dokonującej się na drodze świadomej, odpowiedzialnej decyzji woli, podejmującej współdziałanie z łaską.