CV5

112 DZIECI, ALKOHOL I NARKOTYKI

Konwencjonalna psychoterapia może grać ważną rolę, ale tylko w przypadku osób z motywacją dążenia do rozwoju i zmian. Nastoletnim narkomanom takich motywacji brakuje; jedyne, czego pragną, to dostać więcej narkotyków. Ich mechanizmy obronne są tak silne, a ich systemy wartości tak okaleczone przez używanie narkotyków, że ich postawa zwykle streszcza się w zdaniu: „T y się zmień, a wtedy ze mną wszystko będzie w porządku". Konwencjonalna psychoterapia nie dysponuje narzędziami pozwalającymi zająć się taką postawą, może nawet przyczynić się do wzmocnienia mechanizmów obronnych: odmowy, racjonalizacji i usprawiedliwienia. Psychoterapia nie traktuje uzależnienia jako choroby i jako źródła zmian psychicznych.

Jej wartość ujawnia się dopiero, gdy dziecko uwolni się od alkoholu i narkotyków. Chociaż problemy emocjonalne mogą mieć swój wpływ na kształtowanie uzależnienia, penetrację przeszłości, która może kryć jakiś ból, wolno zacząć dopiero wtedy, gdy dziecko jest zdrowe. Nawet wówczas wiele nastolatków potrzebuje okresu stabilizacji w abstynencji, zanim są w stanie dać sobie radę z chaosem uczuć, kryjących się w przeszłości.

Psychoterapia może pomóc młodemu człowiekowi odkryć źródła jego cierpienia, ale poszukiwanie tych źródeł, gdy dziecko wciąż używa narkotyków, jest po prostu bez sensu. Gdyby w twoim domu szalał ogień, czy stanąłbyś rozglądając się wokoło i usiłując odgadnąć, czy płomień wybuchł w kuchni, czy może w piwnicy? Nie. Wezwałbyś straż pożarną i ratował swój dom. Alkohol i inne narkotyki są ogniem szalejącym w uzależnionym dziecku. By uratować jego życie, musisz ugasić ten ogień. Potem może uda się znaleźć przyczynę pożaru.

*

Nie ma w tym życiu zbyt wielu pewników, prócz śmierci i podatków. Mogę jednak dorzucić jeszcze jeden: jeżeli u swego dziecka obserwujesz oznaki używania środków odurzających oraz zmiany zachowań/osobowości, to zmiany te będą narastać, o ile nie zajmiesz się problemem narkomanii. Możesz ułatwić dziecku powrót do zdrowia, tylko i wyłącznie wtedy, gdy uznasz narkotyki za przyczynę zmian zachowań/osobowości. Utrudnisz proces zdrowienia, jeżeli zmiany osobowości potraktujesz jako przyczynę narkomanii. Jest to reguła prosta i prawdziwa.

Aby zbudować prawidłową relację przyczynowo-skutkową, musisz uświadomić sobie trzy sprawy. Po pierwsze, powinieneś stać się pragmaty-

UŻYWANIE ŚRODKÓW ODURZAJĄCYCH A ZMIANY ZACHOWAŃ

113

kiem. Zrozum, że niezależnie od „przyczyn" prowadzących do używania przez twoje dziecko środków odurzających, nastolatki nie powinny sięgać po alkohol i narkotyki. Po drugie, przyjmij, że twoje dziecko nie może wyzdrowieć, jeżeli nie przestanie używać alkoholu i narkotyków. Po trzecie, musisz zdać sobie sprawę, że jeśli dziecko jest uzależnione, to nie jest w stanie przerwać używania środków odurzających, o ile nie udzieli mu się specjalistycznej pomocy przeznaczonej dla młodych narkomanów.

Rodzice Allison, Marka i Davida prawidłowo połączyli narkomanię i zmiany zachowań/osobowości swych dzieci. Zrozumieli także, że potrzebują one pomocy w wyjściu z nałogu. Rodzice JoAnn, Ricky'ego, Tima i Brada także w końcu doszli do tych samych wniosków.

Może i twoje wnioski są podobne. Jeśli tak, to wraz z poznanymi w tej książce rodzicami musisz teraz wybrać odpowiednią dla twego dziecka kurację.