Najstarsza poezja polsko łacińska 3
r
VIII
ziańska strofa hymnowŁ1. powstała z dawnych oktona-rów jambicznych 2. Inne formy znajdują zastosowanie jedynie całkiem wyjątkowo.
Z czasem' jednakże naturalny pęd do szukania nowych i niezużytych jeszcze środków wyrazu doprowadzić musiał do prób urozmaicenia starych schematów.
(“Próbowano więc ożywić dawne wiersze iloczasowc przy pomocy rymu, który w starożytności bynajmniej nie należał do dziedziny poezji, lecz wręcz przeciwnie do prozy artystycznej, a w średniowieczu był jednym z ulubionych elementów ekspresji. Na tej drodze powstają beksa metry rymowanie, tzw. jeonióskie (pochodzenie tej nazwy jest dla nas niejasne), występujące w szeregu różnych odmian, z których najpospolitsze są heksametry, rymujące się parami, lub też taikie, w których rym występuje w średniówce i na końcu wiersza. Analogicznie pisywano też rymowane dystychy elegijne i strofy sa-fickie lub ambrozjańskie. Na koniec wspomnieć trzeba także o heksamctrach rytmięznych, tj. o takich, które zachowując z pozoru podobieństwo do starożytnego wiersza iloczaisowego, w istocie nie liczą się wcale z prawidłowym następstwem sylab długich i‘krótkich, lecz jedynie rozkładem akcentów próbują wywołać słuchowe wrażenie podobne do tego, jakie otrzymuje się przy głośnym czytaniu heksametru.
1 strofa ambrozjańska — cztery wiersze ośmiozgłoskowe, rymowane przeważnie jednozgłoskowo.
* oktonar jambiczny — wiersz złożony z ośmiu stóp jambicznych (zgłoska krótka z następującą długą).
► V*r».9i|.r
IX
Formy nowe. Niezależnie od tej (poezji poruszającej się mniej lub więcej wiernie w kręgu form przekazanych przez starożytność, żywe poczucie językowe szukało nowych form poetyckich i znajdowało je w innej postaci rytmu, polegającej na_liczenju syJab-WC..wierszu, i na > uregulowanym rozkładzie akcentów w ostatnich jego sylabach, jak również w kombinowaniu tego rodzaju rytmu z rymem, przez co powstawał ten typ wiersza, jaki do niedawna "Był w powszechnym użyciu we wszystkich literaturach europejskich. Był on zresztą, nawiasem mówiąc, dziedzictwem wieków średnich, otrzymanym przez proste przeniesienie zasad nowego wiersza łacińskiego na grunt języków narodowych. Takie wiersze zwano w przeciwstawieniu do dawnych, mctrycz-ny c^h, wierszami r y tm iczn y.m i.
Zadatki rut ten typ wiersza' tkwiły od bardzo dawna w prastarych tradycjach mowy łacińskiej i są dobrze dostrzegalne jeszcze w najwcześniejszych zabytkach rzymskiej poezji. Wyparte z czasem lub raczej ograniczone wpływem literackich teorii greckich, panujących w epoce klasycznej, przybrały znów na sile u schyłku starożytności, znajdując wszakże wyraz przeważnie na terenie prozy, która bywa wówczas wyraźnie rytmiczna i często wiązana rymem. Dalsze spotęgowanie tych tendencji prowadzi do tak obfitego przesycenia prozy elementami rymu i rytmu, że na naszych oczach niemal przeradza się ona w wiersze. < Jednym z typowych okazów takiej prozy średniowiecznej jest u nas kronika : Galla.
Również z prozy, ale tym razem ną.podkładii&jim-
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Najstarsza poezja polsko łacińska6 XXXIV często w średniowieczu używana strofa hymnów religijnych,
Najstarsza poezja polsko łacińska 1 IV IV > r: nic w jednym jak w drugim języku. To samo zjawisko
Najstarsza poezja polsko łacińska 7 XVI państwowości, na rozwoju kultury nic odbiła się — bezpośredn
Najstarsza poezja polsko łacińska 8 XVIII wają jego powstanie aż na w. XIV, na czasy Kazimierza Wiel
Najstarsza poezja polsko łacińska 9 XX go trwać, np. na kamieniu milowym w Koninie {napis wojewody P
Najstarsza poezja polsko łacińska0 XXII św. Wincentego jeszcze na początku XVI w., po czym znika on
Najstarsza poezja polsko łacińska1 XXIV nic zesłany na wygnanie. Motywy tego postępku księcia były,
Najstarsza poezja polsko łacińska2 XXVI jest fakt, że nie znalazł on na terenie Wrocławia żadnej ko
Najstarsza poezja polsko łacińska4 XXX która chwilami przechodzi już wc wiersze w naszym pojęciu. N
Najstarsza poezja polsko łacińska5 XXXII czci arcybiskupa gnieźnieńskiego Piotra w ks. IV), już to
Najstarsza poezja polsko łacińska9 wskazuje wyraźnie, że dawne_tradycjc zachowały jeszcze w pełni s
Najstarsza poezja polsko łacińska0 / XLII nym pisarzom — których liczne płody nic wszystkie dotąd d
Najstarsza poezja polsko łacińska1 ^LIV ^LIV twórczości poszczególnych autorów. Nie można jednak le
Najstarsza poezja polsko łacińska2 XLVI przedstawia. Zdaje się, że w dorobku Ciołka była znacznie w
Najstarsza poezja polsko łacińska3 XLVIII środowisku i w tym samym czasie początków ruchu huma
Najstarsza poezja polsko łacińska5 Ul a następca jego, Sykstus V, puścił całą sprawę w niepamięć. F
Najstarsza poezja polsko łacińska6 JJV nieprzychylne nowym prądom, skoro np. taki Kopernik otrzymał
Najstarsza poezja polsko łacińska7 LVl miały do Krakowa zainteresowania astronęmiczne i chęć p
Najstarsza poezja polsko łacińska8 LVIH macja stała się drugą Grecją czy Italią, tak iż odnosi się
więcej podobnych podstron