Najstarsza poezja polsko łacińska8
LVIH
macja stała się drugą Grecją czy Italią, tak iż odnosi się wrażenie, jakby już nic Muzy greckie czy łacińskie, ale same miasta Rzym i Ateny przeniosły się do Polski, znęcone objawami czci, nagrodami i życzliwością ze strony Zygmunta? Tak dalece dźwięczność i wytwor-ność obydwu tych języków zdaje się gościć na ustach naszych ludzi, jakby to była nic obca, ale nasza własna, przyrodzona mowa". Podobne pochwały brzmią także w ustach innych współczesnych p»arzj\ Sławę polskiego króla jako opiekuna literatury głosił po Europie lumi-jiarz humanizmu — F.razm z Rotterdamu.
Popularność nowych prądów wspfełała potężnie i skutecznie druga żona królewska, Bona Sforza, wychowana w kulturze renesansowych Włoch i nawet w rozmowach z mężem i dostojnikami chętnie używająca języka łacińskiego. Nic dziwnego, że życic dworu staje się źródłem natchnienia dla poetów: £Iiib Zygmunta z pierwszą jego żoną Barbarv2a#ul^a. w r. 1512, wywołał istną powódź łacińskich epiłaliamiów (pieśni weselnych): Pawła z Kros’na, Jana z Wiślicy, Dantyszka, Krzyckiego. Krzycki napisał też drugie epitalamium -m ślub z Boną w r. 1518; Janicki, Royzjusz i Jerzy z Tyczyna uświetniali ślub syna pary królewskiej, Zygmunta Augusta w r. 1543, a Benedykt z Koźmina ślub królewny Jadwigi, wydawanej w r. 1535 za Joachima brandenburskięgo^/Dantyjszck ] Krzycki spędzają znaczną część życia w służbie dworu i stosownie do tego znaczna część ich twórczości z dworem się wiąże, a Mikołaj Hussowski dedykuje królowej Uooie jiwTj poemat
o żubrze, którego nic zdążył dedykować papieżowi Leonowi X.
TObok królewskiego podobną rolę spełniały także dwory .biskupie, zwłaszcza krakowski. Tułaj przede wszystkim Piotr Tomicki (zm. 1535), podkanclerzy i biskuplcrakowski, rozwinął płodną w skutki działalność kulturalną. Sam wykształcony w Lipsku i w Bolonii., utrzymujący ciągle stosunki z najwybitniejszymi umysłami Europy, sprowadzał do Polski nauczycieli języka łacińskiego, greckiego i hebrajskiego, wysyłał po kilku na raz młodych ludzi na studia za granicę, a dwór swój biskupi uczynił skupiskiem ludzi wyksztal-conychJfNie zdziwimy się zatem, żc jego prosi w dedykacji Jan z Wiślicy o polecenie swych wierszy królowi • Biskup płocki Erazm Ciołek był protektorem Jana Tfussowskicgo, biskup poznański Jan I.ubrański — Krzyckiego; Janicki z kolei znalazł opiekę na dworze Krzyckiego, gdy ten został arcybiskupem gnieźnieńskim^ a zliiorck swoich Trisłia dedykował biskupowi płockie^' mu Samuelowi Maciejowskiemu. Biskupami zostawali sami poeci, jak wspomniany Krzycki i Dantyszek, i nie zapierali się na stolicach biskupich swych humanistycznych zainteresowań.
Ale i świeccy panowie bywali protektorami humanizmu i jego głosicicli-poetów, oczekując od nich w zamian uświetnienia swych imjon,_co poeci spełniali skwapliwie, jak o tym świadczą dedykacje utworów poświęcanych mecenasom. Stanisławowi Krzepiskiemu t Ku-rozwęk, staroście wieluńskiemu, dedykuje Paweł z Krosna elegię do Matki Boskiej; sekretarzem tegoż Stani-
Wyszukiwarka
Podobne podstrony:
Najstarsza poezja polsko łacińska2 XLVI przedstawia. Zdaje się, że w dorobku Ciołka była znacznie w
Najstarsza poezja polsko łacińska 7 XVI państwowości, na rozwoju kultury nic odbiła się — bezpośredn
Najstarsza poezja polsko łacińska0 / XLII nym pisarzom — których liczne płody nic wszystkie dotąd d
Najstarsza poezja polsko łacińska 1 IV IV > r: nic w jednym jak w drugim języku. To samo zjawisko
Najstarsza poezja polsko łacińska 3 r VIII ziańska strofa hymnowŁ1. powstała z dawnych oktona-rów ja
Najstarsza poezja polsko łacińska 8 XVIII wają jego powstanie aż na w. XIV, na czasy Kazimierza Wiel
Najstarsza poezja polsko łacińska 9 XX go trwać, np. na kamieniu milowym w Koninie {napis wojewody P
Najstarsza poezja polsko łacińska0 XXII św. Wincentego jeszcze na początku XVI w., po czym znika on
Najstarsza poezja polsko łacińska1 XXIV nic zesłany na wygnanie. Motywy tego postępku księcia były,
Najstarsza poezja polsko łacińska2 XXVI jest fakt, że nie znalazł on na terenie Wrocławia żadnej ko
Najstarsza poezja polsko łacińska4 XXX która chwilami przechodzi już wc wiersze w naszym pojęciu. N
Najstarsza poezja polsko łacińska5 XXXII czci arcybiskupa gnieźnieńskiego Piotra w ks. IV), już to
Najstarsza poezja polsko łacińska6 XXXIV często w średniowieczu używana strofa hymnów religijnych,
Najstarsza poezja polsko łacińska9 wskazuje wyraźnie, że dawne_tradycjc zachowały jeszcze w pełni s
Najstarsza poezja polsko łacińska1 ^LIV ^LIV twórczości poszczególnych autorów. Nie można jednak le
Najstarsza poezja polsko łacińska3 XLVIII środowisku i w tym samym czasie początków ruchu huma
Najstarsza poezja polsko łacińska5 Ul a następca jego, Sykstus V, puścił całą sprawę w niepamięć. F
Najstarsza poezja polsko łacińska6 JJV nieprzychylne nowym prądom, skoro np. taki Kopernik otrzymał
Najstarsza poezja polsko łacińska7 LVl miały do Krakowa zainteresowania astronęmiczne i chęć p
więcej podobnych podstron