15. Inżynieria „nowych" produktów służących do zarządzania ryzykiem 451
Zakupiona opcja swapowa pozwala firmie A odstąpić od pierwotnego swa-pu, jeśli w ciągu sześciu miesięcy stopy swapu spadną. Wykonanie tej opcji spowoduje odstąpienie od pierwotnego swapu z natychmiastowym zyskiem równym 5,5 min USD. Zysk ten jest mniejszy niż w wypadku bezpośredniego odstąpienia od swapu, ponieważ wartość bieżąca przepływów odsetkowych spadla z upływem sześciu miesięcy oraz ze względu na cenę opcji swapowej (870 000 USD). Strategię tę można przyjąć pod warunkiem, że spadek stóp swapowych nastąpi przed wygaśnięciem opcji swapowej.
Kontrakt na dolny pułap stóp procentowych również chroni firmę A przed spadkiem stóp. Profil opłacalności tej strategii jest jednak inny niż w wypadku zakupu opcji swapowej. Zgodnie z warunkami tego kontraktu, firma otrzyma płatności netto, jeśli w ciągu pozostałego okresu ważności swapu (4,5 roku) sześciomiesięczna stopa LIBOR spadnie poniżej 11%. Firma nadal płaci według stałego oprocentowania na warunkach swapu i zachowuje ochronę na wypadek wzrostu stóp procentowych. Koszt zakupu kontraktu na dolny pułap zwiększa efektywną stopę swapu o 0,58% rocznie (tyle wynosi zamortyzowana cena kontraktu) - do 9,58%.
Zarządzanie aktualną pozycją w swapie za pomocą kontraktów na dolny pułap stóp procentowych oraz opcji swapowych zawiera element ryzyka zmiany krzywej dochodowości. Może bowiem nastąpić skręcenie się krzywej dochodowości - stopy swapowe mogą spaść do 9%, podczas gdy LIBOR nie spadnie poniżej 12% (tyle wynosi stopa wykonania kontraktu na dolny pułap). W takim przypadku zysk ze swapu znika, co jednak nie zostaje skompensowane zyskiem z kontraktu na dolny pułap.
O ile jednak odstąpienie od pierwotnego swapu poprzez wykonanie opcji swapowej wystawia firmę A na ryzyko przyszłego wzrostu stóp procentowych, o tyle kombinacja swapu i kontraktu na dolny pułap stóp zapewnia ochronę na wypadek wzrostu, nie odbierając korzyści ze spadku stóp krótkoterminowych.
Taka kombinowana pozycja stanowi w istocie rodzaj kontraktu na górny pułap stopy procentowej „w poprzek krzywej dochodowości”. Parytet opcji sprzedaży i kupna sugeruje, że zakupiona opcja kupna (na dolny pułap) oraz „krótka pozycja” pierwotna (swap) są równoważne zakupionej opcji sprzedaży (kontraktowi na górny pułap stóp). Kontrakt ten „przebiega w poprzek krzywej dochodowości”, ponieważ firma A jest chroniona na wypadek wzrostu stóp procentowych (zarówno stóp swapu, jak i stopy LIBOR), lecz spadek stóp swapu przynosi jej korzyść tylko wtedy, gdy spada również LIBOR.
Efektywność tej strategii jako sposobu na zrealizowanie zysku zależy od kształtu krzywej dochodowości. Maksymalny zysk osiąga się wtedy, gdy stopy krótkoterminowe spadają bardziej niż stopy swapu (tzn. jeśli nachylenie krzy-