Habermas21

Habermas21



138 Rozdział III

chcą prawowicie regulować swoje współżycie środkami prawa pozytywnego. ’W międzyczasie zostało objaśnione znaczenie wyrażeń „prawo pozytywne” i „regulowanie prawowite”. Posługując się pojęciem formy prawnej, która w podany sposób stabilizuje społeczne oczekiwania co do zachowań, i zasadą dyskursu, w której świetle może zostać sprawdzona prawowitość norm działania, dysponujemy środkami, które wystarczają, by in abstracto wprowadzić owe kategorie praw, które wytwarzają sam kod prawny, ustalając status osób będących podmiotami prawa:

(1)    prawa podstawowe, które wynikają z politycznie autonomicznego ukształtowania prawa do możliwie największego zakresu równych podmio-lowych wolności działania.

Te prawa wymagają jako koniecznych korelatów:

(2)    podstawowych praw, które wynikają z politycznie autonomicznego ukształtowania statusu członka w dobrowolnym zrzeszeniu [osób jako] podmiotów wspólnego prawa;

(3)    podstawowych praw, które wynikają bezpośrednio z zaskarżalności praw i z politycznie autonomicznego ukształtowania indywidualnej ochrony prawnej.

Te trzy kategorie praw wynikają już z zastosowania zasady dyskursu do medium prawa jako takiego, tzn. do warunków prawnej formy uspołecznienia horyzontalnego w ogóle. Nie należ)' ich jeszcze rozumieć w sensie liberalnych praw obronnych, jako że regulują tylko stosunki wzajemne swobodnie zrzeszonych obywateli przed wszelką obiektywno-prawną organizacją władzy państwowej, przed której nadużyciami obywatele musieliby się chronić. I jest wręcz tak. że te podstawowe prawa o tyle zabezpieczają tylko prywatna^ autonomię podmiotów prawa, o ile te naprzód uznają się wzajemnie w swej roli adresatów prawa i przez to przyznają sobie status, na podstawie którego mogą domagać się praw i wobec siebie nawzajem czynić je obowiązującymi. Dopiero w następnym kroku podmioty prawa przyjmują też role autorów swego porządku prawnego, mianowicie poprzez:

(4)    podstawowe prawa do równego pod względem szans udziału w procesach kształtowania opinii i woli, w których obywatele realizują swą autonomię polityczną i poprzez które ustanawiają prawowite prawo.

Ta kategoria praw refleksyjnie znajduje zastosowanie do prawa konstytucyjnego w zakresie interpretacji i dalszego politycznego kształtowania praw podstawowych wymienionych w punktach (1)—(4). Prawa polityczne ugruntowują mianowicie status wolnych i równych obywateli państwa (Sraats burger), który ma charakter samozwrotny o tyle, że umożliwia obywatelom (den Biirgerń) zmienianie swego materialnego położenia prawnego, czego celem jest interpretacja i kształtowanie autonomii prywatne; i publicznej. Ze względu na ten cel wymienione dotąd prawa implikuje wreszcie:

(5) podstawowe prawa zapewniające w wymiarze socjalnym, technicznym i ekologicznym w ar u nic: życia w tej mierze, w jakiej jest u w aanycn stosunkach niezbędne dla równego co do szans korzystania z praw obywatelskich wymienionych w punktach (1)—C4).

Poniżej ograniczam się do kilku komentarzy do czterech absolutnie ugruntowanych praw gwarantujących wolność i uczestnictwo, lako że ao wprowadzonych na końcu, tylko względnie ugruntowanych praw gwarantujących współudział [w dystrybucji dóbr] (Teilhaberechie wracam w ostatnim rozdziale. Zaproponowane rozumienie praw poastawowyer. w kategoriach teorii dyskursowęj ma objaśnić wewnętrzny związei: miedzy prawami człowieka i suwerennością luau i rozwiązać paraaoKi powstania prawowitości z legalności.

ad (1) Normy działania, które występują w formie prawnej, uprawniają aktorów do korzystania z podmiotowych wolności działania. Na pytanie, które z tych unormowań sąprawowite, nie da się odpowiedzieć, uwzględniając jedynie formę praw podmiotowych. Dopiero dzięki zastosowaniu zasaciy dyskursu okazuje się, że każdemu przysługuje prawo do możliwie naiwiekszegc zakresu równych podmiotowych wolności działania. Prawowite st ryk: if uregulowania, które czynią zadość owemu warunkowi możliwość- pogodzenia praw każdego z takimi samymi prawami wszystkich, kantowsiu. zasada prawa pokrywa się z tym powszechnym prawem do równych womosc: mówi ona przecież tylko tyle. że kod prawny winien być ułożon; v postać prawowicie rozdzielonych orav podmioto^wen. które gwaranta u ocrrorr prywatnej autonomii podmiotow prawa. Oczywiście wraz z tym. tykc prawami kod prawny nie jest jeszcze w pełni zinstytucjonalizowany Musi on mianowicie znaleźć zastosowanie w obrębie określonej wspólnot}’ prawnej i ustalić prawa, które jeden wobec drugiego może zaskarżyć.


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
Habermas21 138 Rozdział III chcą prawowicie regulować swoje współżycie środkami prawa pozytywnego.
Habermas03 102 Rozdział III mają ważność jako odbicie takiego porządku prawnego, który ucieleśnioną
Habermas05 106 Rozdział III procesie stanowienia prawa; ten zaś powołuje się na zasadę suwerenności
Habermas08 112 Rozdział III w równej mierze różnicują się utarte praktyki i wzór} interpretacji owe
Habermas09 114 Rozdział III nia etyczne, które są zorientowane na telos każdorazowo mojego albo nasz
Habermas10 116 Rozdział III Tak więc na przykład F. Michelman dostrzega w amerykańskiej tradycji kon
Habermas13 122 Rozdział III U podstaw tej konstrukcji leży platońskie wyobrażenie, -że porządek praw
Habermas14 124 Rozdział III tematów i wkładów, informacji i racji w przestrzeni publicznej ukonstytu
Habermas15 126 Rozdział III czego według Kanta każdy dokonuje w pojedynkę i privatim,- przenieść do
Habermas16 128 Rozdział III się do zewnętrznego stosunku interaktywnych oddziaływali na siebie aktor
Habermas19 134 Rozdział III sy socjalizacji i świadomość jednostek, pozostawałaby ograniczona do wąs
habermas1 140 Rozdział III ad (2) Reguły prawne normują nie, jak reguły moralności, muHltM interakc
habermas4 146 Rozdział III które analizowaliśmy, nawiązując do kluczowych haseł Kanta: w ul hm woli
Habermas06 108 Rozdział III żgodnie z powszechnym prawem - na wolności właśnie prywatnoprawne. Po po
Habermas07 110 Rozdział III W tym aspekcie umowa społeczna służy instytucjonalizacji jedynego „przyr
Habermas11 118 Rozdział III resy nie nadające się do uogólnienia i dopuszcza tylko te regulacje, któ
Habermas12 120 Rozdział III i wolę - j dojść do przekonań, w których wszystkie jednostki mogą się ze
Habermas18 132 Rozdział III co do motywów i nastawień. Przymuszające prawo opatruje oczekiwania norm
Habermas20 136 Rozdział III podmiotu prawa można rozumieć zasadniczo jako wolność negatywną, wolność

więcej podobnych podstron