94296801

4:>2 ST. BADZYŃSKI

2. Badanie wymidj»5’^1energii.

Rozkład ciał organicznych, odbywający s¹ę w ustroju, wyzwala stale energię w postaci ciepła. W ślad za Lavoisier’em. ktor^ pierwszy wskazał na spalanie się ciał organicznych, jako na źródło ciepła w ustroju, próbowali poraź pierwszy Depretz i Dulong (1824 i 1841 r.) oznaczyć ilość ciepła traconego i porównywać z ilością ciepła, wytwarzanego w ustroju ze spalania się węgla i wodoru ciał organicznych. Dopiero jednak wykrycie prawa zachowania energii przez Roberta Mayera (1851) umocniło przekonanie, iż wytwarzanie ciepła w ustroju musi dotrzymywać kroku stratom ciepła.

Dowodu, iż ilość ciepła, wytworzonego w ustroju, przez spalanie się organicznych ciał jest ściśle równą ilości ciepła utraconego, dostarczył Rubner (1885) w doświadczeniach wykonanych w pracowni Voita. Badania swoje Rubner zaczął od oznaczenia przy pomocy kalorymetru wartości cieplikowych białka, tłuszczu i węglowodanów.

Aby poznać ilość ciepła, wyzwalającego się w ustroju prz}' spalaniu białka, nie wystarczało oznaczyć ilości ciepła, wyzwolonego przy spaleniu w kalorymetrze. Białko podane wszak nie spala się w ustroju doszczętnie; część węgla i wodoru białka jest wydalaną w moczu i kale w postaci związków organicznych, przeważnie zawierających azot o pewnej wartości cieplikowej¹ Istotną wartość cieplikową białka biologiczną uzyskuje się więc po odciągnięciu od wartości kalorymetrycznej wartości cieplikowej, pozostałości suchej, odpowiadającego spożytemu białku, moczu i kału. Jeżeli po spożyciu 100 gr. substancyi suchej mięsa, która przedstawia wartość cieplikową 584 5 Kai. oddano mocz i kał^J), których pozostałości suche wyzwalały po spaleniu 112 94, względnie lłr83, czyli razem 12977 Kai. to wartość cieplikowa biologiczna 100 gr. substancyi suchej mięsa obliczy się:

100 gr. substancyi suchej mięsa .    .    534 5 Kai.

strata w moczu i kale.....129'7 7 „

na............ 40473 Kai.

1

Ze całą wartość cieplikową kału psa a także człowieka policzyć można na kari) tylko białka, wnosić można stąd, że wartość kaloryczna substancyi organicznej kału psa i człowieka jest jednakową i stałą bez względu na pochodzenie kału.