27
Słowem, wszystko tam nadzwyczajne, nadludzkie, a skutkiem doskonałych proporcyj, całkiem się naturalnym wydaje— wszystko, prócz człowieka, który tam nic do swej pigmejskiej nie znajdzie miary
Ten dumny władca światów, co się zwykle królem całej mieni przyrody, i nic nad siebie nie ceni, gdy wejdzie na galery;} u spodu kopuły, u stóp Ewangelistów kiążącej, Wydaje się jak jakaś nędzna mucha; a z dołu patrząc nań, chce się zawołać: „zejdź! ho taka wzniosłość tobie nie przystała, bo twe kształty dowodzą, iż ona nie dla ciebie. Zejdź i upadnij czołem przed Tym, co jedyną wielkością, bo twe miejsce u stóp ołtarzy, a nie na ich szczycie.”
Na mozaikowej posadzce znajdziesz londyńskiej, medyolań-skiej i innych sławnych katedr oznaczoną długość, i przekonasz się o ile są mniejsze. W ozdobach także żadna jej nie dorówna, bo u Sgo Piotra za marmurem, spiżem, porfirem, mozaiką, złotem, kamienia nikt się r.ie domyśli. Ale skutkiem także lego cu downego uroku, to tam na wszystko się rozlał, wszystko pokrył i uharmonizował, obfitość ozdób nie razi, jak to się w innych włoskich zdarza kościołach. Owszem, na pierwsze wejrzenie całkiem się go nie postrzega, a la ogromna przestrzeń wydaje się szarawą. Nagrobki, rzeźby i posągi, któreby pod względem sztuki nie wszystkie surową artysty wytrzymały krytykę, ginąc w tej massie, i z ozdobami architektury się łącząc, do bogatej tylko ogółu dodają wspaniałości.
I nic też równego juk wielka uroczystość w tćj uroezyslćj obchodzona świątyni!
Już ci, zda mi się, wyznałam jak mało czuję pociągu do wszystkich wtoslciih eeremonj; juk ich zbyteczna pompa, tak pełna blasku jak ich niebo, i kwiatów jak ich ziemia, mało do mojój przemawia duszy, pod szarem niebem do szarych zrodzonej wrażeń. Dla niej, w religijnym obrządku więcej trzeba powagi nic, szumu, więcej dumającćj i kornej niż kwiecistej i radosnej poc-zyi; a lubo wiara nasza równie żal jak i nadzieję za cnotę uważać zaleca, pobożna łza żalu, bardziej daleko niż nadziei uśmiech, ją »ziuszu, przeuika.