17
otwarte dla zasad adaptacji, przystosowania do zmian, regulacji, w, których naciski natury ekonomicznej, frakcje i chwyty polityczne, tendencje technokratyczne, dynamizm i inercja, charakteryzujące systemy oświatowe, instytucje i ich funkcjonowanie, rozwijają się w sposób żywiołowy.
• Wynika z tego, że wszędzie zalecane są zmiany, że wszędzie rzeczywiście jesteśmy świadkami przemian, ale nigdy nie zostaje postawione zagadnienie celów tych przeobrażeń. W ten sposób musi pojawić, się pytanie, czy wszystkie te zmiany nie maskują głębokiej inercji, i wniosek, podobny jak u dziecka zapytywanego przez Piageta, że «im większe są zmiany, tym bardziej1 2 jest tak samos. Czyż w istocie edukacja nie pozostaje .przede wszystkim na usługach opłacalności, systemów ekonomicznych, wzrostu ilościowego, utrzymania przywilejów, rygoru, słowem bardziej reprodukcji niż służenia człowiekowi?"7.
Zainteresowania Międzynarodowego Biura Wychowania wydają się w ten sposób bliskie zainteresowaniom filozofów wychowania i zgodne z rzeczywistymi potrzebami wspólnoty pedagogów. To właśnie stało się bodźcem do podjęcia wysiłku i uruchomienia średnioterminowego programu obejmującego okres pięciu lat (1975-1980), którego to programu w . pewnym sensie ukierunkowanie stanowi niniejszy tom.
■ Na wnłosek uczestników posiedzenia w roku 1974 rozważono sprawę rozszerzenia kręgu ekspertów na podstawowe części świata i nawiązania ścisłej współpracy z Działem Filozofii UNESCO. Ta współpraca tpwała przez okres-dwóch .lat — 1975 i 1976.
■ -Tak więc w roku 1975 zostało zorganizowane wspólnie przez Międzynarodowe Biuro Wychowania i Dział Filozofii pierwsze spotkanie ekspertów, w' którym uczestniczyło około dwunastu specjalistów przybyłych z Afryki, Ameryki Łacińskiej, Azji, Europy Wschód-
* C. Panllllon Une philosophie de 1'ćducalion, pour guo/ iairc? Lausanne 1981, Editlons d’Age ; dUomine, • s, 41-42,' „Cabicis de philosophie de !’ćdu-caliou", Podkreślenie nasze.
16 niej i Europy Zachodniej. Miało ono miejsce w Ge-j newie w dniach od 9 do 13 czerwca 1975 r. i było poświęcone -omówieniu czterech podstawowych referatów na temat następujących zagadnień:
— cele i teorie wychowania — zarys analizy porównawczej —- B. Holmes 8;
— wychowanie i społeczeństwo w prespektywie uprzemysłowionych krajów Zachodu — J. M. Domenach •;
— wychowanie i społeczeństwo w perspektywie krajów socjalistycznych — B. Suchodolski10;
— cele i teorie wychowania: stanowisko. Trzeciego Świata — S. C. Dube
Od początku Sekretariat starał się podkreślić, w dokumencie wprowadzającym, konieczne związki między polityką oświatową a filozofią wychowania wskazując, iż:
„(...) w ramach polityki oświatowej i jako jej intencja zasadnicza zawiera się koncepcja człowieka, człowieka we wszystkich jego wymiarach — jednostkowych i społecznych, historycznych i ponadhistorycznych (jeśli ma to miejsce). Ta koncepcja człowieka może być przedmiotem decyzji czy zarządzenia. Utrwala się za pośrednictwem celów, których treść dynamizuje politykę oświatową i daje się odnaleźć we wszystkich momentach całości procesów, jakie urzeczywistniają jej zadaniu. W ten sposób związki między łilozofią a celami oraz między polityką oświatową a zadaniami zarysowują się równo-
B. Holmes Finalitds et łhóoites de 1'óducatlon: ćbuuchg d'une analyse comparatIvo. Paris 1975, UNESCO, a. 16. Dokument na temat celów i teorii wychowania przedstawiony grupie ekspertów zgromadzonych wspólnie przez Dział Filozofii UNESCO i Międzynarodowe Biuro Wychowania, Genewa 1975 (ogłoszony także w języku angielskim).
* J. M. Domenach Education e/ sociślś dans la perspective des pays In-dusitialte&e de 1'Ouest. Paris 1975, UNESCO, s. 8. Dokument Jak wyżej.
10 B. Suchodolski Educaiion et aocióie dans la perspec//ve des pays so-c/a/Zs/es Paris 1975, UNESCO, s. 15. Dokumenl jak wyżej.
II S. C. Dube Fhiallićs et thćories de 1'śducation: un point de vue du Tiers Monde. Paris 1975, UNESCO, s. 5. bibl. Dokumenl jak wyżej.
— Bilskie i dalekie...