Cele wych$ bmp

19*

wnętrznego i zewnętrznego — który wiąże postawę ; osobistą i stosunki międzyludzkie z postawą społeczną ludzi jako obywateli kraju i obywateli świata. Powiązanie tych dwóch perspektyw życia — życia jednostkowego i prywatnego oraz życia obywatelskiego i publicznego — stanowi główne zadanie, i to zadanie najtrudniejsze, wychowania dla pokoju.

Warunek przyszłości — nowy ład ekonomiczny i problematyka kultury światowej    ______ -

Zwiększamy nasze wysiłki, by stworzyć podstawy nowego ładu ekonomicznego w świecie, ładu, któ- § ry otworzyłby perspektywy lepszej przyszłości, kiedy zlikwidowana zostałaby niesprawiedliwość w po- ; dziale dóbr, wyrównane warunki życia wśzystkich ; ludzi na tej ziemi, ograniczone marnotrawstwo w krajach „bogatych”, a w krajach „biednych” zniesione ; nędza, choroby i ciemnota. Wielkie organizacje mię- i dzynarodowe (zaczynając od Organizacji Narodów Zjednoczonych), dziesiątki stowarzyszeń naukowych j i setki wybitnych uczonych i specjalistów w dziedzi- j nie ekonomii, nauki stosowanej i techniki, wyżywię- j nia, zdrowia i polityki oświatowej koncentrują swoje f wysiłki, by określić zasady tego nowego ładu eko- f nomicznego w świecie.    jl

Jednak ład ekonomiczny nie będzie efektem jedynie [ sprawiedliwej polityki w dziedzinie surowców, kapi- | talu, handlu zagranicznego, nie wyniknie po prostu f z dobrego przygotowania kadr kwalifikowanych | i sprawiedliwej organizacji w skali'całego świata. |

Kierowanie ludźmi jest w ostatecznej instancji za- | korzenione w ukształtowanej przez nich. wizji tego, | 290

co cenne i pożądane w życiu, w ich aspiracjach i ide³ cyzjach dotyczących stylu życia, jaki pragną ^rzrealb zować. Jest oczywiste, że określony typ “gospodarki umacnia odpowiadający mu typ postaw.? ludzkich, osłabiając czy też eliminując inne aspekty)' w * istocie każdy nowy rodzaj gospodarki zmusza do przemyślenia od nowa istniejącego systemu wartości. Słusznie zatem od pewnego czasu obserwujemy⁵—aje jeszcze W zbyt małym stopniu — problematykę upowiązań między zasadami i projektami nowego ładu ^ekońo> mitznego a „reorientacją”, jaka dokonuje sięłwdziadzinie wartości podstawowych, które kierują ludzkim życiem.    • "    ' V ■ i'\Y '* ,

Stworzenie nowego ładu ekonomicznego stawia nas wszędzie są takie Same? Ozy kulturalna jedność świa? towej. Czy należałoby, ją zuniformizować i w_;j jakiej mierze? Czy według modeli nauki i techniki, które wszędzie są takie isame? Czy kulturalna jedność świata winna by uwzględniać regionalną odrębność poglądów na temat świata i życia? A jeśliby nawet miała to uczynić czy nawet rozwijać, to jakie .byłyby możliwości integracji? Czy mógłby wystarczyć „dialog”?    >    > '

Poświęćmy nieco uwagi tej problematyce.; Przez całe wieki rozwój ludzkości dokonywał się w kręgach kulturowych wzajemnie dość izolowanych. Wpraw? dzie na stykach tych różnych kultur następowały pewne przepływy idei — niekiedy w gwałtownych kontrowersjach — ważne dla różnych rejonów geo? graficznych, ale nie były nigdy bardziej trwałe i;głębokie. Obejmowały zazwyczaj jedynie dziedziny twórczości intelektualnej — takie znaczenie miała ^!napka i filozofia arabska wieków średnich — i artystycznej, zwłaszcza w malarstwie i muzyce, ostatnich czasów.

I chociaż historycy sztuki wysoko cenią tę rolę, jaką

291