klsti554

584

K. MOSZYŃSKI: KULTURA LUDÓW;

też może i dla innych, nieznanych nam jeszcze powodów, stół jest otoczony wielkim szacunkiem. Tu i owdzie na Białorusi bywa on wprost nazywany tronem, czy ołtarzem Boga (prystół Bóżyj).

598. Obok stołów należy wymienić podstawki pod naczynia, używane przez włościan słowiańskich. Są one bardzo rozpowszechnione np. w rdzennej Polsce i na Białorusi włącznie z Polesiem a znane także na Węgrzech etc.; pospolicie miewają kształt krzyża (fig. 487, i); umieszcza się na nich naczynia w rodzaju dzieży, cebra i t. p. Prymitywniejsze od nich są podstawki, utworzone z dwu żerdek, leżących w rozwidleniach drążków rozsochatych, wbitych w ziemię; w Polsce przygodnie stawiane bywają na takie podstawki cebry i t. p. One to, jak widzieliśmy, znalazły zastosowanie przy konstruowaniu werek (fig. 487, 3) i stołów.

492. Wieszadła. 1. Kurilo, NNE od Sofji, Buł-garja. — 2. Chock, pow. Łuniniec, Polesie (Polska). — 3. Sinkiewicze, pow. Łuniniec, j. w. — 1 i 2. rys. autor; 3. wg rysunku B. Żyranika.

Do wieszania odzieży służą ruchome grzędy w rodzaju drążków (porówn. tu § 529). Grzędy te, zawieszane nad piecem od ściany dźwiernej do przeciwległej, były niegdyś bardzo rozpowszechnione w krajach ruskich i zachodnio-słowiańskich, a dziś jeszcze na znacznych obszarach dość często się spotykają. Umocowuje się je na skręconych wiciach albo na drewnianych uszkowa-tych wieszakach w lodzaju pierścieni, zupełnie podobnych do używanych w zachodniej Europie z jednej, a naprzykład na Kaukazie z drugiej strony (fig. 492, 3). Obok grzęd widzieć też można po wsiach słowiańskich rozmaitego rodzaju luźne wieszaki. Niektóre z nich, bardzo pospolite w zapadłych kątach i krajach Słowiańszczyzny południowej i północnej, bywają nadzwyczaj pierwotne (fig. 492, i i 2). Służą do podtrzymywania wiszących kolebek i t. d. — Do podtrzymywania kotłów nad ogniskiem stosowane bywają wieszaki dość podobne, lecz mocniejsze (ob. np. fig. 433), albo też wielkie ruchome przyrządy, przypominające z kształtu odwróconą literę ^ri. Do zawieszania umytych garnków służą tu i owdzie na Małorusi, na Bałkanach i w poza-sło-wiańskich krajach Europy południowo-środkowej oraz południowej, wieszaki ostrze w ko watę, to jest drzewka z przyciętemi gałęziami, wbite w ziemię. W Dalmacji (podobnie jak np. w niektórych stronach Łotwy i Anglji) spotkać też można wieszaki-ostrzewki, uczynione z obciętego wierzchołka drzewka i zawieszone u belek.