Przechwytywanie w trybie pełnoekranowym 12 04 265338

M Łobocki. Wprownk«rt)e <!o metodologii boilt/ń jieilogogkznych, Kraków 20CO ISBN: 978-83-7587-163-0. i> by Oficyna Wydawnicza JaipuU" 20U9

Rozdział IX

MoRAI.NP. ASPEKTY BADAŃ PEDAGOGICZNYCH ........................................... 201

1.    Potrzeba uwzględnienia konreksru moralnego w badaniach ...............205

2.    Poszukiwanie prawdy głównym celem badań.....................................208

3.    Wiarygodność i kompetencje badacza................................................211

4.    Zobowiązania wobec osób badanych .................................................215

5.    Łączność badań z praktyką pedagogiczną...........................................219

Rozdział X

Przegląd metod i technik badań pedagogicznych............................223

1.    Obserwacja........................................................................................226

2.    Eksperyment pedagogiczny ...............................................................230

3- Testy osiągnięć szkolnych..................................................................234

4.    Metoda socjometryczna.....................................................................239

5.    Metoda sondażu diagnostycznego......................................................243

6.    Analiza dokumentów.........................................................................247

7.    Inne metody badań ...........................................................................251

Zakończenie............................................................................................257

Bibliografia.............................................................................................261

M Łobocki. Wprwaiktnie Jo wwMi/sit badań peJogogłei/iycfi, Kraków 2fli» ISBN: 97Ś-8J-7587-163-0. S> by oficyna Wydawnicza JnipuU" 2009

Wstęp

Przedstawione tutaj metodologiczne problemy badań pedagogicznych są zgodne zwłaszcza z założeniami pedagogiki empirycznej i pntkscologiezncj (por. J. Gnitccki, 1993. 1996a), a po części także z założeniami pedagogiki jako dyscypliny humanistycznej, preferującej nade wszystko badania jakościowe. Nie oznacza to oczywiście, iż nie docenia się także problemów metodologicznych, podejmowanych przez pedagogikę jako dyscyplinę teoretyczną, czyli zajmującą się głównie krytyczną analizą dotychczasowych osiągnięć nauk pedagogicznych. Nie pomniejsza się również celowości zajmowania pedagogiką jako dyscypliną opartą na konstruktach (przesłankach) filozoficznych, światopoglądowych czy religijnych lub odwołującą sic do dociekań i badań takich nauk wspomagających pedagogikę, jak psychologia i socjologia (por. S. Palka, 1995). Zakłada .się tu. że istniejąca różnorodność problemów pedagogicznych wymaga różnego podejścia przy ich rozwiązywaniu i że w związku z powyższym pluralizm metodologiczny — zwłaszcza na obecnym etapie rozwoju naukowego pedagogiki - jest jak najhardziej zasadny.

Niemniej jednak, co warto podkreślić, istnieje nadal pilne zapotrzebowanie na uprawianie pedagogiki w sposób empiryczny i prakseologiczny. Pomijając kwestie długoletniej tradycji, jaka wiąże się z takim właśnie uprawianiem pedagogiki, nie sposób zaprzeczyć, że ma ono niemałe zasługi w dorychczasowym ogólnym dorobku pedagogicznym. Nie jest on wprawdzie nadzwyczajny, ale nietrudno chyba odgadnąć, że gdyby pozbawić go osiągnięć zdobytych w drodze badań empirycznych i prakscologicznych byłby znacznie uboższy.

Ponadto metodologiczne wskazania pedagogiki empirycznej i prakseolo-giczncj są w zasadzie prostsze w icłi praktycznym zastosowaniu, niż te oparte na założeniach pedagogiki zorientowanej hermeneutycznie, fenomenologicznie, psychoanalitycznie, teoretycznie cz.y postmodernistycznie (por. J. Gnitccki, 19%b; J. Petersen, G. H. Reinert, 1992; H. Retter, 1997). Prace naukowe zaś powstające w ramach pedagogiki empirycznej i prakseologicznej są też na ogól łatwe do bardziej jednoznacznej ich oceny i wydają się bliskie zainteresowaniom szczególnie młodszych adeptów nauki w dziedzinie pedagogiki. Toteż związane z nimi aspekty metodologiczne mogą okazać się wielce użyteczne w przygotowywaniu

Wstęp 9