264 HWokwmu' bilansu w nw/r sytuacji majątkowej i finansowej prz eds iębksrsiwt
Ustalony udział procentowy poszczególnych składników majątku trwałego wskazuje, które z nich są decydujące w działalności przedsiębiorstwa i które mają mniejsze znaczenie.
m ramach składników majątku trwałego szczególną rolę odgrywają środki trwale Z lego względu ten składnik majątku trwałego wymaga najczęściej pogłębionej analizy. Rozpatrywanie struktury pojedynczych składników majątku jest kolejnym, trzecim stopniem uszczegółowienia analizy struktury majątku.
Roli jak już stwierdzono, środki trwale odgrywają szczególną rolę w przed-
irodlón siębiorstwie produkcyjnym. Dlatego strukturę środków trwałych rozpatry-trwahrh wanego przedsiębiorstwa produkcyjnego, za dwa kolejne łata, rozpatrzymy
na podstawie danych bilansu, przedstawionych w tabeli 6.7.
Tabela 6.7. Wielkość I struktura środków trwałych
1 Wyszczególnienie |
/ Wartość środków | trwałych (w łys. zł) |
1 Wskaźnik struktury (w %) | ||
fe |
1 rok ubiegły |
rok bieżący |
' rok ubiegły |
rok bieżący |
li. Grunty |
i 856,1 i |
856,1 |
5,8 |
5,4 |
12. Budynki. lokale i obiekty |
1 5 904,0 j |
5 904,0 |
39,8 |
36,9 |
13. Maszyny i urządzenia techniczne |
6668,5 I |
7664,7 |
44,9 |
47,9 |
14. Środki transportu | |
624,5 |
726,0 |
4,2 |
4,5 |
15. Inne środki mnie ■ j |
778,9 | |
853,7 J |
5,3 |
5,3 |
1 Razem | |
14 832,0 | |
16 004,5 I |
100,0 |
100,0 |
Źródło: Opracowano na podstawie danych bilansu przedsiębiorstwa produkcyjnego.
Na podstawie danych liczbowych zawartych w tabeli 6.7 można dokonać następujących stwierdzeń:
I w strukturze środków trwałych decydujący udział mają dwie grupy środków trwałych, tj. budynki, lokale i obiekty oraz maszyny techniczne i urządzenia, na które przypada ponad 80% ogółu środków trwałych,
[ struktura środków trwałych jest charakterystyczna dla przedsiębiorstw produkcyjnych,
. w rozpatrywanym okresie wystąpiły korzystne zmiany w strukturze środków trwałych, ponieważ zwiększył się o 3 punkty procentowe udział maszyn i urządzeń technicznych oraz o 0,3 punktu procentowego wzrósł udział środków transportu, natomiast zmniejszył się o 2,9 punkta procentowego udział budynków, lokali i obiektów.
Strukturę środków trwałych można również rozpatrywać według innych Kryteria kryteriów, takich jak: podziału
• długość okresu eksploatacji, np. maszyn, środków transportowych, trwałych « stopień zużycia, a rodzaj własności.
Dobór odpowiednich kryteriów zależy od celów analizy oraz charakteru środków trwałych.
Drugą grupę składników majątku przedsiębiorstwa ujętą w bilansie stanowi majątek obrotowy. Duża rola majątku obrotowego w działalności przedsiębior
stwa sprawia, że jego wielkości i struktura powinny być również wni- Kryteria kliwie analizowane. Specyfika tego majątku powoduje, że oprócz kry- analizy
teriów rodzajowych bardzo ważne kryterium podziału tego majątku sta- majątku
nowi kryterium czasu, np. długość czasu zalegania zapasów w maga- obrotowego
zynach, szybkość ich obrotu, czas oczekiwania na inkaso należności od odbiorców. Punktem wyjścia analizy struktury majątku obrotowego jest kryterium rodzajowe jego składników, według którego majątek ten jest wykazany w bilansie. Wskaźniki analizy struktury rodzajowej majątku obrotowego ujęto w tabeli 6.8.
Tabela 6.8. Wskaźniki struktury rodzajowej majątku obrotowego
Nazwa wskaźnika |
Formula obliczeniowa \ |
1. Wskaźnik udziału zapasów |
zapasy x 100 aktywa obrotowe |
2. Wskaźnik udziału należności |
należności krótkoterminowe x 100 \ |
krótkoterminowych |
aktywa obrotowe |
3. Wskaźnik udziału inwestycji |
inwestycje krótkoterminowe x 100 |
krótkoterminowych |
aktywa obrotowe |
4. Wskaźnik udziału |
krótkoterminowe rozliczenia międzyokresowe x 100 \ |
krótkoterminowych rozliczeń międzyokresowych |
aktywa obrotowe |
Podział majątku obrotowego według kryterium rodzajowego daje tylko ogólny obraz o procentowym udziale i roli poszczególnych składników. Dlatego kolejnym stopniem pogłębienia analizy struktury majątku obrotowego jest rozpatrzenie oddzielnej struktury każdego pojedynczego składnika tego majątku. Każdy ze składników majątku obrotowego, ze względu na swoją specyfikę, wymaga zasto-