CCF20090530025

- !•

•    i

»

n

•i t

r

i-

i .

*

fv

i «

i

i

!i!

332

VII. LASKA BOŻA

cłm, od chwili kiedy człowiek włącza się w porządek zbawienia. Wolności prawdziwej człowiek nie posiada: każda czynność bowiem, która wynika z natury działającej, jest „wolna”. Nie ma więc mowy o wyborze między złem a dobrem, gdyż wszystko, co czyni człowiek, jest zakażone grzechem. Chrystus przyniósł ludzkości, nowy stan usprawiedliwienia. Laska, której udziela, jest tylko możliwością wypełnienia przykazań Bożych, ale, wszystko, co człowiek czyni w tym nowym stanie, jest jego wyłączną zasługą. Łaska jest niezależna od wszelkich sakramentów i niezależnie od nich ustanawia człowieka w czystej miłości.

Nauka Bajusa została uznana za nieprawowierną przez Sorbonę paryską (1560), przez hiszpańskie uniwersytety w Alcali i Salamance (1564) oraz kilkakrotnie przez papieży: św. Piusa V (1567 i 1569), Grzegorza XIII (1579) i Urbana VIII (1641). Jeszcze na 1 Soborze Watykańskim wysuwano projekt potępienia całego systemu Bajusa.

Odrzucone Jn globo” zdania zasługują na różne noty teologiczne, których dokument św. Piusa V nie wyszczególnił.

Podajemy zdania według porządku i z tytułami, jakie ułożył G. Dumeige, „La Poi catholiąue”, Paris 1961, s. 358—360.

Pierwotny stan człowieka

110    21* Wywyższenie natury ludzkiej i jej podniesienie do

uczestnictwa w Bożej naturze należały się nieskazitelności pierwszego stanu i dlatego powinny być nazwane czymś naturalnym a nie nadprzyrodzonym [Bajus, De prima justitia,

1, 4,5,6,].

111

1055

1955

55* Bóg nie mógł od początku stworzyć takiego człowieka, jaki się obecnie rodzi [De peccato originis, 5j.

112 . 78* Nieśmiertelność pierwszego człowieka była nie do-

/97s brodziejstwem łaski, lecz jego naturalnym stanem.

Zasługi nadprzyrodzone

«    • ■ -    i    •    ,    ,    ,•

13* Dobre uczynki spełniane przez synów przybranych nic mają wartości zasługi z tej racji, że są spełniane przez Ducha przybrania mieszkającego w sercach dzieci Bożych, lecz jedynie dlatego, że są zgodne z Prawem i wyrażają posłuszeństwo względem Bożego Prawa [De operum meritis, II. 1].

113

1013

BAJUS

Grzech

20* Żaden grzech nie jest z natury swej powszedni, lecz 114 każdy zasługuje na wieczne potępienie \De prima justitia, j™ 1,4, 5,6].

50* Złe pragnienia, na które rozum nie zgadza się i któ- 115 rych człowiek doznaje wbrew swej woli, zostały zabronione przykazaniem: „Nie pożądaj” [Wj 20, 17; De peccato origi-nis, 11],

54* Zdanie, że „Bóg nic niemożliwego nie nakazał czło- 116 wiekowi” — przypisuje się fałszywie Augustynowi, bo pochodzi ono od Pelagiusza [ibid. 12; por. św. Augustyn, De peccatorum meritis... II, VI, 7 — PL 44, 155, oraz De natura et gradu, XLIII. 50 — PL 44, 271; por. Sob. Tryd. Sesja VI, rozdz. XI, wyżej nr 70].'

67* Człowiek grzeszy, i to w sposób zasługujący na karę 117 wieczną, nawet w tym, co czyni z konieczności [Annot. in )^{%₇

v    *    *

Sorbonae censuram, propos. 5].

68* Niewiara, nawet negatywna tylko, u ludzi, którym 118 Chrystus nic był przepowiadany, jest grzechem.    _I9^

119

1074 1974

1050

/950

1054

1954

mM

wrtiry

bbBPI

:£.> ',* V Wf-Sifi-i- J: <

■ ><v. $$$&

MliMU

2fci

. W * c>V'v•■

9

74* Pożądliwość będąca w tych, którzy raz usprawiedliwieni znów ciężko upadli, jest grzechem, [podobnie] jak

i inne nawyki — [De peccato originis, 17].

• •

Niemoc upadłej natury i wolnej woli

%

25* Wszystkie czyny niewiernych są grzechami, a cnoty filozofów są wadami [De virtutibus impiorum, 5 i 6].

*

27* Wolna wola bez pomocy łaski Bożej zdolna jest tylko grzeszyć [ibid. 8].

28* Twierdzić, że wolna wola może uniknąć jakiegokolwiek grzechu — jest błędem pelagiańskim [ibid. 8; Annot. in Sorbonae censuram, propos. 7].

39* Cokolwiek jest wynikiem czynności woli — chociaż w sposób konieczny — jest jednak dobrowolne [De libero ho-minis arbitrio... 7; por. Annotationes, propos. 8].

120

1025

1925

121

1027

1927

122

1028

1928

123

1039

1939

B