CCF20110308028

56 3. Kryicria wyróżnienia domeny bezpieczeństwa wewnętrznego

kontekst takiego rozwiązania, jego nieadekwatność do rzeczywistych potrzeb i warunków realizacji bezpieczeństwa. Które z podejść, ujęć więc jest najlepsze?

Pytania te i odpowiedzi możemy i powinniśmy odnieść nie tylko do przykładowej kwestii bezpieczeństwa ekonomicznego, ale do każdej domeny bezpieczeństwa. Rozważania te rzutują także na analizowaną domenę bezpieczeństwa wewnętrznego, naszą kwestię podstawową: jak najlepiej wyróżnić bezpieczeństwo wewnętrzne w całości obszaru i zakresie bezpieczeństwa podmiotu.

Duża liczba możliwych sposobów dekompozycji bezpieczeństwa przy zastosowaniu istotnie różnych kryteriów i wskaźników (oraz wariantów ich kombinacji) czyni odpowiedź na powyższą kwestię wielce złożoną. Liczba możliwych do wyróżnienia domen bezpieczeństwa jest bardzo duża. Jeżeli uwzględnimy przy tym relatywizm, względność przyjętych kryteriów oraz uzyskanych produktów, a co za tym idzie - ograniczoność kategorii „czystych”, ostro i rozłącznie wyróżnionych - dostrzeżemy rzeczywistą złożoność i trudność podejmowanego problemu. Podobnie jak w przypadku bezpieczeństwa ekonomicznego również w odniesieniu do bezpieczeństwa wewnętrznego należy rozważyć wszystkie za i przeciw kolejnych wariantów podejścia i ich wytworów, dochodząc w ten sposób do rozwiązań możliwie najlepszych.

Podejmując próbę zdefiniowania bezpieczeństwa wewnętrznego stajemy wobec dylematu: czy o „wcwnętrzności” bezpieczeństwa, o przedmiocie i zakresie jego treści i problematyki, przesądza (może przesądzić):

-    „wewnętrzność” określonego elementu w kontekście pojedynczego kryterium (wskaźnika)? Jeżeli tak - którego?

-    wewnętrzna lokalizacja wszystkich elementów (wskaźników)?

-    kombinacja elementów? Jaka, których elementów?

Stosując przedstawione wcześniej narzędzie - tabelę identyfikacji i klasyfikacji domen bezpieczeństwa - uzyskujemy bardzo bogaty zbiór dziedzin (obszarów, aspektów, problemów) bezpieczeństwa, które domyślnie mają lub mogą mieć większy lub mniejszy, rzeczowy, czasowy, przestrzenny lub kombinacyjny wymiar wewnętrzny. Kryterium lokalizacji względem terytorium podmiotu pozwala ów wymiar określić bądź w postaci jednoznacznej alternatywy (poza terytorium), bądź relacyjnie, względnie (w części lub w okresie na terytorium, a w części, w czasie - poza nim). Ilustruje to rysunek.

Listę wymiarów-wskaźników „wcwnętrzności” lub „zcwnęlrzności” bezpieczeństwa można rozwijać, wprowadzając konkretne konteksty, np. polityczny, prawny, ekonomiczny, ekologiczny, lub detalizując ujęte zbiorczo na rysunku uwarunkowania - czynniki w określonym stopniu determinujące lub mogące determinować problemy bezpieczeństwa i procesy ich rozwiązywania.

Warto zaznaczyć, że kryterium-wskaźnik terytorialny, odnoszący do lokalizacji badanego czynnika względem formalnego, prawnego obszaru podmiotu nic jest jedynym możliwym określnikiem „wcwnętrzności” lub „zcwnęlrzności”. Innym kryterium może być np. zasięg sprawstwa podmiotu, wyznaczany przez subiektywny i wolicjonalny wskaźnik chęci, możności i zdolności stanowienia oraz egzekwowania prawa (woli) na określonym obszarze, niepokrywająeym się z formalnoprawnymi granicami jego terytorium. W takim kontekście domenę wewnętrzną bezpieczeństwa wyznaczałyby te problemy, aspekty, zagadnienia, które na podstawie jednostronnej decyzji podmiotu zalicza on jako sprawy własne, przez siebie regulowane i rozstrzygane, co do których przypisuje sobie ów podmiot prawo decydowania. Czynnik lokalizacji takich problemów na lub poza własnym terytorium oraz w określonej odległości od niego - są drugorzędne (zob. rysunek). Wyróżniony obszar zasięgu działań sprawczych określa w danym ujęciu granice terytorialne domeny bezpieczeństwa wewnętrznego wykraczające w różnym zakresie kierunkowo bądź obiektowo poza granice terytorium podmiotu.