CCF20110308032

64 3. Kryteria wyróżnienia domeny bezpieczeństwa wewnętrznego

Powyższe przykłady i refleksje dowodzą dość jednoznacznie niewystarczalności samego tylko wskaźnika-kryterium lokalizacji, zasięgu działań własnych do jednoznacznego, rozłącznego i zupełnego określenia granic zbioru problematyki bezpieczeństwa wewnętrznego (a tym samym zewnętrznego).

Podejście takie nie koresponduje też z tezami-twierdzeniami o rosnącej internalizacji, regionalizacji i globalizacji bezpieczeństwa w ogóle. Zauważmy - nawet tradycyjnie wewnętrzne obszary bezpieczeństwa: ochrona porządku publicznego, troska o zdrowie i mienie, kontrwywiad, walka z przestępczością zorganizowaną w obliczu pandemii i terroryzmu, neomasonerii¹ i walki o strefy wpływów ekonomicznych przestały faktycznie być wewnętrzną sprawą państw. Tych problemów nie można rozwiązać na własnym terytorium. Warunkiem skuteczności i efektywności, warunkiem bezpieczeństwa w państwie w tych sferach jest współpraca między- i ponadpaństwowa. Alternatywą jest świat według Orwella..., albo...

Wobec kłopotów metodologicznych oraz małej użyteczności praktycznej wskaźnika zasięgu aktywności własnej należy sprawdzić kolejny wskaźnik-krylcrium.

3.2. Lokalizacja podmiotowego źródła problemu jako wyróżnik bezpieczeństwa wewnętrznego

Spróbujmy dokonać kolejnej próby dekompozycji zbioru według użytecznego dla praktyki kryterium lokalizacji podmiotu - źródła problemu w środowisku bezpieczeństwa (gdzie - względem naszego terytorium - znajduje się osoba, sytuacja lub rzecz, które wywołują zagrożenie, szansę, problem^{2 3}?)^7,1.

Wewnętrzne w takim ujęciu mogą być powodujące problemy czyjeś (czegoś) działania, postawy lub oddziaływania albo poszczególne ich elementy, wskaźniki (np. miejsce realizacji czy wystąpienia, obiekty oddziaływali, obszar wystąpienia skutków, następstw, lokalizacja organu decyzyjnego, podmiotów i procesów warunkujących) odniesione do trzech klas podmiotowych źródeł problemów:

!. Aktywności własnej podmiotu, agregującej działania centralne np. państwa oraz aktywność wszelkich subpodmiotów bądź elementów państwa⁴.

2. Aktywności innych podmiotów lub sił⁷*', agregującej działania centralne podmiotów oraz aktywność ich subpodmiotów.

3. Kombinacji elementów aktywności własnej i innych podmiotów bądź sił.

Każdy z wyróżnionych lak elementów lub dowolną ich kombinację, jako tego (to), co wywołuje problem, można (choć nic zawsze jest to łatwe) umiejscowić terytorialnie w jednym z trzech obszarów:

1. Na terytorium podmiotu.

2. Poza terytorium podmiotu.

3. W określonej części terytorium, a w określonej - poza nim.

W kontekście przedstawionej strukturalizacji domenę bezpieczeństwa wewnętrznego można (w sposób przejrzysty i niewywołujący sprzeciwów) określić juko:

IB] obejmującą wszelkie problemy, których sprawstwo jest rezultatem dziatań (aktywności) dowolnych podmiotów (własnych i obcych, głównych i podległych itp.) lub sit, funkcjonujących czy występujących (czasowo lub stale) na naszym terytorium (rysunek).

Lokalizacja elementów:

3. wielkich

LOKALIZACJA

SKUTKÓW:

1. wszelkich

2.............

3. LOKALIZACJA OBIEKTÓW

'AKTYWNOŚCI INNYCH PODMIOTÓW/SIŁ:

1. LOKALIZACJA DZIAŁAŃ:

1. militarnych

2. pozamillarnych

4. LOKALIZACJA WYKONAWCY

5. LOKALIZACJA ŹRÓDŁA ZAGROŻENIA

6. LOKALIZACJA OBIEKTÓW ODDZIAŁYWANIA

---------/

KOMBINACJA lokalizacji elementów aktywności własnej i innych podmiotów/sił

/ ■ \	r >		r -\		' \
A. poza	B.		A. poza	B.
terytorium		Mmmm	terytorium
podmiotu L J	___	Wsim J	podmiotu ^J	^_J	SiMillP

Nawiązanie do tez o współczesnym kapitalizmie oraz nieformalnych ośrodkach władzy o zasięgu globalnym zob. np. prace N. Klein, Doktryna szoku, wyd. Muza, Warszawa 2008 oraz No kogo, Świat Literacki, Warszawa 2004 i 13. Bslulin. Prawdziwa historia Klubu Bilderberg, wyd. Sonia Draga. Katowice 2009.

^7J Kategorię problemu bezpieczeństwa należy traktować jako pochodną wyzwań, a dokładniej szans lub zagrożeń, które wpływają lub mogą wpływać na stan lub proces bezpieczeństwa podmiotu. Szerzej o pojęciach wyzwań, szans, zagrożeń oraz relacji między nimi C. Rutkowski, Prakseologiom aspekty strategii..., op.cit.

Bezpieczeństwo jako otwarty proces społeczny charakteryzuje się wielostronnością oraz wiclopodmioto-wością. Powinno być postrzegane jako swoista gra wielu aktorów, sił sprawczych, w części tylko świadoma i zracjonalizowana, w której z reguły żaden uczestnik nic ma pełnej ani wiedzy, ani swobody działania, każdy jest zdeterminowany czynnikami obiektywnymi oraz subiektywnymi nicuwzględnionymi w ramach prcparacji działań. Taka interpretacja bezpieczeństwa czyni je dziedziną nic tylko nauki i praktyki, ale również (w coraz większym stopniu) sztuki, wnosząc pierwiastki nieokreśloności, niepowtarzalności, cmocjonalno-duchowc, właściwe twórczości. Określenie podmiotu działań nie ma więc charakteru zero-jedynkowego, a raczej wartościujący, względny - wskazujący podmiot główny.

Dotyczy to wszelkich, a nic tylko formalnych lub pożądanych subpodmiotów, za których działalność państwo ponosi odpowiedzialność prawną w wymiarze międzynarodowym. W takim ujęciu elementem państwa będą np. rodzime grupy przestępcze, ruchy religijne, kulturowe, partie polityczne.

^7fc Oprócz upodmiotowioncj aktywności ludzkiej mogą wystąpić działania, sytuacje spowodowane siłami natury (bezcelowego zaangażowania i sprawstwa jakiegokolwiek podmiotu) oraz aktywność samoistna, sytuacje będące następstwem naturalnych procesów ekonomicznych, społecznych itp.