CCF20110308031

62 3. Kryteria wyróżnienia domeny bezpieczeństwa wewnętrznego

Warto uzmysłowić sobie - choćby na podstawie ostatniego rysunku - rzeczywistą liczbę czynników opisujących dowolną aktywność (tu: realizowaną na terytorium podmiotu). Pokażmy tylko niektóre z możliwych kryteriów i produktów określania tego, co w zasięgu aktywności może być „wewnętrzne”, zlokalizowane „na terytorium”. Same tylko oddziaływania, działania, będziemy przecież różnicować m.in. według skali (np. działania strategiczne, operacyjne, taktyczne), rangi (główne, pomocnicze, zabezpieczające itp.), charakteru (np. zbrojne, niezbrojne, dyplomatyczne, ekonomiczne, militarne, jawne, skryte), a także długotrwałości, skutków (bliższych i dalszych, zamierzonych i niezamierzonych, głównych i ubocznych, społecznych, ekologicznych, politycznych itd.), sfer realizacji (polityczne, ekonomiczne, militarne itd.), wykonawców (wojskowych -pozawojskowych, według służb itd.). Każdy pojedynczy czynnik-wskaźnik może mieć zasięg „wewnętrzny”.

Analityczny przegląd zastosowań zmiennych opisujących aktywność podmiotu prowadzi do konstatacji następujących:

- brak jakiegokolwiek jednego, stałego, elementarnego i uniwersalnego wskaźnika „wcwnętrzności” aktywności podmiotu;

- brak jakiejkolwiek jednej, stałej, uniwersalnej kombinacji wskaźników, określających jednoznacznie aktywność jako „wewnętrzną” lub „zewnętrzną”;

- w każdej konkretnej sytuacji, w kontekście konkretnych potrzeb, celu, podejścia, można natomiast wyróżnić wystarczającą kombinację wskaźników, opisującą zadowalająco (dla danego podmiotu) daną aktywność jako „sytuacyjnie wewnętrzną”;

- im więcej czynników na to wskazuje, tym bardziej „wewnętrzna” jest dana aktywność;

- tylko wewnętrzne terytorialnie usytuowanie wszystkich wskaźników przesądza o pełnej „wewnętrzności” danej aktywności, co w praktyce jest jednak sytuacją rzadko współcześnie występującą, a w przyszłości trend ten będzie jeszcze silniejszy.

Zobrazujmy powyższe tezy kilkoma przykładami z praktyki, zarysem opisu rzeczywistych lub hipotetycznych sytuacji, na których tle spróbujemy orzec o „wcwnętrzności” (lub „zcwnętrzności”) problemu w badanym kontekście położenia (zasięgu) pola aktywności własnej względem własnego terytorium.

1. Zasięg geograficzny własnych działań: podmiot - państwo X realizuje działania

typu:

- w trosce o własne bezpieczeństwo magazynuje nośniki energii przesyłane tranzytem przez jego terytorium. Państwo X realizuje działania wyłącznie na własnym terytorium. W rezultacie u adresata tranzytu powstaje odczucie zagrożenia bytu i rozwoju. Lub

- chroniąc swoje społeczeństwo, prowadzi wyłącznie siłami specjalnymi skryte (nicafirmowanc) rozpoznanie poza granicami kraju grup terrorystycznych grożących atakami na jego terytorium. Realizuje oficjalne, formalne działania wyłącznic na własnym terytorium. Albo

- dla utrzymania pokoju i bezpieczeństwa zleca dokonanie poza granicami kraju kradzieży technologii obronnej (np. systemu obrony anty rakietowej państwa). Realizuje oficjalne, formalne działania wyłącznie na własnym terytorium. Albo

w trosce o rynek wewnętrzny podejmuje wobec państwa ościennego działania o charakterze agresji ekonomicznej, np. zakaz wwozu lub wywozu określonych towarów albo bariery celne. Realizuje działania wyłącznie na własnym terytorium.

Jak zakwalifikujemy przedstawione sytuacje i formy aktywności podmiotu w kontekście analizowanego wskaźnika zasięgu działań własnych? Do kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego czy zewnętrznego?

2. Zasięg skutków działań: podmiot - państwo X, realizując działania wyłącznie na własnym terytorium, wywołuje (celowo lub nie):

- kryzys gospodarczy (polityczny, społeczny) w państwie sąsiednim; zagrożenia naturalne lub sztuczne w innych państwach (np. dokonując spustu wody z. własnych zbiorników retencyjnych, co powoduje powódź u sąsiada, albo nie przestrzegając norm emisji substancji szkodliwych, albo udzielając schronienia, szkoląc, uzbrajając grupy terrorystyczne lub przestępcze itp.);

- niekorzystne trendy rozwojowe albo destabilizację sytuacji o zasięgu regionalnym lub globalnym (np. aktualny kryzys ekonomiczny, sytuacja w Gruzji w 2008 roku, Korea Płn. itp.).

Jak zakwalifikujemy przedstawione sytuacje i aktywność podmiotu w kontekście skutków? Do kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego czy zewnętrznego?

3. Lokalizacja (zasięg) celów działań: podmiot - państwo X prowadzi działania wyłącznie na własnym terytorium, ale świadomie i planowo realizuje przez to cele leżące poza granicami, np.:

- embargo ekonomiczne, blokada informacyjna, agresja propagandowa, tolerowanie działalności pirackiej lub hakerów wobec innego państwa dla jego pokonania w konkurencji ekonomicznej, politycznej czy militarnej (yidc Entanla, Anglia w XV-XVI wieku, Rosja, Korea Płn. i Chiny w XXI wieku);

- ograniczenie wewnętrznego wydobycia lub produkcji towarów strategicznie ważnych dla innych podmiotów w celu ich osłabienia lub wymuszenia określonych działań i postaw (yide OPEC).

Jak zakwalifikujemy opisane sytuacje i aktywność podmiotu, w których cele leżą na zewnątrz, a działania realizowane są wewnątrz terytorium? Do kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego czy zewnętrznego?

W podobny sposób można rozważyć sytuacje inne oraz ich kombinacje, np. realizacja działań głównych na obszarze podmiotu w połączeniu z działaniami wspomagającymi (zabezpieczającymi) poza własnym terytorium lub realizacja działań zewnętrznych bez legitymizacji przez podmiot, ale z jego inspiracji i przy jego cichym wsparciu. Problemy z kwalifikacją „wcwnętrzności - zcwnętrzności” będą podobne.