180 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym
charakteryzowanej wspótwystępowaniem różnych kombinacji następujących cech
i własności:
- dotyczy sytuacji realnego lub hipotetycznego niekorzystnego (wrogiego) działania (oddziaływania) wewnętrznych lub zewnętrznych podmiotów (sił, procesów) lub obiektów na przedmioty ochrony (obrony, kształtowania) położone (znajdujące się) w całości lub w części na terytorium podmiotu;
dotyczy działań (oddziaływań) prowadzonych (zachodzących) w całości lub w części na terytorium podmiotu;
- obejmuje wszelkie kwestie preparacji, realizacji i rozwoju bezpieczeństwa, rozwiązywane w drodze aktywności własnej lub wspólnej, realizowanej wyłącznie lub głównie na własnym terytorium;
- działania własne realizowane są na podstawie własnej decyzji, pod własnym kierownictwem politycznym;
- działalność realizowana jest (może być) wszelkimi środkami wszelkich podmiotów, z wykorzystaniem wszelkich zasobów w różnych formach, skali i zakresie, z reguły pod kierownictwem osób (instytucji) cywilnych (niewojskowych).
Jak łatwo zauważyć, zapis definiujący „dziedziczy” konsekwentnie wszystkie wyjawione wcześniej (zob. punkt 3) cechy wyróżniające bezpieczeństwo wewnętrzne jako domenę bezpieczeństwa w ogóle. Zapis ten podporządkowujemy również wcześniejszym tezom o względności, relatywizmie poszczególnych cech. Dlatego też również w odniesieniu do polityki należy podtrzymać tezy, w myśl których:
każda domena polityki bezpieczeństwa ma (może mieć) swoją warstwę (sferę, podobszar), wymiar oraz uwarunkowania wewnętrzne oraz zewnętrzne (rysunek na następnej stronie)218. Wymiary te mają charakter sytuacyjny, zmienny w czasie, przestrzeni i materii;
111 Podkreślamy, Ze wskazany sposób widzenia i metoda podcjśeia dotyczą każdej domeny polityki bezpieczeństwa. Możemy dowolnie zamieniać na rysunku pola domen (lub tylko ich nazwy) - reguła pozostaje ważna. W takim ujęciu możemy stwierdzić, że każda „polityka bezpieczeństwa" ma (może) mieć jakiś wymiar np. ekonomiczny, społeczny czy też wojskowy lub cywilny, pokojowy, kryzysowy i wojenny itd. Wskazana prawidłowość jest pochodną reguły ogólniejszej, w myśl której każda działalność (np. każda polityka szczegółowa) jest wielowymiarowa, ma względną odrębność dziedzinową, ale i przekrojowe determinanty.
„subsfera
WEWNĘTRZNA
dziedziny
bezpieczeństwa^
ekonomicznego"
„subsfera
WEWNĘTRZNA
dziedziny
bezpieczeństwa
militarnego"
MILITARNE
„subsfera
WEWNĘTRZNA
dziedziny
bezpieczeństwa
cywilnego1
- każde z możliwych ujęć jcdnoaspcktowych (odniesione do jednej subdomeny polityki) tworzy możliwy do wyróżnienia, względnie odrębny, specyficzny zbiór problemów, każde jest (może być) potrzebne, użyteczne w określonej konfiguracji potrzeb i celów badawczych lub praktycznych;
- nie ma jakiegokolwiek jednego, stałego, elementarnego i uniwersalnego wskaźnika „wewnętrzności - zewnętrzności" polityki bezpieczeństwa;
- nic ma jakiejkolwiek jednej, stałej, uniwersalnej kombinacji wskaźników, określających jednoznacznie domenę polityki jako „wewnętrzną” lub „zewnętrzną”;
- w każdej konkretnej sytuacji, w kontekście konkretnych potrzeb, celu, podejścia, można wyróżnić wystarczającą kombinację wskaźników, opisującą zadowalająco dla danego podmiotu daną problematykę jako „sytuacyjnie wewnętrzną”;
- tylko wewnętrzne terytorialnie usytuowanie wszystkich wskaźników przesądza o pełnej wewnętrzności sfery polityki, co w praktyce jest jednak sytuacją rzadko współcześnie występującą, a w przyszłości trend ten będzie wzrastał.
Dodatkowo trzeba zaznaczyć prawidłowość, że polityka bezpieczeństwa wewnętrznego oprócz wskazanych cech wyróżniających podlega (w ujęciu teoretycznym, metodologicznym i praktycznym) wszelkim ogólnym regułom, zasadom, właściwym każdej polityce szczegółowej.