CCF20110308093

186 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

jako podstawę kształtowania tożsamości i kultury organizacji:

•    określa pole (granice) organizacji, nadaje znaczenie kategoriom „my” i „oni”,

•    określa organizacyjny sposób postrzegania otoczenia, relacji z innymi podmiotami, postawy wobec nich,

•    wspólnie z wartościami i zasadami misja kształtuje zręby wzorca kulturowego danej organizacji,

•    wnosi informacje wyjściowe do projektowania i kształtowania kultury

organizacji;

jako układ odniesienia wszystkich problemów, decyzji w obszarze oceny i rozwoju organizacji:

•    związek, zgodność z misją, znaczenie dla jej wypełnienia - są podstawowymi kryteriami oceny, wartościowania planów, działań i rezultatów bieżących i rozwojowych,

•    misja wyznacza obszar generowania najistotniejszych wskaźników pomiaru w inżynierii działań bieżących oraz w symulacjach rozwojowych organizacji;

-    jako podstawę formułowania misji szczegółowych (konkretyzowanych według domen, strategicznych jednostek organizacyjnych (SJO), wykonawców, poziomów i funkcji), np. misji wewnętrznego bezpieczeństwa ekonomicznego, misji policji (w ramach bezpieczeństwa wewnętrznego), misji działalności ochronnej itp.:

•    wszelkie misje szczegółowe muszą być pochodne, spójne, komplementarne z misją ogólną (nadrzędną).

Ujmując syntetycznie, misja powinna być¹:

-    skierowana głównie do otoczenia;

-    opisana językiem wartości i potrzeb otoczenia;

-    formułowana poza organizacją (misja narzucona) lub wewnątrz niej, przez nią samą, z maksymalnym uspołecznieniem procesu („nasza” misja);

-    wyznacza domenę (obszar, rynek) - zakres i charakter działania, odbiorcę wytworów oraz miejsce i rolę w systemie społecznym;

-    jest pierwotną i najwyższą normą polityki organizacji (podmiotu), zarządzania i wykonawstwa.

W ujęciu syntetycznym należy też wspomnieć o celowości i zasadności współwy-stępowania u każdego podmiotu nie jednego, a dwóch, a nawet trzech sformułowań misji:

-    misji ogólnej - relatywnie ponadczasowej lub odniesionej do długiego okresu. Można ją nazwać np. misją państwa (RP) w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego;

-    misji skonkretyzowanej - odniesionej do konkretnych w określonym czasie warunków i wyznaczników. Będzie to np. misja RP w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego na okres 2010-2020, w której uwzględnione zostaną właściwe temu okresowi np. prognozy zagrożeń, interesy i cele bezpieczeństwa, dysponowane zasoby, konkretne potrzeby. Oczywiście, la forma misji powinna być spójna, pochodna i narzędziowa w stosunku do misji ogólnej. Sposób konkretyzacji może wynikać nie tylko ze wskaźników czasowych, ale też przestrzennych lub rzeczowych²;

-    misji szczegółowej (sytuacyjnej) -jeszcze bardziej uszczegółowionej i zawężonej, odniesionej do warunków konkretnej, określonej rzeczowo lub czasowo, przestrzennie sytuacji. Przykładowo: misja RP w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego w sytuacji radykalnego nasilenia terroryzmu. Także ta forma misji musi (w przypadku jej formułowania, co nie jest koniecznością) w pełni korespondować³ z misjami ogólną oraz skonkretyzowaną.

Przyjmując wskazany sposób postrzegania i traktowania misji, jej funkcje, formy i cechy, można przejść do próby sformułowania rozwiązania przykładowego w obszarze misji bezpieczeństwa wewnętrznego, a dokładniej - misji państwa (podmiotu) w dziedzinie polityki bezpieczeństwa wewnętrznego (ogólnej). W związku z tym, że w niniejszej pracy nie podjęto konkretnych i pełnych studiów nad aktualną sytuacją i prognozami w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego, sygnalnie tylko zostanie potraktowane zagadnienie misji skonkretyzowanej.

Na wstępnym etapie prac zagadnieniem najistotniejszym powinno być możliwie jasne i precyzyjne określenie domeny działania wskazanie rodzaju, zakresu i zasięgu realizowanych potrzeb społecznych. Wyznaczenie domeny powinno wyraźnie wyróżniać daną działalność spośród działań w innych (szczególnie - w bliskich, pokrewnych) dziedzinach aktywności oraz spośród działań innych podmiotów realizujących działalność w tej samej lub zbliżonej domenie. To podwalina tożsamości, kultury oraz roli społecznej danego podmiotu w danej dziedzinie potrzeb społecznych.

1

^M3 W.R. King i D.I. Clcland (Systems Analysis and Project Management, Van Nostrand Reinhold, New York 1979) wskazują „siedem celów, dla których istnienie misji jest warunkiem koniecznym": osiągnięcie świadomości jedności celu w organizacji, dostarczenie bazy dla alokacji środków, stworzenie podstaw dla właściwego użytkowania dysponowanych środków, określenie zasad budowy klimatu wewnątrz, organizacji, dostarczenie pracownikom możliwości wyrażenia zbioru oczekiwań, ułatwienie tłumaczenia celów w operacyjną strukturę odzwierciedlającą priorytety, zasygnalizowanie odrębności. Należy zgodzić się z tym poglądem.

2

²²¹ Np. Misja RP w dziedzinie polityki bezpieczeństwa wewnętrznego na terytorium kraju lub misja RP w dziedzinie działań ekonomicznych w ramach polityki bezpieczeństwa wewnętrznego itp.

3

Wymóg korespondowania nic oznacza sztywnej i szczegółowej jednoznaczności, a jedynie idcowo-aksjolo-giczną spójność w granicach homeostazy i konstrukcyjnej elastyczności systemu. Niekiedy warunki konkretne stać się mogą przesłanką i bodźcem do zmian ogólnosystcmowych, co w świetle prognozowanej turbulcncyj-ności rozwoju cywilizacyjnego i dynamiki zmian środowiska bezpieczeństwa jest prawdopodobne, a niekiedy konieczne.