CCF20110308095

190 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

Analiza zaprezentowanego zapisu misji bezpieczeństwa wewnętrznego pozwala na identyfikację ujętego w nim konkretnego zbioru zaspokajanych potrzeb oraz ograniczeń, zakresu i warunków ich zaspokajania (gwiazdki w tabeli wskazują odniesienia do rozszerzonej interpretacji ujętej w definicji bezpieczeństwa wewnętrznego).

Zaspokajane potrzeby społeczne:	Zakres, ograniczenia, warunki:
- pokój,	- lokalizacja zabezpieczanych wartości, interesów,
- spokój,	celów na obszarze kraju*.
- dogodne warunki rozwoju,	- wobec działań niekorzystnych i wrogich*.
- realizacja wartości, interesów, celów.	- zagrożenia wewnętrzne i zewnętrzne,
- udział w kształtowaniu bezpieczeństwa:	- narodowa decyzja i kierownictwo.
• zapobieganie zagrożeniom.	- działania wspólne i samodzielne.
• utrzymywanie zagrożeń na poziomic	- działania własne głównie na własnym
akceptowalnym.	terytorium*
• wykorzystywanie szans,	- ekoempatin,
• współdziałanie z innymi społecznościami.	- sprawna i skuteczna ochrona (obrona),
- zdolności skutecznej ochrony i obrony,	- wykorzystanie wszelkich potrzebnych sił.
- minimalizacja lęku, obaw, strachu.	zasobów, zdolności,
- samokreacja w dziedzinie bezpieczeństwa.	-    różne formy i sposoby działań, -    cywilne (z reguły) kierownictwo*.

Zwarte, tabelaryczne zestawienie elementów misji pozwala zweryfikować zgodność jej zapisu z postulatami teoretycznymi oraz wymaganiami praktycznymi. Umożliwia też- co jest wymaganiem koniecznym - skompilowanie działań w sferze polityki bezpieczeństwa wewnętrznego z działaniami z zakresu bezpieczeństwa zewnętrznego²²⁷.

Wcześniejsze uwagi o trzech możliwych formach misji w kontekście jej ogólności czy konkretności (ogólna, skonkretyzowana i szczegółowa) trzeba uzupełnić konstatacją o występującym w praktyce zróżnicowaniu form również ze względu na motyw i cel jej komunikowania oraz adresata. Case studies pozwoliły stwierdzić formułowanie zapisów misji zarówno w bardzo krótkiej, lapidarnej wprost formie, jak i w postaci rozwiniętych, często wielostronicowych tekstów. Niektóre organizacje sformułowały i upubliczniają swoje misje w obydwu formach! Posłużmy się przykładami (nic analizując ich poprawności metodologicznej i merytorycznej):

-    „Sprawić, by samochód stal się dobrem powszechnym” - Ford Motor Company, 1904;

-    „Pobić Caterpillarn” - Komatsu - firma maszyn drogowych;

-    „Absolutnie, Na pewno, W ciągu Doby” poczta lotnicza Federal Exprcss;

32 strony dokumentu „Misja, Wartości i Wytyczne ABB” - ABB Poland; „Rozumieć świat, biznes i organizacje, skutecznie i odpowiedzialnie działać dziś, kreować siebie i jutro na miarę aspiracji i marzeń!” oraz trzystronico-we rozwinięcie - misja działalności dydaktycznej Katedry Polityki i Strategii Organizacji Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie.

Zob. motto niniejszej pracy.

Skąd takie zróżnicowanie torm? Które z ujęć jest dobre, które naśladować? Te właśnie dylematy wskazują na potrzebę wyjaśnienia problemu.

Powodem uzasadniającym współwystępowanie różnych form misji jest zróżnicowanie jej adresatów, motywów i funkcji. Zauważalna jest celowość, potrzeba, zasadność użycia różnych formuł misji w sytuacjach:

-    skierowania do różnych (zewnętrznych i wewnętrznych, o różnym stopniu przygotowania, różnych motywacjach itd.) odbiorców:

-    realizacji różnych funkcji: organizatorskiej, motywującej, propagandowej, operacyjnej itd.;

-    różnych motywów jej przekazywania: upowszechnienie, inspirowanie, informowanie, mobilizowanie itp.

Trudno przecież byłoby oczekiwać, by mobilizowała, porywała, inspirowała misja 32-stronicowa, bardzo szczegółowa, skonkretyzowana. Ale równie trudno wymagać, by misja ujęta w postaci hasła stała się merytoryczną podstawą planowania. Dlatego też najlepsze (co potwierdzają przykłady z praktyki) jest formułowanie misji w kilku postaciach, oczywiście z zachowaniem spójności i zgodności merytorycznej²²⁸.

Pokusiliśmy się więc o ujęcie przedstawionej wcześniej formuły rozwiniętej ogólnej misji bezpieczeństwa wewnętrznego w postaci możliwie lapidarnej, hasłowej, maksymalizując w ten sposób jej funkcje motywacyjne, inspiratorskic i komunikacyjne. Propozycje tak ujętej misji bezpieczeństwa wewnętrznego, bez odniesienia do konkretnego podmiotu (państwa, organizacji, wspólnoty), przedstawiono w kilku wersjach akcentujących różne aspekty. Zapisy te należy odczytywać jako continuum deklaracji podmiotu, iż: jesteśmy dla społeczeństwa ważni i potrzebni, bo prowadzimy politykę bezpieczeństwa wewnętrznego, realizującą potrzeby jednostek, wspólnot i organizacji, z przesianiem: „sprawić, by wewnętrzny pokój, spokój i lad pomogły ludziom bezpiecznie osiągać swoje cele!”;

„maksymalizować społeczne poczucie bezpieczeństwa ii siebie, dla siebie i po swojemu, w każdej sytuacji!”²²’;

-    „kreować i wykorzystywać maksimum szans na bezpieczny rozwój przez pokój, spokój i lad u nas samych (i po naszemu)!”;

-    „pomagać ludziom w ich trosce o bezpieczeństwo bytu, działania i rozwoju na obszarze państwa (firmy, wspólnoty)”.

Warianty zapisu można oczywiście mnożyć, ale i te wystarczą, by wskazać kierunek poszukiwania najlepszego ujęcia. Wybrany zapis warto skonfrontować z zapisem misji bezpieczeństwa zewnętrznego pod kątem spójności, komplementarności i nadrzędności.

Upublicznieniu powinny podlegać obydwie formuły misji - hasłowa i pełna, aby spełnić różne funkcje w stosunku do różnych odbiorców.

Postulat ten, dotyczący także celów, poprawnie zrealizowała m.in. Agora. Zob. www.agora.pl.

²²⁹ Formuła ta nawiązuje do tezy Ch. dc Gaulla z 1959 roku dotyczącej obronności: „konieczne jest, aby Francja mogła bronić sama siebie, dla siebie i po swojemu”. Za: Bezpieczeństwo Polski w zmieniającej się Europie, wyd. A. Marszałek. Warszawa 1994.