CCF20110308098

196 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

Ukierunkowując polską refleksję nad skonkretyzowaną misją bezpieczeństwa wewnętrznego w bliższej i średniej perspektywie strategicznej (5-15 lat), należy raz jeszcze podkreślić warunek podstawowy: informacyjną bazą lego działania musi być system narodowych przeglądów strategicznych, w którym przegląd domeny bezpieczeństwa wewnętrznego jest tylko jednym, absolutnie nic pierwszym elementem realizowanym na określonym etapie, w ścisłym powiązaniu z przeglądami obszarów nad-, współ- i podrzędnych, przeglądami innych domen bezpieczeństwa. Warunkiem koniecznym określenia misji bezpieczeństwa wewnętrznego jest też wcześniejsze przyjęcie ogólnej misji państwa oraz misji bezpieczeństwa (misji państwa w dziedzinie bezpieczeństwa).

Inne merytoryczne i metodologiczne postulaty i podpowiedzi dotyczące skonkretyzowanej misji bezpieczeństwa wewnętrznego można ująć w postaci przedstawionych poniżej ogólnych tez. Narzędziem wykorzystywanym do ich sformułowania i proponowanym do stosowania w pracach planistycznych jest przedstawione przy okazji prezentacji misji ogólnej bezpieczeństwa wewnętrznego tabelaryczne zestawienie przypisanych bezpieczeństwu wewnętrznemu, zaspokajanych w jego ramach potrzeb społecznych oraz zakresu i warunków ich zaspokajania (s. 190). Formułując (wzorem Amerykanów) misje rdzeniowe (lub inaczej misje stanowiące rdzeń pożądanej polityki bezpieczeństwa wewnętrznego), a z kolei od Rosjan czerpiąc powiązanie kwestii bezpieczeństwa z zagadnieniami ogólnonarodowymi, państwowymi, jako podstawowe składniki misji bezpieczeństwa wewnętrznego postrzegane są:

1.    Maksymalnie dogodne warunki bezpiecznego rozwoju gospodarczego państwa, oraz radykalnej integracji i mobilizacji społecznej wokół realizacji „przeskoku cywilizacyjnego”, w tym:

-    tad wewnętrzny, spokój społeczny i porządek publiczny;

-    żywotność i sprawność strategicznych subsystemów państwa w warunkach turbulencji i kryzysów;

skuteczna ochrona intelektualnych składników majątku narodowego, bezpieczeństwo informacyjne.

2.    Maksymalizacja akceptacji i zaangażowania społecznego w politykę pokoju opartego na niezaangażowaniu w zewnętrzne konflikty zbrojne, wespół z udziałem w kreowaniu bezpieczeństwa w formie misji pokojowych i humanitarnych.

3.    Maksymalizacja zabezpieczeń przed katastroficznymi, katastrofalnymi w skutkach zagrożeniami naturalnymi i sztucznymi, w tym powodzie, susze, i wichury, epidemie i pandemie, skażenia, wewnętrzne konflikty spoteczne (zagrożenia w makroskali możliwych strat ludzkich i materialnych).

4.    Radykalna poprawa i wzrost społecznego stanu zdrowia i bezpieczeństwa socjalnego, w tym:

zdolności, skuteczności i sprawności systemu profilaktyki opieki zdrowotnej;

-    wzrostu długości życia i aktywności zawodowej; likwidacja biedy i głodu;

minimalizacja bezrobocia; podniesienie wartości i wydajności pracy.

5. Radykalna poprawa bezpieczeństwa transportowego, komunikacyjnego, w tym: modyfikacja systemu prawnego i wzrost jego skuteczności; radykalna ilościowa i jakościowa poprawa stanu infrastruktury;

oświata bezpieczeństwa.

Wymienionych pięć potrzeb społecznych wyznacza dziś główne pola aktywności w dziedzinie bezpieczeństwa wewnętrznego, składają się one na jego aktualną misję identyfikowaną bez ulegania medialnym newsom, populistycznym trendom i modom²⁵⁶.

Wybory i ustalenia dokonane w tym obszarze przez kierownictwo polityczne powinny stać się - wzorem dobrej metodyki amerykańskiej - podstawą formułowania wizji oraz skonkretyzowanych celów i środków polityki bezpieczeństwa wewnętrznego.

Na tym etapie procesu bezpośrednio po sprecyzowaniu misji - pragmatyzm organizacyjny oraz psychosocjologia zarządzania podpowiadają jednak konieczność realizacji pewnego dodatkowego zespołu działań o charakterze kontrolnym, wiążącym (bez względu na przyjętą orientację i metodę myślenia o przyszłości) działania projektowe z aktualnym kształtem i funkcjonowaniem organizacji. Etap ten najdogodniej jest nazwać opracowaniem modelu nicingercncyjnego rozwoju. Logiczne uzasadnienie jego roli oraz istotę treści wskazuje podejmowany problem - identyfikacja odpowiedzi na pytanie: czy kontynuacja aktualnej działalności organizacji oraz realizacja już przyjętych planów, programów rozwojowych doprowadzą organizację do zdolności zaspokojenia wyznaczonego misją zbioru potrzeb społecznych w określonym zakresie i czasie?

Lub inaczej, w nawiązaniu do obszaru naszej refleksji: czy nie ingerując w aktualnie przyjęte strategie oraz realizowane plany w dziedzinie polityki bezpieczeństwa wewnętrznego, będziemy w stanie zrealizować wyznaczoną misję?

Wychodząc z wcale nieżartobliwego twierdzenia o lenistwie ludzi wielkich, musimy się upewnić, że nasz wielki trud dalszego projektowania nic jest niepotrzebny, że jednak jest konieczny.

Treścią tego etapu działań będzie prognostyczna projekcja rezultatów działalności opartej na aktualnych podstawach organizacyjnych, symulacja stanów osiąganych w kolejnych okresach, a następnie porównanie i ocena ich wystarczalności w kontekście zdolności wypełniania przyjętej (nowej) misji. Używając określeń A. Klasika, modelujemy i oceniamy w kontekście misji oczekiwane rezultaty realizacji planu struktury oraz planu działań²³⁷. Przedstawiony (na s. 165) schemat procesu polityczno-strategicznego wzbogacamy więc o wytwór pośredni między misją a wizją - model nieingerencyjncgo rozwoju, obrazujący przyszłe rezultaty wykonania dzisiejszych strategii i planów, uzasadniający użyteczność i konieczność kontynuacji prac projektowych, zmian.

Nie rozwijając szerzej tego zagadnienia, wspomnieć należy tylko o częstej niestety praktyce dopasowywania na siłę wyników symulacji nieingerencyjncgo rozwoju do wartości, wielkości wyznaczonych misją. Ten zrozumiały w kontekście świadomości

Należy zastrzec ponownie ograniczoną wartość wstępnych i niczwcryfikowanych studiów w tym zakresie. Plan struktury opisuje stan organizacji, otoczenia oraz relacji organizacja - otoczenie, natomiast plan działań ujmuje sekwencję operacji, rozwiązań, hierarchicznego zbioru działań prowadzących do celu. A. Klasik, Phi-nowanie strategiczne, op.cit.