CCF20110308099

198 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

ogromu i uciążliwości prac projektowo-planistycznych wybieg ma również inne, głębsze podstawy.

„Praktyka dowodzi, że projektanci kontynuują proces projektowania, ale tylko do czasu znalezienia jakiegokolwiek rozwiązania możliwego do przyjęcia i zastosowania, spełniającego zadane wartości” - twierdzą m.in. H. Mintzbcrg, M. Bicniok i J. Rokita²⁵⁸. G. Hamcl i C.K. Prahalad konstatują: „Większość organizacji zaczyna rozważać potrzebę zreformowania strategii i przedefiniowania branży dopiero, kiedy restrukturyzacja i reengineering nic są w stanie zahamować upadku firmy”²⁵'* (wyróżnienia C.R.).

Warto podkreślić ten dylemat sfery kierowniczej, decydentów oraz planistów: oni wszyscy wiedzą, że współczesne planowanie powinno być procesem twórczym, polegającym na poszukiwaniu możliwie oryginalnych rozwiązań poprzez tworzenie społecznic użytecznych koncepcji modelowych systemu pożądanego²'¹⁰, ale w obliczu uciążliwości lego procesu oraz słabości własnego przygotowania metodologicznego chcą w maksymalnym stopniu uniknąć twórczych poszukiwań, kolejny raz coś poprawić, usprawnić, i... może wystarczy? Nie wystarczy^2,11!

6.3.2. Wizja bezpieczeństwa wewnętrznego

Znaczenia nadawane pojęciu wizji mieszczą się w bardzo szerokim spektrum, od ujęć równoważących ją z misją, przez sformułowania wyodrębniające ją z całości procesu i usamodzielniające, nadające wizji zbyt duże znaczenie, aż do traktowania jej jako dalekosiężnego celu. Podstawowe problemy dzielące różne podejścia można odnieść do kwestii:

-    realizmu, wykonalności wizji (osiągalny stan? marzenie?);

-    punktu wyjścia do jej formułowania (organizacja? otoczenie?);

-    miejsca w sekwencji planowania (przed misją? po misji?);

-    perspektywy czasowej i sztywności zapisu.

Oto akcentujące różne aspekty, ale komplementarne definicje, przyjmowane w niniejszej pracy (wyróżnienia - C.R.):

Wizja - to inspirująca koncepcja przyszłości firmy, marzenie o jej przyszłym

kształcie i sukcesach, obraz tego, czym może być, spojrzenie na Ziemię Obiecaną

(R. Koch - red.).

”* II. Bicniok, J. Rokita. Struktura organizacyjna przedsiębiorstwa, PWN, Warszawa 19X4.

²³⁹ O. I tamcl i C.K. Prahalad, Przewaga..,, op.cit.

Na podstawie m.in. W. Gasparski, Projektowanie..., op.cit.

^!41 Na podstawie doświadczeń dydaktycznych można stwierdzić, żc opisywany zabieg konstruowania modelu nicingcrcncyjncgo rozwoju oraz wnioskowania na jego podstawie o celowości podejścia projektującego nic stwarzały większych problemów wykonawczych studentom studiów podyplomowych, mających już pewne doświadczenie w praktyce planistycznej (Podyplomowe Studia Operacyjno-Strategiczne oraz Studium Polityki Obronnej dla kierowniczych kadr sil zbrojnych). Na studiach podstawowych (liii stopnia) dominowała natomiast chęć uproszczenia i spłycenia lego etapu. Trudność sprawiało też wymierne przedstawienie wyników.

Wizja - to przyszty obraz fragmentu rzeczywistości utworzony przez twórczą wyobraźnię, którego zaistnienie uważa się za „teoretycznie” możliwe (L. Krzyżanowski).

Wizja - to marzenie mające siłę pociągnięcia za sobą ludzi, którzy będą chcieli zamienić je w rzeczywistość. (?)

Wizja - to obraz przyszłości, w której moglibyśmy się znaleźć, gdyby nam nic nie

przeszkadzało (T. Lambert).

Teoria problemu pozwala na wskazanie następujących, wspólwystępujących funkcji wizji określających jej rolę i znaczenie nie tylko w procesie planistycznym, ale również w funkcjonowaniu organizacji w ogóle:

-    ukierunkowanie - wizja jako punkt odniesienia - umożliwia weryfikację zgodności bieżących działań z długofalowymi zamierzeniami i wartościami;

-    uwiarygodnienie - wizja jako deklaracja intencji - stanowi narzędzie marketingu i public relaiiom\

integrowanie - wizja jako wartość wspólna - stanowi wartość, wokół której ogniskują się emocje i wartości wyznawane pracowników;

-    inspirowanie - wizja jako źródło natchnienia - zachęca do innowacji zmierzających do szybszego, lepszego, dalszego zbliżania się do stanu pożądanego;

-    stabilizacja - wizja jako obietnica przyszłości - daje poczucie trwałości układu;

-    operacjonałizowanie wizja stanowi bezpośredni punkt wyjścia do planowania operacyjnego - w relacji do niej formułowane są cele, opcje, strategie, zadania (cele szczegółowe), plany i programy.

W kwestii właściwej perspektywy czasowej formułowania słuszny wydaje się sąd, że niemożliwością jest wskazanie jakiejkolwiek stałej wartości czy cezury. Perspektywa ta jest zdeterminowana zespołem współzależnych czynników, takich jak rodzaj, wielkość, zasięg działania podmiotu, charakter i warunki tego działania, dynamika i przewidywalność otoczenia. Można natomiast i należy wskazać uniwersalną regułę: wizja powinna być obrazem przyszłości możliwie najbardziej odległej w kontekście konkretnego podmiotu, działania i warunków.

Według dominujących dziś koncepcji wizja powinna być sformułowana:

-    prosto i konkretnie;

-    w sposób łatwy do zdefiniowania i zakomunikowania;

-    dynamicznie, żywo; w sposób pozytywny; odpowiednio dla danej organizacji;

-    ambitnie, stanowiąc wyzwanie dla organizacji i jej uczestników;

-    inotywująco, inspirująco, mobilizująco;

-    w sposób odzwierciedlający kulturę organizacji oraz jej politykę względem wszystkich interesariuszy.