210 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym
National security must be conceived as the capacity ofthe United States to defme, defend, and aduance its interests and principles in the world. The objectives ofna-tional security policy, in the world as itnow is, therefore are:
• To maintain security from aggression against the nation by means ofanational capacity to shape the strategie environment; to anticipate and prevent threats; to respond to attacks by defeating eneimies; to recover from the effects of attack; and to sustain the costs of defense
Utrzymać bezpieczeństwo wobec agresji przeciw narodowi poprzez zdolność do kształtowania środowiska strategicznego, antycypowania i zapobiegania zagrożeniom; odpowiedzi na ataki i pokonania wrogów; wytrzymania kosztów obrony
• To maintain security against massive societal disruption as aresult ofnatural forces, including pandemics, natural disasters, and climate change
Utrzymać bezpieczeństwo wobec wielkich szkód społecznych jako rezultatu działań sil natury, w tym pandemi, katastrof naturalnych (klęsk żywiołowych), zmian klimatycznych
• To maintain security against the failure of major national infrastructure systems by means ofbuilding up and defending robust and resilient capacities and imesting in the ability to recover from daimage done to them
Utrzymać bezpieczeństwo wobec zagrożeń dla infrastruktury ważnych systemów narodowych l...j
Zapis powyższy jako wersję projektową można porównywać z podobnym zapisem projektu Unii Europejskiej. Zwraca uwagę w pełni poprawna prakscologicznie formula logiczna wyrażenia celów - „po to, by". Cele na poziomie właściwym celom-objectives w dalszym procesie ich konkretyzacji (zob. procedurę np. w przytaczanym Raporcie z czteroletniego przeglądu bezpieczeństwa) podlegają zabiegom dekompozycji, konkretyzacji i operacjonalizacji, w których 5 submisji opisywanych jest przez 14 ceUiw-goals, a te z kolei przez 43 ceie-objecthes-'1. Na poziomie planowania operacyjno-taktycz-nego cele wyrażane są w maksymalnie skonkretyzowanych i zoperacjonalizowanych postaciach (targets). Dyscyplina metodologiczna zapewnia spójność całego procesu, merytoryczną jedność zapisów celów na poszczególnych poziomach ich formułowania. To też warto naśladować.
Oficjalna amerykańska strategia bezpieczeństwa kraju (National Strategy for Home-land Security) z października 2007 roku określa cztery cele o znaczeniu strategicznym. Przyłączono je poniżej wraz z szerszą interpretacją, której znaczenie, choć wykracza poza same cele, pokazuje ważne zmiany w świadomości, postawach i podejściach do kwestii bezpieczeństwa wewnętrznego:
„The purpose of our Strategy is to guide, organize, and unify our Nation’s homcland security efforts. lt provides a common framework by which our entire Nation should focus its efforts on the following four goals:
m Zob. schemat procesu na s. 195.
• Prevent and disrupt terrorist attacks;
• Protect the American people, our critical infrastructure, and key resources;
• Respond to and recover from incidents that do occur; and
• Continue to strengthen the foundation to ensure our long-term success.
While the first three goals help to organize our national efforts, the last goal entails creating and transforming our homeland security principles, Systems, structures, and institutions. This includes applying a comprehensive approach to risk management, building a culture of preparedness, developing a comprehensive Homeland Security Management System, improving incident management, better utilizing science and technology, and leveraging all instruments of national power and influence"268.
W powyższym ujęciu (nic powtarzając uwag o formule zapisu bliższej misjom, funkcjom niż celom oraz o niewymiemości rezultatów) zwraca uwagę skrajny rcaktywizm podejścia supermocarstwa, lidera Wolnego Świata. Wspominaliśmy już, żc szczególnie od USA mamy prawo wszyscy oczekiwać radykalnie innego podejścia i przykładu. Słuszna jest więc krytyka autorstwa Z. Brzezińskiego: „Stany Zjednoczone reagują na wydarzenia, ale ich nie kształtują”2®.
W obszarze naszych narodowych regulacji prawnych i doktrynalnych analizie warto poddać zapisy dwóch dokumentów. Strategia bezpieczeństwa narodowego RP zawiera pojęcia „celu nadrzędnego strategicznego" oraz jedenastu (!) „głównych celów strategicznych" (wyróżnienia - C.R.):
„16. Nadrzędnym celem strategicznym Rzeczypospolitej Polskiej jest zapewnienie korzystnych i bezpiecznych warunków realizacji interesów narodowych poprzez...
[...) Za główne cele strategiczne należy uznać:
- zapewnienie niepodległości i nienaruszalności terytorialnej Rzeczypospolitej Polskiej oraz suwerenności w decydowaniu o wewnętrznych sprawach życia narodu, jego organizacji oraz ustroju państwa;
W swobodnym przekładzie: „Celem naszej strategii jest prowadzenie, organizowanie i jednoczenie naszych narodowych wysiłków w obszarze bezpieczeństwa wewnętrznego. Strategia ta określa wspólne ranty, w których cały nasz naród powinien skoncentrować swoje działania na następujących czterech celach:
• zapobieganie atakom i pokrzyżowanie planów terrorystów;
■ ochrona narodu amerykańskiego, naszej infrastruktury krytycznej, a także głównych zasobów;
• odpowiadanie na zdarzenia, przywracanie stanu i
• dalsze wzmacnianie podstaw, aby zapewnić długoterminowy sukces.
Podczas gdy pierwsze trzy cele pomagają w organizowaniu naszych działań krajowych, ostatni cel pociąga za sobą konieczność kreowania i przetwarzania naszych zasad bezpieczeństwa wewnętrznego, systemów, struktur i instytucji. Obejmuje to zastosowanie kompleksowego podejścia do zarządzania ryzykiem, kształtowanie kultury gotowości, opracowanie kompleksowego systemu zarządzania bezpieczeństwem w kraju, w celu polepszenia zarządzania zdarzeniami, lepszego spożytkowania dorobku nauki i technologii, wykorzystania wszystkich instrumentów oddziaływania naszej narodowej potęgi".
M „Jakim przywódcą jest dziś Ameryka?” pyta i ocenia Brzeziński - „Mówiąc najkrócej, złym. Pod niektórymi względami, na przykład wojskowym, w 2006 roku jest większą potęgą, niż była w roku 1991. Ma jednak mniejszą zdolność do mobilizacji, inspiracji i wytyczania wspólnego kierunku, a więc kształtowania światowego porządku. Piętnaście lat po koronacji na globalnego przywódcę Ameryka jest pełną obaw. samotną demokracją w podzielonym święcie". W: Druga szansa, op.cit.