CCF20110308108

216 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

jakie trendy, procesy, zjawiska z nim związane obserwujemy?”. Powinniśmy zobaczyć przede wszystkim:

1. Pokój, spokój, ład wewnątrz kraju - możliwie powszechne, stabilne, trwałe, bliskie społecznym aspiracjom.

2. Społeczeństwo zdrowe, dostatnio żyjące, bezpiecznie realizujące na obszarze, kraju swoje jednostkowe i wspólne wartości, interesy i cele.

3. Bezpiecznych u nas gości, interesariuszy, turystów, chętnie i bez obaw przyjeżdżających do Polski.

4. Maksymalną sprawność i skuteczność systemowych mechanizmów kierowania, zarządzania i wykonawstwa w kształtowaniu w kraju możliwie najlepszych warunków bezpiecznego bytu i rozwoju, w wykorzystywaniu szans i zapobieganiu zagrożeniom.

5. Możliwie najmniejszą liczbę ofiar i najmniejsze straty wskutek zdarzeń losowych, oddziaływania sił natury, wypadków, awarii i katastrof.

6. Ryzyko [prawdopodobieństwo (P), skutki (S), P x S] aktualnych i przewidywanych zagrożeń bezpieczeństwa wewnętrznego na społecznie akceptowanym poziomie.

7. Wewnętrzną zdolność i gotowość ochronno-obronną - adekwatne do potrzeb, maksymalizujące zdolność przetrwania państwa i narodu w sytuacjach nieprzewidywalnych.

8. Maksymalną ekoempatię funkcjonowania systemu bezpieczeństwa wewnętrznego.

9. Świadomość, wiedzę, postawy i działania jednostek, wspólnot, organizacji -maksymalizujące współprzyczynianie się do rozwoju i współodpowiedzialność za kraj i naród. Szerokie uspołecznienie działań w zakresie bezpieczeństwa.

10. Maksymalnie efektywny, synergiczny udział silnego, zwartego, spokojnego i uporządkowanego wewnętrznie państwa w kształtowaniu bezpieczeństwa narodowego i zewnętrznego, swoich zdolności wpływu, pozycji i autorytetu międzynarodowego.

Dziesięć wymienionych, współistniejących, komplementarnych obrazów z przyszłości, projekcja planowa pożądanego stanu końcowego²⁷² realizacji misji na drodze ku wizji powinna stanowić podstawę refleksji na kolejnych etapach sekwencji działań planistycznych i organizatorskich. Wiemy już, jakie potrzeby społeczne i w jakim zakresie zaspokajać (misja), wiemy też, ku jakiemu stanowi idealnemu zmierzać (wizja), znamy leż ogólnie opisany stan końcowy, określający, co chcemy i możemy osiągnąć (cele strategiczne). Wiedza la umożliwia nam i stwarza normatywną bazę informacyjną do poszukiwania najlepszych dróg i środków, dzięki którym można osiągnąć wytyczone cele. Pora na myślenie o strategiach. ^{1 2 3}

6.4.0 strategii bezpieczeństwa wewnętrznego - założenia, zasady i proces projektowania. Warunki i problemy implementacji, realizacji oraz modyfikacji strategii

Refleksja nad zagadnieniem strategii bezpieczeństwa wewnętrznego oraz próba sformułowania możliwie konkretnych postulatów i propozycji w tym zakresie wymagają - wobec istniejącej w tym obszarze różnorodności znaczeń - wprowadzenia choćby podstawowych elementów wspólnego języka. W poprzedniej części opracowania została wyjaśniona nieco kwestia „slrategiczności” jako cechy różnych obiektów z obszaru organizacji i zarządzania, pora więc przybliżyć zarys autorskiej interpretacji strategii oraz jej szczególnego przypadku - strategii bezpieczeństwa wewnętrznego⁴.

Charakteryzując (w punkcie 6.1.2) proces polityczno-strategiczny w organizacjach, wskazując przy tym na jego inkremenlalny, logicznie uporządkowany przebieg, ustaliliśmy. że strategia jest szczególnym poziomem (etapem) odpowiedzi na pytania planistyczne, który definiujemy jako: element aksjologiezno-normatywnej podstawy zarządzania organizacją, działaniem, określający generalny sposób funkcjonowania organizacji lub jednostki (jako całości lub w odniesieniu do domen, obszarów, funkcji, produktów, subpodmiotów), uporządkowany zbiór (system) wza jemnie powiązanych założeń i decyzji określających działanie podmiotu w zakresie koniecznym i wystarczającym dla jego identyfikacji oraz normowania procesów przygotowawczych i realizacyjnych. W pełni aktualny jest taki zapis w odniesieniu do aktywności organizacji⁵. Należy zwrócić przy tym uwagę na użyte definiendum: „uporządkowany zbiór założeń i decyzji” oraz na nadane mu w dalszej części definicji cechy wyróżniającej, w tym szczególnie -zdolności normowania działań sfery wykonawczej.

Ulokowanie strategii pomiędzy etapami koncepcji i planu (zob. schemat na s. 165), pozwala zinterpretować ogólnie właściwy jej poziom konkretności, szczegółowości, wymierności i operacjonalizacji.

Również inne, wcześniej wskazane odniesienie procesowe pozwala dointerpretować pojęcie strategii. H. Coutau-Begarie w swoim Traktacie o strategii konstatuje: „strategia zmienia działania własne sil w działania instrumentalne na rzecz polityki”. Rozszerzając zakres systemowo-procesualnej analizy, idziemy dalej, mówimy więcej. Przypomnijmy - dana, konkretna strategia jest wytworem i narzędziem jednej, równie konkretnej polityki, której właściwe są równie konkretne założenia, zasady, normy wywiedzione z określonej, właściwej danemu podmiotowi w danym czasie, orientacji filozoficznej (aksjologicznej, ontologicznej, gnoseologiczncj i metodologicznej), która z kolei jawi się jako wytwór, dziedzictwo równie specyficznej kultury, zrodzonej w konkretnym otoczeniu realnym danego podmiotu.

Należy pamiętać o względności pojęcia stanu końcowego, o tym, że „planowanie jest procesem bez począt

ku i bez końca, [...] a plan - jest tylko tymczasowym sprawozdaniem" (R.L. Ackoff, Zasady planowania....

op.cit.).

Oczywiście jest to skrót językowy. 1’clny zapis ma postać: strategia państwa (podmiotu) w dziedzinie polityki bezpieczeństwa wewnętrznego.

Odniesienie organizacyjne jest jednym z trzech dominujących współcześnie, współistniejącym z odniesieniami strategii do kwestii siły oraz działań złożonych. Szerzej zob. C. Rutkowski, Prakseologicznc aspekty strategii..., op.cit.