CCF20110308114

228 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

przyszłe stany, kierunki ewolucji procesów itp. prognozy wydają się im zbyt oczywiste, by trzeba było je rozważać lub potwierdzać. W części stwierdzonych przypadków powód był inny - projektanci sami, indywidualnie, w swoich umysłach przeprowadzili jednak konieczne rozważania prognostyczne, przyjęli pewne ich rezultaty, ale nie uzewnętrznili ich, nie wyrazili ich wobec zcspohi. Uznali - mniej lub bardziej świadomie, a całkiem niesłusznie - że ,ja wiem, a zespól nie musi się tym zajmować”. Przekonania, założenia projektanta przeistoczyły się w ograniczenia, normy pracy zespołu. Każdy chyba zespół planistyczny działa pod presją czasu (a przynajmniej tak mu się wydaje), w związku z czym takie ograniczenie zadań wstępnych jest bardzo wygodne i częste.

Oto przykłady zdań prognostycznych, aksjomatów określających wstępne założenia warunków towarzyszących działaniu, np. projektowaniu bezpieczeństwa wewnętrznego RP:

-    „w bliższej i średniookresowej perspektywie Unia Europejska i NATO będą istnieć”;

-    „polityka bezpieczeństwa wewnętrznego Unii Europejskiej realizowana będzie w tych samych co dziś kierunkach, na podstawie tych samych wartości, założeń i celów ogólnych”;

-    „polityka mocarstw nie ulegnie istotnym zmianom”;

-    „budżet bezpieczeństwa Unii Europejskiej będzie wzrastał planowo, zgodnie z przyjętymi ustaleniami”;

„poziom akceptacji społecznej dla działań siłowych policji nie ulegnie zmianie”;

-    „terroryści będą stosowali takie jak dziś technologie i formy działań”;

-    „terroryzm pozostanie najważniejszym zagrożeniem bezpieczeństwa”.

To tylko nieliczne przykłady prognoz - założeń wstępnych planowania własnej aktywności, które z pozoru są oczywiste, a cle facto wcale takie nie są, wymagają refleksji, weryfikacji i jasnego sformułowania oraz publicznego przyjęcia.

W autorskiej praktyce dydaktycznej, w toku prezentacji przez zespół wariantu strategii, po stwierdzeniach typu „korzystając ze wsparcia”, albo „zwalczenie terroryzmu jako priorytetowe działanie państwa w sferze bezpieczeństwa” czy też „USA jako jedyne supermocarstwo” wywód był przerywany krótkimi pytaniami w rodzaju: a kto powiedział, że za 10 czy 15 lat Unia będzie istnieć, a jeżeli już - że wielkość i kierunki wsparcia będą takie jak dziś, skąd zespół o tym wie?; kto powiedział, że za 5 czy 10 lat terroryzm będzie podstawowym problemem bezpieczeństwa państwa, na jakiej podstawie zespół tak uważa?; kto powiedział, że za kilkanaście lat Stany Zjednoczone w ogóle będą supermocarstwem albo że nie będzie innego supermocarstwa, czy jest to pewne?

Podważenie takich poglądów, aksjomatów przyjmowanych „po cichu” budziło refleksję, w której często okazywało się, żc owe „oczywistości” wcale nie są tak pewne i bezwarunkowe, że prawdopodobieństwo stanów radykalnie innych często jest zbliżone²⁹³. Okazywało się, że trzeba podjąć projektowanie równoległe według nie jednej, a kilku ^m Warto przypomnieć znaną maksymę premiera H. 1’almcrslone'a: „Jest krótkowzrocznością sądzić, Ze ten lub ów kraj może być zachowany jako wieczny sojusznik lub wieczny wróg Anglii. Nic uznajemy ani odwiecznych wrogów, ani wieczystych sojuszników. Wiekuiste są tylko nasze interesy”.

prognoz możliwych stanów, z których żadnej nie można wykluczyć a priori na podstawie posiadanej wiedzy.

Oto dlaczego warto i trzeba na wstępnym etapie sekwencji planistycznej dogłębnie i starannie sformułować możliwie pełny zbiór założeń określających przyjmowane na początku przyszłe stany rzeczy determinujące warunki i możliwości naszego działania. Dziś formułowanie założeń typu: „zakładam, że za 5 10 lat NATO będzie istniało” u niektórych budzi uśmiech, ale czy słusznie? Spójrzmy na dynamikę, turbulcncyjność i nowatorstwo zmian choćby w minionym dziesięcioleciu. A świat przyspiesza... Pamiętajmy, że o wartości naszych twierdzeń, koncepcji i rozwiązań przesądza wartość założeń, na których zostały oparte.

Obszerne, ale podstawowe tylko zbiory założeń mogą i powinny stanowić wespół ze skonkretyzowanymi zapisami misji, wizji oraz celów wyjściowy zestaw norm i reguł, rani projektowania strategii bezpieczeństwa wewnętrznego oraz dostarczać kryteriów ocen, wartościowania, optymalizacji rozpatrywanych wariantów i sposobów działaniu.

Na zakończenie części poświęconej strategii bezpieczeństwa wewnętrznego rellcksji zostanie poddana kwestia zakresu i struktury treści dokumentu formalnoprawnego doktryny tej dziedziny polityki państwa (podmiotu). Nie wolno przy tym zapomnieć o miejscu strategii bezpieczeństwa wewnętrznego w sicei systemie podmiotu, o tym, że jest strategią podrzędną, co najwyżej trzeciego poziomu w hierarchii (rysunek).

STRATEGIA ROZWOJU n_P. NARODOWEGO '-f-| poziomT

grand strategy

strategia

GOSPO-

DARCZA

STRATEGIA BEZPIECZEŃSTWA

strategia

sir atonia

Bczp. Wown.

strategia

strategia

poziom 2

poziom 3

poziom 4