CCF20110308126

252 6. Zagadnienia kierowania i zarządzania bezpieczeństwem wewnętrznym

Jedynym warunkiem koniecznym i wstępnym jest nasza kreatywna aktywność sięgająca do źródeł zła, ukierunkowana na kształtowanie światu, w którym byłoby ono narzędziem nieracjonalnym, niecelowym, nieekonomicznym i niepotrzebnym.

To z jednej strony bardzo wiele, bardzo trudny warunek, ale z drugiej strony bardzo niewiele w relacji do możliwych skutków niespełnienia tego warunku.

Asymetria jest zjawiskiem, które było, jest i będzie. Nie wystarczy jednak pogodzić się z tą prawidłowością. Trzeba nauczyć się wykorzystywać ją w sposób dla nas korzystny, umieć wygrywać ją a nawet - tworzyć nowe obszary asymetrii zgodnej z naszymi wartościami, interesami i aspiracjami.

W tej dziedzinie politycy, stratedzy i taktycy wiele mogą nauczyć się od biznesu. Co może dziwić, szczególnie użytecznym obszarem okazuje się sfera biznesu małego i średniego. Przedsiębiorcy, menedżerowie, stratedzy przedsiębiorstw już dawno dostrzegli i nauczyli się wykorzystywać asymetrię pozytywną oraz przeciwdziałać zagrożeniu asymetrii negatywnej.

Prace Pacelty i Gittinesa³²'¹, Buckinghamu i Coffmana³²⁵, oraz Sengc’a³²⁶ i Tapscot-ta³²⁷, obok cytowanych już prac Hamela i Prahalada³²⁸ mogą i powinny się znaleźć na półkach posłów, wojewodów, menedżerów i dowódców, pomagać i uczyć myślenia asymetrycznego.

Wprowadzenie pojęcia myślenia asymetrycznego pozwala sformułować podstawowy postulal-klucz do wygranej w zmaganiach nie tylko z terroryzmem, ale z wszelkimi źródłami zagrożeń bezpieczeństwa. Ład, struktura, formalizacja i symetria wspólnot i organizacji, uporządkowane i utrwalone mechanizmy i procedury działań, wzorce, reguły i szablony traktowane jako kanony - to właśnie są słabe strony. Są one przyczyną dotychczasowych porażek. Myślenie klasyczne, symetryczne, zakładające podobne podejście strony przeciwnej - musi odejść! Musi oddać pole myśleniu i działaniu traktującemu asymetrię jako kluczowy czynnik sukcesu.

Mało, musimy w takim myśleniu być lepsi, sprawniejsi od każdego przeciwnika. Szukać, tworzyć i wykorzystywać asymetrię - to warunek przetrwania i zwycięstwa. Nic tylko w walce z terroryzmem, mafiami i narkobiznesem. Nie tylko w dziedzinie bezpieczeństwa³²’. Warunkiem jest jeszcze szersze odwrócenie sposobu myślenia, orientacji ** Przestań narzekać, zacznij działać, Akadc, Kraków 2002.

^12s Po pierwsze złam wszelkie zasady, op.cil.

⁵²⁶ Piąta dyscyplina, op.cit.

¹¹⁷ Gospodarka cyfrowa. Business Press, Warszawa 1998.

^72łl Przewaga..., op.cil.

¹²⁹ W wywiadzie dla „Poiski Zbrojnej" z 2005 roku (O obronności trochę inaczej,.., rozmowa z A. Goław-skim) aulor postulował: „Wyróżniające zdolności - niepowtarzalne, polskie położenie i dorobek, ale też specyficzne cechy narodowe powinny być punktem wyjścia do kreowania szans rozwojowych. Przestańmy kombinować w kategoriach nczolgi więcej czołgów (lepsze czo!gi)« czy »węgiel więcej węgla«. Tak nic zbudujemy przyszłej przewagi ani pozycji. Pomyślmy: może lepiej zamiast szkól wojsk pancernych czy rakietowych powołać jako pierwsi na święcie szkoły zarządzania wiedzą, kreatywnego myślenia, ale też. szkoły destrukcji i ochrony systemów, manipulatorów informacyjnych, a może hackerów? To nic żart. Piszę o tym w »Zcszytach Naukowych AON« w artykule Strategia między nostalgią a kreowaniem jutra. [...] Nigdy nic brakuje »tych picrwszych«, liderów. Historia cywilizacji to historia odkryć, wynalazków, zmian. Proszę też dostrzec, że umyślenie inaezcj«, na przekór, zrywanie zasad, łamanie regut, ciągła kontestacja i »u!ańska podejścia. Patrzenie poszukujące, intuicyjno-odkrywczc, „do przodu i do góry” zamiast „w dół, za siebie” (rysunek).

Przyszłość należy do ludzi myślących inaczej! Adaptacja, reagowanie, rozwiązywanie problemów nic posuwają nas ani o krok do przodu... (Handy, Shaw, Drucker).

Konstatacje związane z asymetrią, nieprzewidywalnością, turbuleneyjnością przyszłego środowiska bezpieczeństwa pozwalają wysunąć tezę odniesioną do struktur i systemów jego organizacji. Ważne w tej materii są twierdzenia grupy Strategor⁵³⁰ (rysunek).

- im dalej od punktu centralnego A, tym wyższy poziom zbiurokratyzowania struktury;

im wyższy poziom zbiurokratyzowania struktury, tym niniejsze zdolność adaptacyjna oraz zdolność wdrażania zmian.

Iantazju« to przez wiciu wskazywane ułomności, wady nasze polskie narodowe. Tu jest pies pogrzebany. To nasza, polska szansa! W święcie nowym, innym, nieprzewidywalnym, zaskakującym turbulcntnymi zmianami otwiera się pole dla fantazji, przedsiębiorczości, ryzyka tworzenia rzeczy nowych, czego warunkiem jest kontestacja i łamanie zasad. Moim zdaniem, jak nikt chyba inny, my Polacy jesteśmy predestynowani do życia w warunkach transformacji. Nasze dotychczasowe przywary stają się naszą wyróżniającą zdolnością, szansą, którą możemy i powinniśmy wykorzystać”. ⁱ³° Strategor, Zarządzanie..., op.cit.