CCF20120403001

NOWOCZESNOŚĆ I TOŻSAMOŚĆ

to stan zupełnej beznadziei, kompletnego letargu, owej depresji Iw winy i autoagresji ogarniającej ludzi, którzy czują się przegrani (I -hut 1977).

Wstyd wiąże się bezpośrednio z narcyzmem, ale nie nab , go koniecznie łączyć z ogarniętą przez ambicje tożsamością idf alną. Wstyd odnosi się do trudności, jakich nastręcza jednnM ce oddzielenie jej własnej tożsamości od pierwotnej „jedności z opiekunami, oraz do słabo opanowanego poczucia omnipo tencji, Niespójne dążenia lub niemożność znalezienia celu dl« własnych dążeń mogą doprowadzić do takich samych lęków związanych ze wstydem, co zbyt wygórowane ambicje.

Jak zauważa Erikson (1997, s. 293), „dzisiejszy pacjent ciel pi najbardziej na skutek niepewności, w co powinien wierz y i kim powinien - a w gruncie rzeczy kim mógłby - być lub My stać; natomiast pacjent wczesnej psychoanalizy cierpiał najluti dziej na skutek hamulców, które uniemożliwiały mu bycie lym kim zdawało mu się, że jest”. W następnym rozdziale postamni się wyjaśnić przyczyny tego stanu rzeczy oraz wskażę, dlaczq|t w warunkach nowoczesności główną rolę w konstytucji p»y chicznej zaczyna odgrywać nie poczucie winy, ale wstyd.

Trajektoria tożsamości

W rozważanej tu problematyce jaźni i tożsamości posłużę się, (Miilobnie jak w rozdziale pierwszym, analizami i poradnic-¹ h m, które nie tylko odzwierciedlają, ale współtworzą sfery HlUywności ludzkiej.

Książka Janette Rainwater Self-Therapy (1989) odnosi się Lr/pośrednio do praktyki terapeutycznej. Podobnie jak studium Wallerstein i Blakeslee reprezentuje ona przebogaty zbiór |ti tu' z tego zakresu i przede wszystkim dlatego ją tu przywołuję. Hi nosząca podtytuł A Guide to Becoming Your Own Therapist I il zostać swoim własnym terapeutą) praca jest w założeniu i i wstępnym programem samorealizacji dla każdego:

llyć może odczuwasz niepokój. Albo przytłaczają cię wymagania żony, męża, dzieci czy szefa. Może wydaje ci się, że twoi najbliżsi cię nie doceniają. Albo czujesz gniew, że życie przeszło ci koło nosa i ominęły i lę te wszystkie wspaniałe rzeczy, które można było zrobić. Czujesz, /!• w twoim życiu czegoś zabrakło. Zainteresował cię tytuł tej książki I chcesz wreszcie przejąć kontrolę nad własnym życiem. Co robić? (Iiimże, s. 9).

I a> robić? Jak działać? Kim być? Dla każdego, kto żyje w walili ach późnej nowoczesności, są to pytania najistotniejsze -