CCF20120403016

NOWOCZESNOŚĆ I TOŻSAMI OŚĆ

130

niczo zastępuje zewnętrzne punkty oparcia dla blilhi li fjK osobistych w warunkacht przednowoczesnych. Miloi.i vV i współczesnej miłości romantycznej jest rodzajem nddiiiii||j| oddanie jest kategorią szerszą niż miłość. Kim, w hmuMl¹bliskiego związku, jest ,„oddana osoba”? Jest to kłoś hu • strzegą wpisane w nowocczesny typ relacji napięcia, a mim i pragnie jej, przynajmniejj na jakiś czas, i to dokładnie dl.i co może ona dać sama pjrzez się. Przyjaciel jest ipso jW|£ bą oddaną. Strona w związku małżeńskim może być tuki) limitu o tyle, o ile związek ten mie jest utrzymywany wyłącznic takie lub inne zobowiązainia zewnętrzne i wewnętrzną incii n Partnerzy widzą w oddainiu wsparcie emocjonalne, na U i przynajmniej przez jakiś czas można liczyć mimo wstr/ąnib jakim będzie ulegał związ<ek (chociaż najczęściej będzie mę m*ij domagało wzajemności).

Siła miłości do pewnegco stopnia stabilizuje oddanie, ale inl łosne uczucia same przez :się nie są źródłem ani racją oddani* Osoba jest oddana innej tyllko i wyłącznie wówczas, gdy tak ,‘di cyduje. Kobieta ze studium Hite czuje, że kocha swojego |nn-nera, ale jej miłość nie wysitarcza, by w odpowiedzi uzyskać jt*gt! oddanie, na którym jej zależy. I nie może wystarczyć, bo odd • nie prawie zawsze jest inwestycją bez gwarancji. Czysta rclm In nie może istnieć bez wzajemności. Uwzględnia to proponowii ny przez Rainwater prograim autoterapii, podobnie zresztą (illi większość innego-rodzaju przedsięwzięć terapeutycznych. Ili fleksyjność tożsamości powiinna prowadzić do lepszego i doglyh niejszego samopoznania miiędzy innymi dlatego, że przyczynili się do zmniejszenia wzajemnej zależności od siebie partnerów w bliskich związkach. Zdamiem Rainwater dobrze układająui się relacja to taka, w której każda osoba czuje się wolna i nic zależna, i jest przekonana o> własnej wartości. Gdy tak nie jest, zaczyna działać, jak to określam, wewnętrzna inercja. Dzieje się tak na przykład w przypadku współuzależnienia partnerów-

Trajektoria

tożsamości

131

)Hii „wspóluzależnienia” została pierwotnie ukuta w od-do związków z osobami chemicznie uzależnionymi ,nh"|ii lub innych środków odurzających. Osoba uzależ-i y Kwiązku to osoba, która bez względu na to, jak bardzo JM|łiiiwid/i lub ile w nim wycierpiała, psychicznie nie jest |Hlt / mego odejść. Z powodów, które dla niej samej są nie-iinliik (chociaż może je ujawnić terapia indywidualna lub Innu), osoba taka uzależniła się od związku, z którego nie !#!"• wystarczającej satysfakcji psychicznej².

IM. lunie lak trudno jest osiągnąć właśnie dlatego, że partne-|| mu i wzajemnie przystosować się do siebie. Pozostaje ono ■H/liinnicznej relacji z refleksyjnością, która ma równie duże ^{Ir Ł}^^a i^stniej^^ceg° układu. Oddana osoba jest gotowa |j||||t|i ryzyko, jakie pociąga za sobą rezygnacja z innych poten-jj|*iltv> li opcji. W początkowej fazie partnerzy na ogół starannie poczynania drugiej strony, bo zbyt pochopne oddanie się i • In m rozpoczętej relacji może łatwo wywołać zupełne wycofaniu t niej drugiej osoby. Respondentka Hite wykazuje szczególni i /nlość właśnie na tym punkcie.

(S) (l/.ysta relacja opiera się na intymności, od której zależy Mobilność związku. Intymność należy odróżnić od - charakte-ly/ującego warunki życia w Europie przednowoczesnej i kultu-i v nienowoczesne w ogóle - raczej negatywnego zjawiska braku inywatności. Bliskość fizyczna i, według standardów nowoczesnych, brak prywatności były niemal nieuniknione, zważywszy im architekturę codzienności małej społeczności, ale odnosiły iiię również do życia zamożniejszych grup społecznych (zob. Illius 1980). Bezpośrednia bliskość nie ograniczała się do warun- ^{2 1}

niiych, poświęconych współuzależnieniu, od tekstów specjalistycznych począw-ii, v, a skończywszy na popularnych omówieniach i programach terapeutycznych, typowym przykładem jest praca Melody Battie Co-Dependent No Morę (1987).

Współcześnie ukazuje się bardzo wiele prac, zwłaszcza w Stanach Zjedno-