44 2. FUNKCJE ZESPOLONE
i.-
Stąd i z (2) otrzymujemy (1).
To kończy rozwiązanie. □
i
ć
?■'
ii
A.
?
2.6. Homografia
Zadanie 1. Pokazać, ze homografia przekształca homeomorficznie C na C.
Rozwiązanie. Homografia przekształca wzajemnie jednoznacznie C na C. Płaszczyzna domknięta jest przestrzenią metryczną zwartą, zatem wystarczy pokazać, że homografia jest odwzorowaniem ciągłym (patrz [Ru], twierdzenie 4.17 lub [JW], zadanie 7.43).
W myśl twierdzenia 1.14.2, każda homografia jest złożeniem skończonej ilości przekształceń liniowych i inwersji. Zatem żeby pokazać ciągłość Pornografii, wystarczy pokazać, że przekształcenie liniowe i inwersj a są ciągłe. __
Niech Z : C —► C będzie przekształceniem liniowym. Funkcja l jest oczywiście ciągła w C. Z analizy rzeczywistej mamy lim|£|_+00 \l(z)\ — 4-co. Stąd i z określenia metryki sferycznej mamy limz_KXI/(^) = oc, co daje ciągłość l w punkcie oo.
Niech h : C —» C będzie inwersją. Funkcja h jest oczywiście ciągła w C*. Z określenia metryki sferycznej
d(z, 0) — d(h(z), oo) i d(z, oo) = d(h(z), 0) dla z £ <CA. ;•
e
Stąd dostajemy ciągłość h w punktach 0, oo.
To kończy rozwiązanie. □ £
i-
f.
Zadanie 2. Pokazać, że przekształcenia homograficzne wraz z dzia- l laniem składania przekształceń tworzą grupę.
i
Rozwiązanie. Oznaczmy przez H zbiór przekształceń hoinograficznych C na C.
Oczywiście przekształcenie tożsamościowe, oznaczmy je e, należy do H i dla każdego h £ H mamy e o h — h o e = h.
Niech hi,h-2 £ H będą postaci
. a-iZ + bi , . a2z 4- b2 hi(z) =-—,h2{z) -
i
t
i
&
C\ z + dl
Wówczas łatwo sprawdzamy, że
C2Z + d2
fil O fi2(2)
(aia2 4- b\C.2)z 4- (0,162 4- bid2) (cjfl2 T d]C2)z -j- (ci&2 + did2)
(axa2 + bic2){cib2 + dxd2) - (aib2 + bxd2)(cia2 + dic2) — (a\dx — biCj)(a2d2 — b2c2) 7^ 0.
Zatem hx o h2 G H.
Również dla każdego h G H postaci
h(z) =
az b cz + d
przekształcenie h* postaci
h'(z)
—dz b
cz — a należy do H, bo (~d)(—a)—bc =£ 0. Z (1) W3mika łatwo, że hoh*(z) = h*oh(z) = z. Stąd h o h* — h* o h — e, czyli h-1 := h* jest elementem odwrotnym do h.
Z łączności składania przekształceń dostajemy, że (hi o h2) o h3 = hx o (h2 o h3) dla dowolnj^ch h1: h2. h:i G H.
To kończy rozwiązanie. □
Zadanie 3. Pokazać, że dowolna homografia h : C —» C różna od tożsamości ma co najwyżej dwa punkty stale, tj. takie punkty z G C7 że h(z) = z.
Rozwiązanie. Niech homografia h ma postać
h(z) =
gdzie ad — bc ^ 0.
a z -f- b
cz + ćf
Rozważmy najpierw przypadek, gdy c — 0. Wówczas h jest przekształceniem liniowym, dla którego 00 jest jednym punktem stałym. Jeśli teraz h jest przesunięciem, to h nie ma punktów stałych w C. Jeśli zaś h jest przekształceniem liniowym różnym od tożsamości i przesunięcia, to ma w C jeden pmikt. stały — jego środek (patrz § 1.14). Reasmnując, w tym przypadku h ma co najwyżej dwa punkty stałe.
Niech teraz c. 7^ 0. Wówczas pmikt 00 nie jest punktem stałym przekształcenia h, bo h(—d/c) — 00. Natomiast punkty stałe w C, zgodnie z określeniem, są zerami równania
^ ’ cz2 + (d — a)z — b = 0.