CIMG3376

116 ALEKSANDRA WITKOWSKA OSO

czego do grobów wspomnianych wyżej świętych, choć nie tylko doń się ograniczają. Geografia cudów w tym wypadku stanowi pojęcie szersze od treści pojęcia geografii samego pątnictwa. Obejmuje bowiem i tych uzdrowionych z danej miejscowości, co do których zapiska nie wspomina o podjęciu przezeń pielgrzymki, a zapis cudu dokonał się przy zgoła innej okazji aniżeli stawienie się uzdrowionego u grobu patrona⁴*’.

Przy sporządzeniu mapy zasięgu kultów nie uwzględniono miejsc zamieszkania świadków występujących w zapiskach. Przemawiał za tym fakt trudnego w wielu wypadkach ustalenia okoliczności, w jakich doszło do uzyskania przez nich wiadomości o cudzie, oraz skonstatowania jej faktycznego wpływu na upowszechnienie w danym środowisku samego kultu. Pewnym natomiast kryterium przy ustaleniu jego zasięgu wydają się być jedynie miejscowości, z których wywodzili się sami petenci, niezależnie od tego, czy dostąpili cudu w miejscu zamieszkania czy w jakimkolwiek innym miejscu swego pobytu, w trakcie odbywanej pielgrzymki czy u samego grobu świętego. To właśnie ich osoba, doświadczająca na sobie cudotwórczej mocy świętego, stawała się jednym z pierwszorzędnych czynników propagandy kultu.

Wiadomości odnośnie do geografii cudów we wszystkich czterech zbiorach interesujących nas Miracula są dość obfite. Na 166 zapisek małopolskich 123 zawiera dane umożliwiające ustalenie ich lokalizacji (74,1%). Na ogół nazwy miejscowości podane są na początku zapiski, wchodząc w skład danych personalnych osoby uzdrowionego. W kilku wypadkach można je ustalić bądź to na podstawie identyczności osoby «**, bądź też z samego kontekstu treści zapiski ⁴*‘.

Identyfikacja nazw tylko w 9 wypadkach natrafia na niepokonalne trudności, przy czym w 3 dotyczy miejscowości nie dających się dziś bliżej zidentyfikować — Crive ⁴²⁸, Monstrelich ^4S7> Nezich^4!8, w pozostałych natomiast odnosi się do nieprecyzyjnych i ogólnikowych określeń występujących w formie zwrotów takich, jak: ,,in terra opoliensi”**, „de Mozovia et Lancicia”^4S0, „de Surbia" «*, „Łn territorio Craooviensi"«*, ^{1 2}

„in montibus Ungarie’’ ². Te ostatnie pozwalają jedynie na bardzo ogólną orientację co do zasięgu i kierunku rozprzestrzeniania się „fama sanctitatis” danego patrona, nie uprawniając jednakże do szczegółow-szych wniosków.

Wykaz miejscowości dających się dziś zidentyfikować i stanowiących tym samym podstawę dla sporządzenia interesującej nas mapy kultów, obejmuje 58 nazw występujących w 113 zapiskach de miraculis, oczywiście w formie zlatynizowanej. Obok cyfry określającej wielokrotność występowania danej miejscowości w zapiskach podano w wykazie pełną dokumentację źródłową, uwzględniając dla Miracula s. Stanislai zarówno tekst protokołu, jak i redakcję cudów w Vita maior^,u.

Lp.	Miejscowość	Liczba		Miracula
			s. Stanislai	s. Iacchonis	s. Salomeae | s.	Kyngae
1	2	3	4	5	6	i
• 1	Bochnia	i	is H-'	_	VII 34	_!
2	Broniszów	i	XXXVI	—	— . i	—
3	’ Brzesko	2	XLI 1/2	_	—	—
4	. Brzezie	1	—	xlvu	—	—
5	Chróścina	1	H V- '	—	VII 16	_
; 6	Cieszyn	1	—	xux		—
1 7	Orużków	1	— .	—	— jlll
8	Dziekanowice	1 -	—	XXXI
9	Dziemierzyce	1	—	—	VII 12 .	— ...
10	Gdańsk	1	Ul 48	• _	—
11	Gołkowice	1	-T	—	— IV
12	Grudzyny	*	III 15	» :V%-'	—
13	Jakubowice	1	—	XXI	—	—
14	Janka	1	—		VII 30
15	Jasło	2	XIX; XX; IH 40 1/2
16	Kalina	1	—	XLI		— :
17	Kalisz	1	—	' -	vn 2
18	Kamieniec	1	—		TO 29	—
19	Kamień	1	—	XLIU	—	— -
20	Korczyn	4	XXVII; III 5	—	VII 22,25,26 j
21	Kosmyrzów	1	XVIII; in 41	““	T"
22	Kraków	26 1	xxn, XXXIX, XL; III 26, 42,37, U 2,3	XIV, XV. XVII, XXVI, j XXXIII, XXXIV,    i xuv, XLvm, u u	vn 4, 6, 17. ;XVI 18,19, 28,32, i 36

1

«« Miracula i. Kyngae II; Vita s. Salomeae VII 18; Vita malor III 6j; Wio o, lacchonis XL#V_S.

m Vita malor III 1, 2, 3; Miracula s. Stanislai XX; Vita s. Salomeae IV 5; V 3-4 ; VII 26.

**• Miracula i. Kyngae XXI.

2

Vita s. Salomeae VII 35.

in Vtta malor III 33.

IW Vita o. Salomeae VII 21.

<*• Vita maior III 50.

«i Tamie III 51. Zapewne mowa o ziemi węgierskiej. Por. przyp. do tekstu Viia — MPH IV s. 428.

Ifg Vita s. IacchonU XXX.