DSC00656 (9)

776

LITURGIA GODZIN

Lit. zachodniosyryjska. Praktykujący lit. zachodniosyryjską albo syro-antiocheńską (patriarchat w Antiochii, Indie - Kerala) posługują się Brewiarzem na dni powszednie oraz Brewiarzem świątecznym. Oficjum obejmuje 7 Godzin kanonicznych: Matutinum zwane safro, Jutrznię, Tercję, Sekstę, Nonę, Nieszpory i Kompletę. Hymnodia jest nadrzędna w stosunku do psalmów. Prawosławni syryjscy w Jerozolimie sprawują LG o niezmiennych porach dnia (godz. 4 po południu, zimą - 3 po południu, rano 6.30), podobnie katolicy (ryt syro-raalankarcj-ski) w Korali, szczególnie w znanym monastyrze zorganizowanym na wzór indyjskich aśramów (Kurisumała Ashram). w którym znajdują się też Europejczycy Wiele elementów tego oficjum posiadają wspólnoty maronickie. Pewne ożywienie w zakresie odprawiania LG obserwuje się np. w Stanach Zjednoczonych we wspólnotach maronickich. W 1982 wydano trzy tomy: The Prayer of the Faithfui According to the Maronite Liturgical Year.

Lit. armeńska. Obecnie oficjum Armeńczyków obejmuje również 7 Godzin: Godzina nocna (nokturny); Godzina poranna (Matutinum); Godzina wschodzącego słońca (Pryma); Godzina południowa zwana typica (casu żarn); Godzina wieczorna (Nieszpory). Istnieje też Godzina nazwana Godziną pokoju (xalalakan żam) oraz Godzina odpoczynku. W parafiach armeńskich odprawia się w sobotę wieczorem Nieszpory. Niektóre ze wspólnot łączą oficja nocne i ranne, sprawując je rano. W Wielkim Poście odprawia się Godzinę pokoju. Prymę i Kompletę każdego dnia w innej parafii, jeden raz w tygodniu. Taki cursus zachowany jest w patriarchacie w Konstantynopolu.

Lit. bizantyjska. Oficjum obrządku bizantyjskiego zachowało w swojej strukturze elementy wspólnotowej modlitwy sprawowanej w kościołach katedralnych: Matutinum — Jutrznia (gr. orthros — jutrzenka) i modlitwa wieczorna (gr. espermos — wieczór), a także elementy cursus monastycznego (Godziny mniejsze). Połączenie tych elementów było następstwem faktu, że urząd biskupi pełnili mnisi Oficjum obejmuje 8 Godzin kanonicznych: modlitwa o północy w nawiązaniu do przestrogi o przyjściu Pana o północy (Mt 25,6), Matutinum, Pryma, Tercja, Seksta, Nona, Nieszpory i oficjum po wieczerzy (apodeipnon) odpowiadające Komplecie. Pryma łączona jest zwykle z Matutinum. Godziny mniejsze posiadają następującą strukturę: wprowadzenie z formułą błogosławieństwa (wezwanie Ducha Świętego, Trishagion, Ojcze nasz, inwitatorium Venite), grupa psalmów, tropariony, modlitwa zamykająca i formuła pożegnania (—» apołysis), która jest zawsze taka sama i zawiera wezwanie Chrystusa, Madonny i świętych z prośbą, by strzegli w życiu i doprowadzili do zbawienia. Orthros ma podobną strukturę, chociaż bardziej rozbudowaną (istnieją 4 odrębne typy Orthros). Zachowana jest różnica w cursus monastycznym i katedralnym, codziennym i świątecznym. Godziny te zawierają modlitwy wstawiennicze, tropariony, ody poetyckie, prokimeny (wersety wyjęte z psałterza, wprowadzające w czytania Pisma św. i dostosowane do charakteru uroczystości), kontakiony. Wielkie Godziny w części konkludującej mają Theoto-kion, tj. wezwanie Bożej Rodzicielki Maryi.

Oficjum bizantyjskie należy dziś do najszerzej stosowanych na Wschodzie nie tylko we wspólnotach monastycznych, ale i w parafiach. Celebracja oficjum jest bardzo uroczysta. Towarzyszy jej podniosła choreografia liturgiczna wyrażająca się w procesji ze świecą. W wychwalanie Świętego Boga włączona jest cała przestrzeń sakralna (zapalenie wszystkich świateł, liczne okadzenia). Celebracja LG jest nie