DSC01117 (5)

INSTYTUCIE I PROCESY DECYZYJNE

392

2.    Jurysdykcja konstytucyjna jest również wykonywana często, bo prawie w 40% przypadków. Znajdują się tu przede wszystkim wnioski o unieważnienie aktów wspólnotowych (art. 230) oraz skargi na zaniechanie działania (art. 232).

3.    Jurysdykcja cywilna jest wykonywana coraz rzadziej i obecnie stanowi tył-ko około 10% wyroków SPI. Sprawy te dotyczą przyznania odszkodowań w związku z powodującym szkody funkcjonowaniem bądź instytucji wspólnotowych bądź ich funkcjonariuszy (art. 235 w związku z art. 288).

4.    Jurysdykcja arbitrażowa jest wykonywana bardzo rzadko. Wnioski są wnoszone na podslawic art. 238, gdy umowa została zawarta przez Wspólnotę oraz zawiera klauzulę arbitrażową.

Formula przyjęta w traktacie nicejskim (art. 225 § 1) jest wyraźnie odmienna od funkcjonującej wcześniej. Sądowi Pierwszej Instancji przyznano bowiem wyraźnie określony zakres kompetencji. Obejmuje on sprawy wymienione w cytowanych wyżej art. 230, 232. 235.236 oraz 238, jeśli powodem jest osoba fizyczna lub prawna. Jednak w przypadku działań podjętych przez państwa, instytucje wspólnotowe lub Europejski Bank Centralny sprawy będą nadal rozpatrywane przez Trybuna! . Po utworzeniu Zespołów Sędziowskich pewien zakres jurysdykcji zostanie im przekazany, a SPI nic będzie już Utkich spraw rozpatrywał. W taki sposób na pewno przejęte zostaną sprawy pracownicze z art. 236.

SPI uzyska też jurysdykcję apelacyjną, ponieważ od orzeczeń Zespołów strony będą mogły odwołać się do Sądu. Co ciekawe, w wyjątkowych przypadkach apelacyjne wyroki SPI będą przedmiotem orzeczeń rewizyjnych Trybunału Stanie się tak. gdy zagrożono zostanie jednolitość lub spójność prawa wspólnotowego²⁰¹. Tym samym wspólnotowy system sądowy stanie się jakby trzyinstancyjny.

Orzeczenia prejudycjnlnc (art. 234) są obecnie zastrzeżone dla Trybunału. Jednak, na podstawie zmienionego w traktacie nicejskim art. 225 § 3. SPI w określonych przypadkach uzyska uprawnienia do ich wydawania. Orzeczenia takie stać się mogą przedmiotem rewizyjnych orzeczeń Trybunału, wtedy gdy zagrożona zostanie jednolitość lub spójność prawa wspólnotowego.

10.3. Európejski Trybunał Obrachunkowy²⁰⁵

10.3.1. Rola

Europejski Trybunał Obrachunkowy zajmuje się kontrolowaniem rachunków wspólnotowych i w tym sensie stanowi „finansowe sumienie" Unii Europejskiej**. Sprawdza on wszelkie dochody i wydatki budżetowe, a trzeba pamiętać o tym, iż ^{1 2}

m

budżrt len po obu stronach obejmuje po około 100 miliardów euro. Niezależnie od swojej nazwy. ETO nie jest obecnie ..sądem", ponieważ, nic może wydawać orzeczeń sądowych Tym samym nic może wymierzać kar osobom, które lamią fman-sowę prawo wspólnotowe. Natomiast podobne trybunały w niektórych państwach członkowskich takie ściśle sądowe kompetencje posiadają. Przyjęcie nazwy „Trybunał’' może jednak wskazywać na kierunek dalszej ewolucji tej instytucji wspólnotowej.

ETO został powołany już w 1975 r.. a stało się to w drugim traktacie budżetowym, który wszedł w życie w 1977. Natomiast dopiero po traktacie z Maastricht ETO stał się piątą, w pełni autonomicz.ną instytucją wspólnotową, w sposób niezależny organizującą kontrolę zewnętrzną²" - Od tego czasu rola KTO nadal rolnie, przede wszystkim dlatego, żc jego funkcjonowanie chroni obywateli Unii pr/cd defraudowaniem wspólnotowych funduszy, odstrasza leż potencjalnych pt zastępców. pełniąc tym samym istotne funkcje prewencyjne, /godnie / otl. 248 | 4 ust 4. podstawową rolą ETO jest wspieranie Parlamentu i Rady w czasie wykonywania ich uprawnień dotyczących kontrolowania realizacji budżetu przez Komisję.

Reasumując, należy stwierdzić, iż liuropcjski Ttybunnl Obrachunkowy jest wspólnotową instytucją' (I) kontroli skarbowej, (2) ilioposiadającą kompetencji sądowych. (3) niezależną, (4) pełniącą swe funkcje w sposób ponadnarodowy. (51 kolegialną oraz. (6) kadencyjną^{103 4}. Kompetencje I•. 1 (l ma/ zasady jego funkcjonowania określono w art. 246-248.

103.2. Skład

W skład ETO wchodzi piętnastu członków, mianowanych na kadencję -icioletnią. Każdy z nich jest obywatelem jednego / państw członkom<4.Uh. Uh mianowania dokonuje Radu w glosowaniu jednomyślnym, w któiytn każde pan siwo dysponuje prawem weta. Decyzja Rady może zapali dopn-ro po wyłażeniu przez Parlament jego niewiążącej opinii⁴”.

W traktacie nicejskim ustalono, że każde z państw członkowskich będ/w ima to jednego swojego przedstawiciela w I TO. u»k więc po każdorazowym |» »./⁴«/⁴ niu Unii liczba jego c/Jonków będ/ic rosła. /jnicoiono uł/r Uyb 4ey/yjn_f Członkowie ETO będą mianowani przez Radę kwalifikowaną większotet⁴ głosów, po wyrażeniu przez Parlament niewiążącej opinii.

Procedura, stosowana w Parlamencie, jest podobna do tej. którą t⁴/yjctu w stosunku do kandydatów na członków Komisji. Kandydaci do ETO są przęsłu

1

An. Si Win|Sił|n Saw ETS.

2

Art 2251 2 » wersji przyjętej » traktacie nicejskim

' Ohjea am brum TV Coun of Auditom. W języku polskim używana jesi nkZc nazwa ~ ki Trybanal KwMiUłw KeecgowycłT.

' E"rop**» Cowt «< Audiino. The rok of the Europem Coun of Auditois in the inniiutiona! fnanat nf iht(Mon kapzrw-ww nu iwlUnfleiaawifui ii im tum

3

^v Icurupean Coun of Audiwss. Why u ■ lumpcai Coun <4 AuIiiur »aMt. atoWImdiuit/ prcvcli2.hlin

** Żuf C Mik. huruprjyku pru<w⁴ wtpćihulomr    olu ittyfa l    ² I Syint,

2000.». 210.

4

Art- 247 łł. A, Prrjfhwiiiii Kłunczut oni fc T.t.t/jUł-iTtI²1- i.y i»i« W⁴" ••••Hi-lue⁴ <hr £umptan Parliameiu tueaiussmc pruMmamipfkf. j,.    i :\,-i    . |» !

umenty curuptjikuc. i Ul. Lublin 1WV, s 2M,