606616680

JA JESTEM ZMARTWYCHWSTANIEM I ŻYCIEM. 23

swoje oparcie i potwierdzenie w słowach samego Jezusa, jakie postawiliśmy w tytule naszego opracowania: ,,Ja jestem zmartwychwstaniem i życiem...” (J 11,25).

2. POJĘCIE I MIEJSCE ESCHATOLOGII

Z historii eschatologu.

Powszechnie dziś stosowane określenie „eschatologia” na oznaczenie owej dziedziny teologii, która zajmuje się nauką o rzeczach ostatecznych — czy może lepiej: o rzeczywistości ostatecznej — pojawiła się w historii stosunkowo dość późno.

Po raz pierwszy użył go chyba. A. Calov (11680), kiedy 12-ty tom swego dzieła Systema locorum theologicorum zatytułował Eschatologia sacra, omawiając w nim zagadnienie śmierci, sądu, zmartwychwstania i końca świata. Znacznie wcześniej te same sprawy Hugo od św. Wiktora (XII w.) przedstawił w dziele noszącym tytuł De sacramentis christianac fidei w rozdziałach zatytułowanych De fine saeculi i De statu futuri saeculi; zaś św. Tomasz z Akwinu w dodatku w dodatku do Sumy teologicznej De resurrectione a św. Bonawentura w rozdziale Breviloquium De statu finalis iudicii.

Przedmiot.

Sytuacja taka nie powinna nas zresztą dziwić. W odniesieniu bowiem do zmartwychwstania Chrystusa możemy mówić o eschatologii „dokonanej” czy „eschatologii czasu przeszłego”, obecnej jednak również w teraźniejszości, jako element dynamizujący historyczny wymiar świata stworzonego, znajdującego się dopiero „w drodze*, ale przecież już realizującego w pewnej mierze swą ostateczną doskonałość w zdarzeniu śmierci poszczególnych jednostek.

W zasadzie jednak eschatologia przedmiot swej refleksji teologicznej, jaki stara się nam przedstawić i opisać, ma nie tyle za sobą, ale przed: w nadchodzącej przyszłości, co stwarza dodatkowy i poważny problem, kiedy chce go ukazać w sposób możliwie wyczerpujący. Trudność jest tym większa, że chodzi tu nie tyle o „rzeczy” będące transcendentnym darem, choć nawiązującym do konkretnej historii, ale o ostateczne źródło eschatologicznej pełni, jakim jest sam „Bóg nadziei” wzywający ku sobie człowieka — a wraz z nim cały stworzony świat — z nadchodzącej przyszłości.

Eschatologizacja.

Uświadomienie tej sytuacji pozwala lepiej zrozumieć współczesne tendencje w teologii, mówiące nie tyle o eschatologii jako odrębnnej dzie-