606616741

JA JESTEM ZMARTWYCHWSTANIEM I ŻYCIEM. 41

kramentalną strukturę Bożej ekonomii zbawienia, jako ekonomii odpowiadającej naturze człowieka i jego egzystencji w świecie stworzonym.

Z tej samej perspektywy również zmartwychwstanie zyskuje centralne miejsce i zasadnicze znaczenie w tej ekonomii, rozumiane nie tyle jako powrót do życia, czy wskrzeszenie jakby wyizolowanego „ciała”, ale zmartwychwstanie człowieka: zbawcze wydarzenie dotyczące integralnej osoby, rozpoczynającej jako człowiek nowe życie.

Uwzględniając homogeniczność ciała w okresie życia, jego identyczności nie należy łączyć z identycznością elementarnych cząstek materii, której istnienie skierowane jest ku człowiekowi i w nim realizuje swój sens. Jest to jak najbardziej zgodne z antropologią biblijną, znajdując swój wyraz w opinii zarówno św. Auugstyna, Tomasza czy Bonawentury, według których decydującym momentem jest poddanie ciała uwielbionego duszy i to w sposób całkowity: Huiusmodi autem corpus est corpus gloriosum, quod omnino subdatur spiritui... (IV Sent. 49 q. la. 4qd 1; stąd mówić można o „dominacji” ducha). Identyczność duszy wydaje się wystarczającym fundamentem i gwarantem identyczności ciała, uwzględniając nadto identyczność historii.

Dla łączenia eschatologii z nauką o sakramentach świętych właśnie ze względu na zmartwychwstanie, Piotr z Poitiers widzi uzasadnienie w historiozbawczej i chrystologicznej realacji obu tych gałęzi teologii, co również (jak wspominaliśmy wyżej) Wilhelmowi z Auxerre pozwala zmartwychwstanie określić jako skutek sakramentów. Myśl ta, tak wyraźna w Ewangelii św. Jana gdy idzie o Eucharystię, nie jest obcą również św. Tomaszowi, który w sakramentach dostrzega signa prognostica praenuntiativa juturae gloriae (STh III q. 60 a. 3). Podobne stwierdzenie czyni Capreolus mówiąc, że głównym celem, ku któremu zmierzają sakramenta św. jest przygotowanie przyszłej chwały zarówno ciała jak i duszy (IV Sent p. 23 q. 1 a. 3 ad 5).

Obecność eschatologii w nauce o sakramentach świętych, całkowite usprawiedliwienie znajdowała zresztą w teologii łaski, określonej przez św. Tomasza: Gratia nihil est aliud, quam inchoatio gloriae in nobis; czy podobnie u św. Bonawentury: gratia est similitudo gloriae.

6. ZMARTWYCHWSTANIE POWSZECHNE CZY INDYWIDUALNE?

Trudności.

Tradycyjnie zmartwychwstanie łączone jest z wskrzeszeniem zmarłych, które, według powszechnie dotąd przyjmowanej eschatologii, stanowi wstępny poniekąd akt wydarzenia sądu ostatecznego.

Cała trudność uchwycenia jego rzeczywistości integralnej i włączenia go jako podstawy życia chrześcijańskiego, nacechowanego prze-