606616776

72 KS. JERZY ZAREMBA

tującej rzeczywistość w całym jej wymiarze. Trudno jednak ten kształt określić w sposób jednoznaczny, gdyż N. Test. daje nam niewiele wypowiedzi odnoszących się do eschatologicznej formy wszechświata, za którą odpowiedzialność podejmuje również człowiek przez swą pracę, mającą uczynić świat bardziej ludzkim, odpowiadającym godności człowieka, a posiadającą błogosławieństwo Boże, jako dynamiczny aspekt obrazu i podobieństwa Bożego w człowieku, stanowiącego dar i zadanie.

11. PRZYSZŁOŚĆ W TERAŹNIEJSZOŚCI

Funkcja interpretacyjna.

To właśnie dlatego, że eschatologia obejmuje wypowiedzi na temat przyszłości, stanowiąc jej zapowiedź, spełnia ona funkcję interpretacyjną wobec teraźniejszości i to nie tyle na płaszczyźnie poznania, czystej poniekąd teorii, ale pełnego dynamizmu działania, jakie rodzi się z faktu, że zapowiedź przyszłości jest równocześnie propozycją, ukazującą możliwości zmian, czy nawet ich konieczność, ze względu na kształt rzeczywistości ostatecznej stanowiącej continuum in discontinuitate.

Mówienie o przyszłości pozwala jej wkraczać w teraźniejszość, w chwilę obecną i to w konkretny sposób, kiedy np. zapowiedź jakiejś grożącej klęski wyzwala i prowokuje działanie, które w porę podjęte pozwala klęski uniknąć.

Nie bez znaczenia w takiej perspektywie — jak najbardziej słusznej i ukazującej praktyczne wartości eschatologii — są utopie proponujące w zasadzie nieosiągalne ideały. Można je w dużej mierze porównać z idealnym wzorcem jako normą moralną, czy z doskonałym obrazem ostatecznej przyszłości świata, która będąc wprawdzie transcendentnym darem łaski, nawiązuje jednak do świata tworzonego przez ludzi, a tak skłania nas nieustannie do podejmowania wysiłku kształtowania warunków życia, coraz lepiej i pełniej odpowiadających godności człowieka i to mimo świadomości, że w ramach historii pełna doskonałość nie zostanie nigdy urzeczywistniona.

Ten zresztą aspekt uwzględniają przecież wszelkie przepisy i instytucje prawne, normy moralne i przykazania, nawiązujące konkretnie do pewnych sytuacji idealnych stanowiących wzorzec w podejmowaniu działania. I tu wypada zauważyć, że rola jaką spełnia wzór w etyce indywidualnej, gdy chodzi o jednostkowe i szczegółowe sprawy, przypaść może w etyce społecznej, w wypadku wielkich i ważnych problemów dotyczących określonych wspólnot, właśnie utopii stanowiącej obraz idealnej sytuacji przyszłości i motyw działania: nadziei obecnej w chwili teraźniejszej.